با شروع تعطیلات تابستان کار جدیدی به لیست بلندبالای وظایف والدین اضافه می‌شود؛ این‌که در کنار‌هزار کار، مسئولیت و دغدغه باید بگردند دنبال مدرسه‌ای باب میل خود و جیب‌شان. اولویت عده‌ای از والدین نزدیکی مدرسه است و گروهی دیگر به محیط آموزشی اهمیت بیشتری می‌دهند.
اخبار اجتماعی- البته هستند والدینی که به مدارسی با موضوعات آموزشی فشرده اهمیت می‌دهند و تمام سعی‌شان این است که فرزندشان در چنین مدارسی تحصیل کنند، هر چند که توصیه بیشتر روانشناسان به این والدین، این است که برنامه‌های مدرسه باید براساس شرایط روحی دانش‌آموز و توانایی‌هایش طراحی شود تا درنهایت موجب دلزدگی‌شان نشود. حالا در این مطلب، به بعضی از ویژگی‌های مدارس مناسب برای ثبت‌نام فرزندان‌تان اشاره شده که می‌تواند شما را در انتخاب مدرسه خوب برای فرزندتان کمک کند.
ما پدر و مادر‌ها چه نقشی داریم؟
بیشتر ما در انتخاب مدرسه برای فرزندان‌مان وسواس زیادی داریم و حتی حاضریم در مقابل پرداخت شهریه‌های بالا، مدرسه مناسبی برای فرزندمان انتخاب کنیم، چون بر این باور تاکید داریم که مدرسه تاثیر زیادی در آینده فرزندان‌مان دارد و همین باور به وسواس انتخاب مدرسه فرزندان‌مان دامن می‌زند و این در حالی است که گاهی اوقات فراموش می‌کنیم تنها این مدرسه نیست که مسئولیت تعلیم و تربیت فرزندمان را به‌عهده دارد و ما در قامت والدین نقش پررنگی در این مسئولیت بازی می‌کنیم. پس فراموش نکنید؛ به‌عنوان والدین باید از برنامه‌های آموزشی و تفریحی مدرسه آگاهی داشته باشند.
یادگیری تنها منحصر به درس‌های ریاضی، علوم و زبان نیست و لازم است بچه‌ها ورزش، کامپیوتر و موسیقی، نقاشی و هنر‌های دیگر را هم بیاموزند و والدین هم باید برای پرورش و شکوفایی استعداد‌های فرزندان‌شان از آنان حمایت کنند، اما چگونه مشکلات کودکان و نوجوانان را در مدرسه حل کنیم؟
این‌که گاهی دانش‌آموزان در مدرسه با مشکلات اجتماعی، عاطفی و رفتاری مواجه شوند، طبیعی است. در این موارد والدین باید ابتدا مشکل را شناسایی کرده و سپس برای برطرف کردن آن اقدام کنند.
کودکان در دوستیابی دچار مشکل شده و دچار حس آزاردهنده تنهایی می‌شوند، لازم است در این زمینه والدین به آن‌ها کمک کنند. مثلا باید والدین با افراد بیشتری ارتباط اجتماعی داشته باشند، تا کودکان از آن‌ها رفتار‌های اجتماعی را بیاموزند.
اگر کودک مشکلی در زمینه یادگیری و انجام تکالیف مدرسه دارد، نخستین اقدام والدین برای حل مشکل، گفتگو با معلم برای ریشه‌یابی مسأله است. قدم دوم صحبت والدین با کودک است؛ البته در این مرحله ممکن است زمان زیادی صرف شود؛ چون ممکن است کودکان تمایل به همکاری نداشته باشند. گاهی لازم است یک متخصص از نظر جسمی و روحی کودک را معاینه کند؛ مثلا شاید کودک دچار مشکلات بینایی و شنوایی باشد. بعد از این‌که والدین مطمئن شدند مشکل او جسمی نیست، باید با کمک معلم یک برنامه منظم برای پیشرفت یادگیری او طراحی کرده و هر دو او را حمایت کنند.
