به علت موانع کمبود بودجه و نیز بدهی دولت و وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، در حال حاضر اجرای با نقص نهایی روبروست. با اختصاص بخشی از یارانه بنزین و افزایش 1700 تومانی آن (طبق محاسبات در یادداشت‌های قبلی) می‌توان این طرح را با پرداخت یک حق بیمه سرانه 130 هزار تومانی برای هر نفر در ماه برای سال اول و 150 هزار تومانی ماهانه برای هر نفر در سال دوم و ایجاد یک جدول خدمات بر اساس دهک‌های جامعه مطابق با توانایی اقتصادی آن اجرایی نمود بطوریکه هزینه‌های پزشکی برای جراحی و هزینه‌های بیمارستانی تا سقف 50 میلیون تومان را به طور کامل پوشش خواهد داد.
اخبار اقتصادی- آژانس بین المللی انرژی(IEA)، آمار یارانه انرژی در کشورهای مختلف را برای سال 2018 منتشر نموده است بطوریکه کشور ایران با پرداخت 2/69 میلیارد دلار یارانه بنزین، برق وگاز، در صدر همه کشورهای جهان قرار گرفته است. مقدار یارانه‌ای که این سازمان برای ایران اعلام نموده است از یارانه پرداخت انرژی در کشور چین 3/1 میلیارد نفری بسیار بیشتر است. طبق آمار اعلامی، این مبلغ یارانه معادل 15 درصد تولید ناخالص داخلی کشور (GDP) است بطوریکه برای کشور عربستان به عنوان یکی از وابسته‌ترین اقتصادهای نفتی جهان، معادل 6% تولید ناخالص داخلی می‌باشد.
بر همین اساس، با افزایش 1700 تومان در قیمت هر لیتر بنزین کشور می‌توان طرح بیمه تکمیل درمان سلامت را با توجه به مزیت‌های اشاره شده رفاه اجتماعی در یادداشت قبلی اجرایی نمود. از آنجایی که نرخ واقعی هر لیتر بنزین در دنیا معادل 94/0 دلار است (حدوداً 12000 تومان)، با افزایش حداقلی نرخ بنزین به 3000 تومان، با یک تقریب مناسب می‌توان مصرف بنزین کشور را با حداقل 10% کاهش همراه نمود (مصرف بنزین سال 97 بیش از10 درصد رشد را نسبت به سال قبل نشان می‌دهد) و این صرفه‌جویی 10 درصدی معادل صرفه‌جویی 10 میلیون لیتر بنزین خواهد بود و اگر ارزش هر لیتر بنزین 94/0 دلار در نظر گرفته شود، حداقل معادل سالیانه 40 هزار میلیارد تومان توان صادرات این محصول به کشورهای همجوار خواهد بود که این عدد نزدیک رقم کل یارانه نقدی سالیانه در بودجه سال 98 برای 76 میلیون نفر در کشور می‌باشد، بنابراین اگر بنزین 1700 تا 2000 تومان یارانه پنهان خود را از دست دهد علاوه بر اجرای طرح اقتصادی- رفاهی مهم بیمه تکمیل درمان بیمه سلامت و آثار اقتصادی آن در کشور، می‌توان چنین رفاه اجتماعی و عدالت در پرداخت یارانه، جلوگیری از تصدی‌گری دولت در اقتصاد، افزایش خدمات سلامت پزشکی در جامعه، توسعه صنعت بیمه کشور و افزایش اشتغال عمومی را مشاهده نمود. شایان ذکر است با صرفه‌جویی مصرف 10 درصد بنزین معادل 10 میلیون لیتر در روز، توان صادراتی برای کشورهای همجوار ایران موجب ارز آوری بسیار بالا در حوزه اقتصاد با در نظر گرفتن تحریم‌های اقتصادی آمریکا در حال حاضر، خواهد شد.
کاهش 10 درصد مصرف بنزین باعث کاهش 10 درصد آلودگی هوا در شهرهای بزرگ و نیز کاهش سهم 17 برابری مصرف دهک دهم (ثروتمند) جامعه نسبت به دهک اول (کم درآمدترین) خواهد شد بطوریکه دهک کم درآمد با حذف یارانه پنهان، سهم بیشتری از طریق طرح بیمه تکمیل درمان سلامت دریافت و در مقابل، دهک پر مصرف و ثروتمند، حداقل هزینه بیشتری از سوخت را پرداخت خواهد نمود و یارانه پنهان کمتری هم دریافت می‌نماید.
این واقعیت را باید پذیرفت که قیمت واقعی بنزین، معادل 10 برابر قیمت فروش آن در کشور است و در کشورهای همجوار که مالیات مصرف سوخت نمی‌پردازند، معادل 10 برابر بیشتر قیمت هزار تومان ایران است. مالیات اخذ شده از مصرف سوخت در کشورهای توسعه یافته، 15 برابر قیمت فروش بنزین در ایران است، هر چند که این نکته در جامعه مطرح می‌شود که در تولید بنزین خودکفا هستیم و بنزین متعلق به خودمان است، اما این حقیقت تلخ را تغییر نمی‌دهد که ارزش واقعی بنزین حدود یک دلار است و ثروت ملی کشور با این یارانه پنهان در حال انهدام است (با تکرار دهه‌ها بی درایتی). با واقعی سازی قیمت این ثروت می‌توان به سمت یک اقتصاد پویا حرکت کرد و کشوری ثروتمند و مولد با سرانه تولید ناخالص بالای 10 هزار دلار رسید. در حال حاضر ایران کشوری مصرف کننده می‌باشد که با تخصیص این منابع و تقسیم پول در جامعه موجبات رانت‌خواری و ایجاد بستر فساد اقتصادی مهیا شده است.
با حذف یارانه پنهان با رقم معادل 85 میلیارد دلار وبیش از یک هزار میلیارد تومان یارانه انرژی در کشور و یا حداقل حذف بخشی از آن می‌توان چه تحول عظیم اقتصادی در کشور و رفاه مردم و نیز توسعه اقتصادی و اشتغال ایجاد نمود. در یادداشت‌های بعدی، تاثیر اجرای این طرح را در صنعت بیمه بررسی خواهم نمود.
دکتر محمد رضا خوش کیش
کارشناس صنعت بیمه
تیرماه 98
