همزمان با پایان یافتن مهلت 60روزه ایران به کشورهای اروپایی، تصمیمات جدید کشورمان درباره کاهش تعهدات برجامی امروز (یکشنبه 16 تیر ماه) در نشست خبری سخنگوی دولت با حضور عباس عراقچی معاون سیاسی وزارت امور خارجه و کمالوندی سخنگوی سازمان انرژی اتمی اعلام شد.
نامه ظریف به موگرینی
اخبار سیاسی- در این نشست عباس عراقچی معاون وزیر امور خارجه در این باره گفت: ما امروز در موعد 60 روز پایان گام اول تعهدات خود هستیم و از آنجایی که خواسته‌های ما در خصوص برجام، تحقق پیدا نکرده، ما امروز گام دوم را برمی‌داریم. همان‌طور که در مرحله اول اعلام کردیم که به میزان ذخایر پایبند نیستیم، در گام دوم نیز سطح غنی‌سازی را رعایت نمی‌کنیم، امروز در نامه آقای ظریف به موگرینی این موضوع اعلام می‌شود.
معاون وزیر امور خارجه در ادامه گفت: روند کاهش تعهدات ایران در برجام روندی است که در راستای حفظ برجام است. ممکن است که این روند به خروج کامل ما از برجام منتهی شود، ولی حرکت ما برای حفظ برجام است. این روند کاهش تعهدات در گام‌های 60روزه ادامه پیدا خواهد کرد. ما معتقدیم که برجام یک توافق معتبر و مهم بین‌المللی است. ما خواهان ادامه برجام هستیم ولی خواسته‌های ما از برجام هم باید برآورده شود، وگرنه در تعهدات خود بازنگری می‌کنیم. یک طنزی این وسط اتفاق افتاده و آن اینکه آمریکا که خودش از برجام خارج شده، خواستار نشست شورای حکام شده و خواستار رسیدگی به نقض برجام توسط ایران شده است. مهم این است که سایر کشورهای اروپایی، روسیه و چین با این درخواست همراهی نکردند. برآورد ما این است که در نشست شورای حکام که برگزار خواهد شد، منطق ایران را خواهند شنید.
کمیسیون مشترک برجام در سطح وزرا برگزار می‌شود
عراقچی افزود: آنچه ایران در کاهش تعهدات خود انجام می‌دهد از دید ما نقض برجام نیست. منطق ما در جلسه شورای حکام عرضه خواهد شد، همزمان شکایت خود را هم ارائه خواهیم داد و آنها هم باید درباره نقصان پاسخگو باشند. تماس دیشب آقای ماکرون با آقای روحانی تماس سازنده‌ای بود. تمایل برای پیدا شدن یک راه‌حل وجود دارد هرچند سخت است. آقای ماکرون و روحانی دیروز صحبت کردند که زمینه‌های گفتگوهای طرفین ایجاد شود تا به راه‌حل‌هایی برسیم. قرار است که کمیسیون مشترک برجام در سطح وزرا هم برگزار شود.
معاون وزیر امور خارجه گفت: اگر اروپایی‌ها از طریق اینستکس یا غیر از آن انتظارات ما را برآورده می‌کردند، الآن در این مرحله نبودیم، به‌خصوص در حوزه فروش نفت و دسترسی به درآمدهای نفتی کاری نتوانستند انجام دهند. اینستکس رسماً عملیاتی شده و طرف ایران آن هم‌اکنون عملیاتی شده و این دو نهاد با هم در ارتباط هستند و قواعد کاری خود را تنظیم کرده‌اند و یکی دو کار را انجام داده‌اند، ولی تا وقتی اعتباری برای آن در نظر نگیرند فایده‌ای ندارد. تا وقتی که به‌لحاظ اقتصادی برای ایران منافعی نداشته باشد برای ما قابل قبول نیست. قرار است تعداد کشورهایی که به‌عنوان سهامدار به اینستکس ملحق می‌شوند افزوده شود.
وی در ادامه گفت: گفتگوهای رسمی و غیررسمی بین ما در جریان است و امیدواریم که به نتیجه برسیم وگرنه بعد از 60 روز گام سوم را بر خواهیم داشت.
عراقچی درباره بحث راکتور اراک نیز افزود: بحث اراک بحث جداگانه‌ای است، به این دلیل که مدرن‌سازی اراک به‌تعویق افتاده و اگر کشورهای عضو برجام نتوانند آن را به زمان‌بندی موجود برگردانند آن را به شرایط قبلی بر خواهیم گرداند. جلسات و اتفاقات خوبی در خصوص اراک طی دو ماه گذشته برگزار شده و به‌لحاظ فنی پیشرفت خوبی داشته‌ایم. روند را در خصوص اراک پیگیری می‌کنیم. اگر به جدول زمان‌بندی برگردد ما همین روند مدرن‌سازی را ادامه می‌دهیم، چون پیشرفت خوبی داشته است.
واکنش به توقیف غیرقانونی نفتکش ایرانی توسط انگلیس
معاون وزارت امور خارجه در واکنش به توقیف نفتکش ایرانی توسط نیروی دریایی انگلیس نیز گفت: نفتکش یک سوپرتانکر است که 2 میلیون بشکه ظرفیت داشته و به همین دلیل امکان عبور از کانال سوئز نداشته و از تنگه جبل الطارق رفته است. به‌خلاف اعلام انگلیس این نفتکش به‌مقصد سوریه نبوده، و آن بندری که اعلام کردند امکان پذیرفتن چنین تانکری را ندارد. در این زمینه مسیر حقوق طی می‌شود، این یک راهزنی دریایی است. این نفتکش در آب‌های بین‌المللی بوده است. سفیر انگلیس را دوباره خواسته‌ایم. امیدواریم که قضیه نفتکش به‌زودی حل شود.