بچه‌ها معمولا در دوران بلوغ دچار مشکلات عاطفی می‌شوند، هر فردی بلوغ عاطفی متفاوتی دارد؛ بنابراین نوع مشکلات هم متفاوت است. بهتر است والدین در مواجهه با آن با احتیاط بیشتری عمل کنند و برای حل آن از متخصصان و مشاوران کمک بگیرند.
بچه‌هایمان را کجا ثبت‌نام کنیم؟
*در گام نخست به خاطر داشته باشید هیچ مدرسه‌ای را پیدا نمی‌کنید که همه آرزو‌های شما را برای فرزندان‌تان برآورده کند، چون به تدریج نگرش شما به تربیت آن‌ها عوض می‌شود. مدرسه‌ها را آدم‌ها اداره می‌کنند و این بدان معناست که باید به یاد داشته باشید آدم‌ها در معرض نوسانات فکری، مالی، جسمی و روانی‌اند.
هر مدرسه‌ای را که کاندیدا می‌کنید، نخست بروید گوشه‌ای بایستید و بچه‌ها را بعد از تعطیلی مدرسه زیرنظر داشته باشید. ببینید بچه‌ها از قفس آزاد شدند یا از سفر باز می‌گردند.
از مسئولان مدرسه اجازه بخواهید درون مدرسه را ببینید؛ زمانی که مدرسه دایر و کلاس‌ها برقرار است یا زنگ تفریح. اگر به دلیلی غیرمنطقی چنین اجازه‌ای ندادند، مطمئن باشید، یک جای کار می‌لنگد.
اگر در راهرو‌های مدرسه راه رفتید و چند دانش‌آموز را دیدید که بیرون کلاس مثل نهال خمیده ایستاده‌اند و کسی به امورشان رسیدگی نمی‌کند، بدانید که آن مدرسه روی هواست.
اگر جیکی از مدرسه در نمی‌آید و فقط صدای معلم‌ها می‌آید؛ یعنی فاجعه. این شرایط نشان از این دارد که در این مدرسه همه چیز دیکته می‌شود و بچه‌ها مثل سرباز وظیفه بار می‌آیند.
خدا کند مدرسه‌ای که انتخاب می‌کنید، معلمانش به غیراز گچ و ماژیک از فیلم، نمایش، نقاشی و انواع کار‌های دستی، کتاب، مجله غیردرسی و موسیقی برای یادگیری استفاده کنند.
آدم حاضر است جانش را بدهد برای مدرسه‌ای که «گروه» در آن مهم است نه فرد. یعنی فعالیت‌های بچه‌ها در بستر گروه‌ها باشد تا بچه‌ها تک‌به‌تک با هم رقابت نکنند و به جنگ هم نروند. دانش‌آموزان این مدارس یاد می‌گیرند در بزرگسالی با آدم‌های دیگر کار کنند.
در بررسی مدارس این چند نکته را با دقت رصد کنید: آزمایشگاه، کتابخانه و کارگاه. منظور این نیست که مدرسه باید مثل دانشگاه هاروارد مجهز و بزرگ باشد، بلکه بررسی کنید و ببینید که این سه مکان، خاک خورده‌اند یا فعال‌اند. هر کدام یک نشانه دارد.
از پدر و مادر‌هایی که فرزندشان در آن‌جا تحصیل می‌کند، سوال کنید که انجمن اولیا و مربیان‌شان تزیینی است یا وسط گود؟ اگر دومی بود یعنی بعدا که بچه شما آن‌جا درس بخواند و حرفی داشته باشید، حرف‌تان خوب شنیده می‌شود.
از مدیر مدرسه سوال کنید در این اطراف چه مدرسه‌های دیگری را پیشنهاد می‌کند؟ اگر براساس مشخصات بچه شما راهنمایی کرد، خودش و مدرسه را دودستی بچسبید. اگر مدرسه‌ای را قابل ندانست یا کلا اهمیت نداد شما هم به مدرسه‌اش اهمیت ندهید.
