جنگ تجاری که دونالد ترامپ علیه شرکای آمریکا راه انداخته است ، بعد از کانادا ، مکزیک ، چین و کره جنوبی ، اکنون به فرانسه رسیده است . این جنگ نیز با توهینی کم سابقه شروع شد : دونالد ترامپ ، رئیس جمهوری آمریکا، اقدام امانوئل ماکرون، همتای فرانسوی خود را احمقانه خواند .
ماجرا زمانی آغاز شد که دولت فرانسه تصمیم گرفت بر فعالیت غول های فناوری اطلاعاتی آمریکایی مالیات وضع کند . فرانسویان اعلام کردند، شرکت‌های فناوری اطلاعات آمریکایی که درآمد سالیانه جهانی بیش از 750 میلیون یورو و در فرانسه نیز دست کم 25 میلیون یورو فروش داشته باشند ، باید معادل سه درصد از عایدی فعالیت‌های شان در فرانسه را به عنوان مالیات پرداخت کنند .
این تصمیم پاریس موجب خشم واشنگتن شد و دونالد ترامپ با سلاح توئیتر به ماکرون تاخت. رئیس جمهوری آمریکا نوشت: "حماقت ماکرون" اقدامات متقابل علیه فرانسه را به همراه خواهد داشت.
دولت آمریکا تهدید کرد درباره تبعیض علیه شرکت های مستقر در آمریکا ساکت نخواهد نشست . با این حال ، وزارت اقتصاد و دارایی فرانسه هشدار داد پاریس از موضع خود برای دریافت مالیات از شرکت های فناوری اطلاعات آمریکا چشم پوشی نخواهد کرد .
شرکت های بزرگ فناوری اطلاعات اغلب با ارزش ترین شرکت های جهان هستند. به عنوان مثال ، شرکت آمازون با 315.5 میلیارد دلارعنوان با ارزش ترین برند جهان را در سال 2019 از آن خود کرد و در رتبه بعدی ، شرکت گوگل با 309 میلیارد دلار قرار گرفت .
با این حال ، اتحادیه اروپا برآورد کرده است که کسب وکارهای دیگر در این اتحادیه نرخ مالیاتی حدود 23 درصد دارند ، اما صنایع اینترنتی و فناوری اطلاعات فقط 8 تا 9 درصد مالیات می‌دهند. با توجه به این تبعیض آشکار، فرانسه گام اول را برداشته و با وضع مالیات سه درصدی، در صدد است تا مالیات عادلانه را از این شرکت ها دریافت کند، اقدامی که خشم ترامپ را بر انگیخته است.
دولت آمریکا نگران است اقدام فرانسه از سوی دیگر اعضای اتحادیه اروپا تکرار شود و غول های فناوری اطلاعاتی آمریکا برای ادامه فعالیت های تجاری خود در حوزه اتحادیه، سالیانه ده ها میلیارد دلار مالیات به کشورهای اروپایی پرداخت کنند.
این در حالی است که اغلب همین شرکت ها به ویژه شرکت اپل به دلیل ادامه جنگ تجاری میان آمریکا و چین به شدت تحت فشار هستند و با خطر از دست رفتن فرصت های شغلی و سودهای کلان مواجه شده اند . این وضعیت می تواند بر شاخص های اقتصادی در آمریکا تاثیر منفی به جا گذارد و روند رو به بهبود اقتصاد آمریکا را در ماه های نزدیک به زمان برگزاری انتخابات ریاست جمهوری کُند کند . به همین دلیل ، ترامپ در نقش مدافع شرکت های فناوری اطلاعاتی آمریکا ظاهر شده و رئیس جمهوری فرانسه را به باد حملات لفظی گرفته است .
با این حال ، به نظر نمی رسد موجی که دونالد ترامپ با اتخاذ سیاست حمایت گرایانه تجاری به راه انداخته است ، به زودی در جهان فروکش کند . رئیس جمهوری کنونی آمریکا بارها به قواعد تجارت جهانی از جمله جهانی شدن اقتصاد و رفع تعرفه ها تاخته و این اقدامات را مغایر منافع کارگران آمریکایی خوانده است .
ترامپ در قالب شعار " اول آمریکا " اعلام کرده است که فقط منافع ملی این کشور را مد نظر قرار می دهد و به همکاری های تجاری منطقه ای و بین المللی توجه چندانی ندارد . در این زمینه، ترامپ در هفته های نخست آغاز ریاست جمهوری ، خروج آمریکا از پیمان ترانس – پاسیفیک را اعلام کرد و هشدار داد بدون تغییرات اساسی در پیمان تجارت آزاد آمریکای شمالی – نفتا ، از این پیمان نیز خارج خواهد شد . این اقدامات رئیس جمهوری آمریکا سپس گریبان توافق های تجاری با چین را گرفت و به گسترده ترین جنگ تجاری تاریخ میان دو غول اقتصادی آمریکا و چین انجامید .
به نظر می رسد نظریه " اول آمریکا " در نظریات " اول چین " ، " اول کره جنوبی " ، " اول فرانسه " و " اول اروپا" در حال بازتولید است . به عبارت دیگر ، ملی گرایی اقتصادی آمریکا با عبور از دو اقیانوس آتلانتیک و پاسیفیک، به اروپا و آسیا راه یافته و نگرش های مشارکت جویانه تجاری را به حاشیه رانده است .
در چنین محیطی ، هر کشور تلاش می کند میزان بهره برداری از فرصت های موجود را به حداکثر برساند و منافع دیگر کشورها حتی شرکا و متحدان دیرینه را نیز نادیده بگیرد .ملی گرایی اقتصادی یک بار در نیمه نخست قرن گذشته فجایع انسانی همچون جنگ جهانی اول و دوم را رقم زد و این نگرش قابلیت آن را دارد که در نیمه نخست قرن کنونی نیز بحران های اقتصادی شدیدی را خلق کند .
امیرعلی ابوالفتح
