همه ما با انیمیشن و یا همان کارتون هایی که در زمان بچگی می دیدیم، آشنا هستیم و کم و بیش می دانیم که چطور ساخته می شوند، اما آیا میدانستید؛ ایرانیان نخستین انیمیشن جهان را ساخته اند؟
امروز قصد داریم تا شما را با یک موضوع عجیب اما واقعی آشنا نماییم، پس پیشنهاد می کنیم با ما همراه باشید.
انیمیشن یعنی چه؟
پویانمایی یا انیمیشن به نمایشِ تُند و پیوسته تصاویری از اثرِ هنریِ دوبعدی، یا موقعیت‌های مدل‌های واقعی، برای ایجاد توهم حرکت گفته می‌شود.
حرکت روان تصاویرِ پویا در پویانمایی‌ها، ناشی از یک خطای دید است که به دلیل پدیدهٔ ماندگاری تصاویر پدید می‌آید.
پویانمایی می‌تواند در قالب هر دو رسانه آنالوگ مانند فیلم متحرک، نوار ویدئو یا در رسانه‌های دیجیتال؛ پویانمایی فِلش، ویدئوی دیجیتال ضبط شده یا "GIF" پویا باشد.
برای نمایشِ پویانمایی می‌توان از یک دوربین، رایانه یا یک پروژکتور با فن‌آوری‌های نو استفاده کرد.
رایج‌ترین روش برای نمایش پویانمایی، سینما یا ویدئو است. یک پویانمایی، به دو روشِ سنتی و روش دیجیتال ایجاد می‌شود.
اِستاپ‌موشن شیوه‌ای از پویانمایی است که در آن با جابجایی یا تغیرِ مکان، شکل یا حالتِ اشیاء به صورت دو یا سه بعدی با استفاده از برشِ لبه‌های کاغذ، رنگ‌آمیزیِ فیلم‌های شفاف یا عروسک و ثبت هر لحظه از قاب به شکل یک تصویر و نمایشِ پیوسته تصاویر جایگزین شده، با تصاویر قبلی و معمولاً با ۲۴، ۲۵، ۳۰ یا ۶۰ قاب در ثانیه، یک اثر پویانمایی ایجاد می‌شود.
انیمیشن سنتی به چه معناست؟
پویانمایی یا انیمیشن سنتی به مجموعه تکنیک‌های اشاره شده در زیر گفته می‌شود که پیش از ظهور پویانمایی رایانه‌ای برای تولید تمامی فیلم‌های انیمیشن استفاده می شده است و بجز تکنیک اسکرچینگ که در آن مستقیماً توسط یک سوزن روی حلقهٔ فیلم حکاکی صورت میگیرد الباقی تنها از طریق عکاسی فریم به فریم حاصل می شدند.
فریم‌های فیلم پویانمایی سنتی، در اصل عکس‌هایی از طراحی‌ها، اشیاء، موجودات زنده و یا تغییرات نور و هستند که از طریق عکاسی برداشت شده‌اند و با به هم چسبیدن نگاتیو‌های این عکسبرداری‌ها حلقه فیلمی تشکیل می‌یافته که در دستگاه‌های آپارات و ... بدون توقف قابل پخش بوده‌است.
برای ایجاد توهم حرکت، هر فریم (نگاتیو) تفاوت ناچیزی با یک فریم پیش‌تر از آن دارد. از نمونه‌های فیلم‌های بلند پویانمایی سنتی می‌توان به پینوکیو، مزرعه حیوانات و آکیرا اشاره کرد.
کهن‌ترین انیمیشن جهان؛ در ایران
بیشتر سفال‌هایی که از شهر سوخته کشف می‌شود، مزین به نقوشی با رنگ خاکستری یا سرخ از طبیعت یا باور‌های آن دوران است، اما چند سال پیش باستان‌شناسان از گوری ۵ هزار ساله جام سفالینی را پیدا کردند که متوجه نقوش هدفمندی روی آن شدند و وقتی را در کنارهم قرار دادند با تصویری متحرک روبرو شدند که بعد‌ها از آن فیلمی ۲۰ ثانیه‌ای تهیه شد.
حرکت بز به سوی درخت و تغذیه او از برگ درختان در پنج حرکت مصور شده است. در این تصاویر نه تنها بز به سمت درخت حرکت می‌کند، بلکه جهش آن و پریدن بز روی برگ درختان کاملا دیده می‌شود.
این نقوش متحرک حدود ۵ هزار سال پیش روی سفالی پایه‌دار توسط هنرمندان ساکن در نزدیکی‌های دریاچه‌ی هامون خلق شده است.
در دوره‌های پیش از تاریخی، تا کنون چنین تصاویری دیده نشده و برای اولین‌بار بود که به این تصویر در شهر سوخته برخورد کردیم.
در بسیاری از ظروف، اشکالی را می‌بینیم که تنها تکرار شده‌اند، اما حرکتی در آن‌ها دیده نمی‌شود.
تحقیقات نشان داده است که این نقش، قدیمی‌ترین ایده‌ی مردمان باستان برای ارایه «تصویر متحرک» و به تعبیر امروزی «انیمیشن» است.
باستان‌شناسان همان موقع که جام سفالین مزین به تصاویر متحرک را پیدا کردند و به راز آن پی بردند، تحویل موزه‌ی ایران‌باستان دادند، مثل جمجمه جراحی شده که به موزه تاریخ پزشکی تهران داده شد و یا حتی چشم مصنوعی که در موزه ملی نگهداری می‌شود.
این انیمیشن در موزه ایران باستان نگهداری می‌شود به اضافه پیکرک معروفی که جزو یافته‌های شهر سوخته در قبل از انقلاب است.
آن موقع زاهدان موزه‌ای نداشت و گروه ایتالیایی همه آثار مکشوفه را به موزه‌ی ایران باستان تحویل می‌داد.