اگر بر در و دیوار مدرسه اسم همه بچه‌ها بود، خوب است، اما اگر فقط رتبه‌های اول، دوم و سوم را روی درودیوار مدرسه دیدید هوشیار باشید که این مدرسه فضای مقایسه بچه‌هاست.
مثل گالری، تابلو‌های افتخارات مدرسه را تماشا کنید. اگر تمرکزشان بر آزمون‌های انتشارات کمک آموزشی‌هاست یا فقط قبولی کنکور (آن هم بدون نام بردن رتبه و محل دانشگاه‌ها) از آن‌ها بترسید. این‌ها فهمیده‌اند بچه‌مان نمره نیاورد، تن و بدن‌مان می‌لرزد. متاسفانه این مدرسه‌ها بچه‌ها را ابزار ترقی خود می‌دانند.
معمولا افتخارات خاص هنری و ورزشی بچه‌ها مال مدرسه نیست؛ مثلا طلای مسابقات شنای کشوری با رتبه اول تکنوازی استان و حتی رتبه دو رقمی کنکور. بخش زیادی از این موفقیت‌ها محصول برنامه‌ریزی خانواده‌هاست و کلاس‌های بیرون. کافی است مدرسه به آن‌ها بها بدهد و تشویق‌شان کند.
از خانواده‌هایی که فرزندشان در آن‌جا تحصیل می‌کند، در مورد تنبیه و تشویق مدرسه پرس‌وجو کنید. اگر به بچه‌ها «باج» می‌دهند که صدای پدرومادر درنیاید، طرف‌شان نروید. اما اگر حمایت‌گرند و دانش‌آموزان را مسئولیت‌پذیر بار می‌آورند، می‌توانند مدرسه خوبی برای فرزند شما باشد.
به نام مشهور مدرسه اکتفا نکنید. بعضی‌ها دارند نان سال‌های قبل‌شان را می‌خورند و بعضی‌ها هم خوب تبلیغ کرده‌اند. شما با معیار‌هایی که در تربیت فرزندتان باارزش می‌دانید، پیش بروید. بسیاری از مدرسه‌های محلی بی‌اسم و رسم محل خوبی برای ارایه معیار‌های تربیتی شما هستند.
چه مدرسه‌ای موفق است؟
مدرسه یکی از محیط‌های بنیادی تعلیم‌وتربیت است و این معلم‌ها هستند که نقش کلیدی سازنده و فرم‌دهنده شخصیت دانش‌آموزان را به‌عهده دارند، بنابراین مدرسه و کارکنان آن‌ها اهمیت زیادی دارند. در انتخاب مدرسه به ویژگی‌هایی که در ادامه آمده‌اند، توجه کنید.
در یک مدرسه موفق تأکید مناسب و مشخصی بر موفقیت درسی دانش‌آموز وجود دارد و تا امکانات آموزشی لازم و افراد آگاه، علاقه‌مند و صمیمی به کار تعلیم، عهده‌دار امر تدریس در آن مدرسه نباشند، امکان برخورداری و توفیق دانش‌آموزان ناچیز است.
در مدرسه موفق از دانش‌آموزان انتظار می‌رود در زمینه کار و رفتار خود مسئول باشند و مدیر یا ناظم مدرسه خطای دانش‌آموزان را به حساب دیگر دانش‌آموزان منظور نکند.
در مدرسه موفق، معلمان در محیط آموزشی باید خود الگو‌های خوبی از اخلاق، رفتار، صداقت و دیگر صفات مطلوب آموزشی باشند.
در مدرسه موفق باید روابط و اوقات معلم با دانش‌آموز چنان تنظیم شود که امکان پاسخگویی به مشکلات شخصی دانش آموز را داشته باشد.
معلمان موفق مدرسه آن‌هایی هستند که با داشتن رفتار مثبت یعنی رابطه‌ای صمیمی و مطلوب با دانش‌آموزان موردعلاقه او قرار گیرند، چون معلمانی که روش‌های توأم با ترس و تهدید، استهزا، انکار، یأس و نومیدی را به کار می‌برند به احتمال زیاد در مورد شاگردان‌شان ناموفق‌تر از گروهی هستند که از این روش‌ها پرهیز می‌کنند.