وی همچنین گفت: ما به صدای واحد در برخورد با موضوعات مهم کشور نیاز داریم و به‌اعتقاد من این صدای واحد وجود داشته است، هرچند که صداهای مختلف هم برکات خود را دارد. اختلاف نظرها را تا جایی که منافع ملی کشور را هدف قرار ندهد، منفی نمی‌بینم. وقتی ایران تصمیم گرفت که وارد روند کاهش تعهدات شود هم از طرف مردم و هم از طرف جناح‌ها حمایت شد. اینکه اروپایی‌ها نتوانستند خواسته‌های ما را برآورده کنند و ما مجبور شدیم که گام دوم را برداریم به این معنی نیست که رایزنی‌های دیپلماتیک وجود ندارد. نمونه آن هم صحبت آقای ماکرون برای دومین بار طی یکی دو هفته اخیر بود. آقای روحانی صحبتی که داشتند این بود که به‌شرطی که تحریم‌ها برداشته شود، حضور آمریکا در گفتگوهای 1+4 مانعی ندارد. البته آمریکا از برجام خارج شده و ما مفهومی تحت عنوان 1+5 نداریم و چارچوب 1+4 است.
امیدی به اینستکس نبسته‌ایم
عراقچی افزود: ایران هیچ امید و اتکایی به هیچ کشوری نبسته چه برسد به اروپایی‌ها و اینستکس. ما در این معرکه و جنگ اقتصادی که ترامپ علیه ایران شروع کرده، هر مسیر و معبری که بتوانیم باز خواهیم کرد. ما با همه شرکا و همسایگان ابتکار و مسیر داریم. یکی از این ابتکارات و مسیرها اروپا و یکی اینستکس است. ما نه امیدی داریم و نه دل بسته‌ایم، و به دستگاه‌های کشور گفته شده که امیدی به اینستکس نداشته باشند. معطل اینستکس نمی‌مانیم و با اتکای به خود حرکت می‌کنیم. ایران برجام را با حسن‌نیت اجرا کرد و بعد از خروج آمریکا با صبر راهبردی در توافق ماند و فرصت ایجاد کرد. این ایران را در موقعیت بالاتر اخلاقی و سیاسی قرار داد. ما در سیاست خارجی تا الآن بسیار خوب عمل کرده‌ایم و شرکای خوبی داریم. در حوزه همسایگی کارهای بسیار خوبی انجام شده است. اجازه نخواهیم داد آمریکا در اجرای سیاست فشار حداکثری موفق شود و آنها را مأیوس خواهیم کرد. با اتکایی که به توانمندی خود، نیروهای دفاعی خود داریم، آنها را مجبور خواهیم کرد که کوتاه بیایند.
گام سوم برجامی ایران
معاون وزیر امور خارجه ایران درباره چگونگی برداشتن گام سوم ایران نیز توضیح داد: ما نه‌تنها درباره گام سوم، بلکه درباره گام‌های بعدی هم بررسی و مطالعه کرده‌ایم. گام سوم را ترجیح می‌دهیم که دو ماه دیگر و در پایان 60 روز اعلام کنیم. معمولاً دو گام را با هم اعلام کرده‌ایم.
عراقچی درباره رفت‌وآمدهایی که در پیش است و همچنین سفر آقای ماکرون و اجلاس وزرای خارجه نیز گفت: ما در روزهای آینده رفت‌وآمدهای دیپلماتیکی را خواهیم داشت از جمله اجلاس وزرا. ما خواهان سفرهای نمایشی نیستیم، مگر اینکه این سفرها منجر به نتیجه‌ای شوند، نه اینکه بخواهیم فقط به جر و بحث و دعوا ختم شوند.
وی افزود: ما مفهومی به‌نام 1+5 را به‌رسمیت نمی‌شناسیم. آمریکا از برجام خارج شده و از هیچ مکانیزم برجام هم نمی‌تواند استفاده کند، اما در جلسات 1+4 با آن شرطی که گفتم می‌توانند حضور پیدا کنند. شرط ما اول تحریم‌های نفتی و بانکی هستند که تحریم‌های دیگر هم مد نظر خواهند بود. برجام یک پرونده بسته‌شده است به این معنی که قابل مذاکره مجدد نیست، بدون اینکه کلمه‌ای اضافه یا کم شود باید اجرا شود. برجام وقتی به وضعیت نرمال خود برمی‌گردد که خواسته ایران در زمینه رفع تحریم‌ها برآورده شود.
معاون وزارت امور خارجه گفت: قسمت هسته‌ای برجام چهار رکن اساسی دارد، که ایران برخی محدودیت‌ها را برای 8 تا 15 سال پذیرفته است. ما در گام اول از یکی از رکن‌ها (ذخایر اورانیوم) عبور کردیم و در گام بعدی رکن دیگر را که محدودیت سطح غنی‌سازی است رعایت نمی‌کنیم. میزان عدد مهم نیست و این موضوع اهمیت سیاسی دارد. اینکه درصد غنی‌سازی ما چه عددی است مهم نیست، مهم این است که ما پایبند به این محدودیت‌ها نیستیم.
