بنابراین اگر خودتان دختر یا پسر دم‌بخت هستید یا یکی از نزدیکان یا آشنایان‌تان در آستانه متاهل شدن است، توجه به نکاتی که در ادامه این مطلب مطرح می‌شود برای داشتن انتخابی آگاهانه، کمک زیادی خواهد کرد.
البته تحقیق پیش از ازدواج، تقریبا به شکل یک رسم درآمده که موضوع بسیار پسندیده‌ای است، اما گاهی درست انجام نمی‌شود؛ به طور مثال وقتی برادر یا پدر دختر با قرار قبلی به محل کار داماد سر می‌زنند و می‌پرسند: «او چطور آدمی است؟» طبیعی است که جوابی نمی‌شنوند جز آن که «خوب است!» البته تحقیق را نه فقط خانواده دختر از پسر بلکه خانواده پسر هم از دختر باید انجام دهند.
تحقیقی که سرنوشت یک عمر زندگی را رقم می‌زند، باید جامع و کامل باشد و بیشترین شناخت را از همسر آینده به دست بدهد. با این حال آن‌چه در ادامه مطرح می‌شود، به شما در رسیدن به هدف‌تان کمک خواهد کرد.
امروزه اهمیت تحقیق بیشتر شده است
تحقیق برای ازدواج ، کاملا لازم و ضروری است و نباید برای چنین موضوع مهمی فقط به ظاهرفرد اکتفا کرد چراکه امروزه با پیچیده شدن روابط، تغییر الگو‌های آشنایی و ازدواج و حتی بالا رفتن مشکلاتی مانند اعتیاد یا بیماری‌های عصبی باید درباره موضوع ازدواج تحقیق بیشتری کرد. در واقع همان‌قدر که احتمال ازدواج ناموفق افزایش یافته، ضرورت تحقیق، دقت و شناخت هم بیشتر شده است.
تحقیق کردن با آشنا بودن با خانواده طرف مقابل هیچ منافاتی ندارد. این که یکی از خانواده‌ها فکر می‌کند، چون خانواده طرف مقابل را می‌شناسد پس به تحقیق نیازی نیست، یک اشتباه بسیار بزرگ است که ممکن است باعث مشکلات زیادی در زندگی فرزندشان شود.
یک بار تحقیق، فایده ندارد!
در ازدواج دو نوع تحقیق وجود دارد؛ تحقیق اولیه و تحقیق اصلی. تحقیق اولیه، مختصر است که بدون آن نباید به طرف مقابل حتی اجازه ورود به خانه برای خواستگاری را بدهیم یا به خواستگاری‌اش برویم.
این تحقیق قبل از خواستگاری انجام می‌شود و در آن مسئله کفویت خانواده‌ها از نظر اجتماعی، فرهنگی و دینی مد نظر قرار می‌گیرد. نکات اولیه درباره سن، تحصیلات، خدمت نظام وظیفه (درباره آقایان)، شهر محل زندگی و ... در همان تماس تلفنی برای خواستگاری پرسیده می‌شود، اما تحقیق اصلی پس از خواستگاری و جلسات گفت وگوی پسر و دختر و با هدف رفع ابهامات انجام می‌شود. در زمانی که هر دو طرف تا حدودی شرایط یکدیگر را پسندیده اند، مرحله دوم تحقیق باید آغاز شود.
نکاتی که باید حتما پرسیده شود
این که چه چیز‌هایی را باید درباره خواستگار بدانید، نکته مهمی است که خیلی‌ها ساده از کنار آن می‌گذرند. شما درباره این ویژگی‌ها باید پرسوجو کنید: الف) خانواده، ب) اعتقادات دینی، ج) رفتار فردی و اجتماعی، د) دوستان، و) مسئولیت‌پذیری و رعایت حقوق دیگران، ز) توانایی‌های او. همچنین مطالعات نشان می‌دهد بعضی سوالات باید در تحقیق پرسیده شود تا شناخت کامل‌تری از طرف مقابل به دست آید.
این سوالات عبارت است از: صفت بارز اخلاقی او چیست؟ تا به حال عصبانی شدنش را دیده‌اید؟ در چه مواردی عصبانی می‌شود و این‌جور وقت‌ها چطور رفتار می‌کند؟ رفتار اجتماعی او را چطور می‌بینید؟ روابطش با دوستان و خانواده چطور است؟ کدام صفات اخلاقی را در او بیشتر می‌بینید؟ با چه افرادی (چه تیپ شخصیتی) رفت وآمد می‌کند؟ اجتماعی است یا منزوی؟ تا چه حد به خانواده و دوستان خود وفادار است؟ چقدر به قولی که می‌دهد، پایبند است؟ تلاش او برای کسب روزی حلال چگونه است؟ و ....
از این افراد سوال کنید
آشنایان: بستگان شخص از روحیات، اخلاق و کردار او باخبرند. می‌توان درباره فرد مد نظر از آن‌ها تحقیق کرد. البته این، به تنهایی کافی نیست، چون ممکن است خویشاوندان، با مصلحت اندیشی واقعیت را کتمان کنند.
دوستان: دوستی محصول همرنگی و تفاهم است و معمولا افراد درستکار با افراد ناشایست و بی بندوبار دوست نمی‌شوند. در واقع ویژگی‌های شخصیتی دوستان فرد تا حدی منعکس کننده روحیات اوست.
همکاران و هم دانشگاهی‌ها: همکاران فرد ممکن است مطالبی درباره شخص مد نظر بدانند که حتی خویشان و دوستان نزدیک او نمی‌دانند. با تحقیق از این گروه درباره فرد در زمینه‌هایی مانند: نحوه برخورد با ارباب رجوع، نحوه مراوده با همکاران، همکاری و سازش با دیگران و پایبندی به اعتقادات دینی شناخت کامل‌تری پیدا می‌کنید.
همسایه‌ها: این رایج‌ترین روشی است که افراد در تحقیقات خواستگاری از آن بهره می‌برند. با تحقیق در محل کار و تحصیل، می‌توان به شناخت درستی از فرد و روحیات او دست یافت، اما با تحقیق در محل زندگی او، امکان شناخت خانواده هم میسر می‌شود.
البته مشروط بر آن که مدتی از زمان سکونت آن‌ها در آن محل گذشته باشد تا همسایگان به شناختی هرچند نسبی از آن خانواده رسیده باشند. از همسایگان درباره اخلاق در خانه، سابقه دعوا یا رفتار بد در محله پرسوجو کنید، اما مواظب باشید جزئیات خواستگاری و ارتباط با آن‌ها را بر ملا نکنید، چون ممکن است بعضی از همسایه‌ها بعدا مزاحمت ایجاد کنند.
معرف‌ها: درباره ازدواج‌هایی با حضور یک معرف، اگر فردی که دختر و پسر را به هم معرفی می‌کند به اهمیت کار خود آگاه باشد و با شناخت کافی از روحیات دو طرف اقدام کند، منبع خوبی برای تحقیق خواهد بود.