در مدرسه موفق این واقعیت باید پذیرفته شده باشد که دانش‌آموزان در بسیاری از ابعاد با هم متفاوت اند، بنابراین کودک به دلیل آن‌چه به‌خوبی انجام داده، تشویق می‌شود، ولی به علت این‌که کسی کاری بهتر از او انجام داده تنبیه نمی‌شود یا مورد مقایسه تحقیرآمیز قرار نمی‌گیرد.
چنین مدارسی با یک جریان دایمی و زنده با خانواده دانش‌آموزان در ارتباط هستند.
در این مدارس به این امر توجه می‌شود که همیشه از بین دانش‌آموزان، افرادی که مشکلات قابل تحمل روانی دارند، وجود داشته و معلمان با آن‌ها هماهنگی دارند.
در مدرسه موفق رابطه یک‌جانبه و از بالا به پایین که متاسفانه محور فکری است مردود و به‌جای آن کوشش برای ایجاد اعتماد به‌نفس و تقویت روحیه مستقل و سرزنده و صمیمیت با دانش‌آموز منظور شده تا در پناه آن نیروی بالقوه وی را در جهت ابتکار، تفکر و خلاقیت به حداکثر پتانسیل خود افزایش دهد.
معلمان مدارس موفق باید در جریان زنده و مستمر تعلیم و تعلم بوده و در تمام مدت کار آموزشی خود از فراگیرندگان باشند. علاقه به تدریس، روحیه همکاری با دیگران در مدرسه، صبر و خودداری، آشنایی با اصول روانشناسی، شناخت قوانین رشد، یادگیری و خصوصیات سنی گروه‌های متعدد از ویژگی‌هایی است که یک معلم موفق داراست و با این زمینه‌ها می‌تواند در تکوین شخصیت دانش‌آموزان نقش موثری داشته باشد.
یک مدرسه موفق همه‌ساله آموزش‌های منظم و مکرری را برای معلمانش در دست اجرا دارد تا از طریق تشکیل کلاس‌های ویژه، تهیه مجلات مربوط به آن‌ها یا ایجاد آموزش‌های ضمن خدمت مشخص و هدف‌دار هرچه بیشتر بتواند انگیزش، آگاهی و علاقه‌مندی آنان را در جهت پیشبرد برنامه و شکوفا کردن استعداد دانش‌آموزان فراهم کرده و ارتقا دهد.
در این مدارس معلم باید در تربیت دانش‌آموز واقع‌بین بوده و انتظار ساخت دوباره شخصیت او را نداشته باشد، زیرا الگوی بنیادی شخصیت کودک پیش از ورود به مدرسه شکل گرفته و مدرسه نمی‌تواند و نباید سعی کند شخصیت جدیدی در کودک به وجود بیاورد.
درباره کادر و محیط مدرسه کنکاش کنید
مدرسه خانه دوم ما است. این شعاری بود که از کلاس اول دبستان همه ما شنیدیم و روی دیوار بیشتر مدارس نقش بسته بود. البته مدرسه بعد از خانه مهمترین محیطی است که در تربیت و پرورش کودکان ما نقش دارد. مدرسه هم شامل محیط فیزیکی و ساختمان است و هم کادر اداری و کارکنان. برای بیشتر والدین پیدا کردن مدرسه‌ای خوب برای فرزندشان یکی از چالش‌های مهم است و اکثر پدر و مادر‌ها برای شروع تحصیل فرزندشان یا جابه‌جا شدن از مدرسه‌ای به مدرسه جدید معمولا به مشکلاتی برخورد می‌کنند.
حال این‌که در یافتن مدرسه برای فرزندمان باید به چه نکاتی توجه کنیم، بسیار مهم است. قبل از هر اقدامی پرس‌وجو از اطرافیان و افراد فامیل که دانش‌آموزی در خانه دارند، می‌تواند کمک‌تان کند. این‌که در نزدیکی محل زندگی شما کدام مدرسه‌ها مورد تایید بیشتر افراد است، یک راهنمای خوب برای مراجعه به مدرسه است.
بی‌شک نخستین نکته توجه به فضای فیزیکی و ساختمان مدرسه است. داشتن فضای بازی برای ساعت تفریح کودکان و فضای گپ و گفت برای نوجوانان، کلاس‌های نورگیر با فضای آموزشی مناسب، کتابخانه، به‌روز بودن مدرسه از نظر امکانات سمعی، بصری و تکنولوژی‌های جدید و... همه این‌ها می‌تواند نشان‌دهنده کفایت فیزیکی مدرسه در جلب والدین باشد که خب البته همه این موارد مربوط به مدارس غیرانتفاعی‌اند و مدارس دولتی معمولا با حداقل امکانات فیزیکی در ساختمان و تجهیزات مدرسه به دانش‌آموزان خدمات ارایه می‌دهند که در این صورت همین که مدرسه نوساز بوده و ساختمانی تمیز داشته باشد، مهم است. اما در کنار توجه به ظاهر و فضای آموزشی باید قبل از ثبت‌نام فرزندمان حتما با کادر اداری مدرسه صحبت کنیم.
مدیر مهمترین فرد در مدرسه است و صحبت کوتاه با مدیر می‌تواند اندکی از دنیای ذهنی کسی که مدرسه فرزندتان را اداره می‌کند، به شما نشان دهد، پس حتما قبل از ثبت‌نام با مدیر مدرسه صحبت کوتاهی داشته باشید و ببینید چه توضیحاتی در مورد مدرسه‌اش به شما می‌دهد؟ چقدر کلیشه‌ای و مرسوم صحبت می‌کند؟ چقدر درحال بازاریابی و جلب مشتری است و چقدر مسائل تربیتی دانش‌آموزان برای او مهم است؟ از طرز صحبت و نکاتی که او به آن‌ها اشاره می‌کند، به سرنخ‌هایی خواهید رسید. توجه داشته باشید یک مدیر توانا می‌تواند در فضایی محدود بهترین خدمات آموزشی را ارایه دهد، پس آشنایی با طرز فکر و میزان تدبیر مدیر بسیار مهم است.
با معاونان مدرسه آشنا شوید، در مورد چالش‌های مدرسه‌شان با آن‌ها صحبت کنید و ببینید چقدر صادقانه مسائل را با شما در میان می‌گذارند؟ درک صداقت فردی که با شما صحبت می‌کند، نکته مهمی است. اگر قرار است سال آینده فرزندتان به مدرسه جدید برود، ابتدا خودتان به مدرسه مورد نظر مراجعه کنید، وقتی مورد تاییدتان بود، در منزل از محاسن مدرسه‌ای که دیده‌اید، تعریف کنید و سپس در یک روز مناسب فرزندتان را به دیدن مدرسه جدید ببرید و سعی کنید ویژگی‌های خوبی که مشاهده کرده‌اید را به او هم نشان دهید.
ابتدا به اردو‌ها و جشن‌هایی که سال قبل در مدرسه برگزار شده اشاره کنید، تا برای فرزندتان جذاب باشد، اگر فرزند شما نوجوان است، می‌توانید به مسابقات علمی و فعالیت‌های فوق‌برنامه منحصر‌به‌فردی که در این مدرسه اجرا می‌شود، اشاره کنید یا از ویژگی‌های خوب مدرسه مثلا کتابخانه به‌روز، آزمایشگاه مجهز، مدیر توانا و فهیم و کادر مجرب و باسواد، دبیرانی که مدارک دانشگاهی و سوابق علمی بالایی دارند، برای او بگویید. در کل توجه به هر موضوعی در مورد مدرسه که با توجه به روحیه فرزندتان باعث جذب او می‌شود را فراموش نکنید. یادتان باشد اگر فرزند شما باور کند که در مدرسه خیلی ویژه و خوبی درس می‌خواند، این باور بی‌شک در موفقیت تحصیلی او نقش مهمی خواهد داشت.
