بانک مرکزی جمهوری اسلامی ایران در بخشنامه‌ای استفاده از چک آزاد را به شبکه بانکی ابلاغ کرد؛ چک آزاد که با عنوان چک امنیبوس نیز شناخته می‌شود، در قانون قدیم صرفا برای هر مشتری یک بار در سال قابل استفاده بود، اما با ابلاغ قانون جدید، مشتریان صاحب دسته چک می‌تواند تا ۳ بار در سال از چک آزاد استفاده کنند و میزان برداشت از حساب‌های جاری بدون ارائه برگه چک با استفاده از چک آزاد سه برابر افزایش پیدا کرده است و مشتریان می‌توانند از گزینه ساتنا و پایا بهره‌مند شوند.
چک آزاد زمانی مورد استفاده است که صاحب دسته چک بخواهد چکی را صادر کند و با استفاده از آن وجهی را از بانک دریافت کند، اما دسته چک همراه ندارد؛ در این زمان مشتری حقیقی یا حقوقی می‌تواند از بانک تقاضای یک برگ چک عمومی آزاد کند تا رفع احتیاج کند و عملیات بانکی و برداشت وجه را انجام دهد؛ چک آزاد مانند چک عادی به جریان گذاشته می‌شود، ولی به هیچ عنوان ظهر نویسی و یا انتقال نمی‌پذیرد.
هنگام مراجعه مشتری به منظور دریافت چک عمومی، باید متصدی مربوطه شماره حساب وی را در پایین چک یادداشت و مشخصاتی از قبیل: مبلغ و شماره سریال چک و نام استفاده کننده (صاحب حساب) را در دفتر و ته سوش چک ثبت نماید و مشتری باید دفتر و ظهر ته سوش چک را به عنوان رسید امضا نماید؛ چک آزاد مانند چک عادی به جریان گذاشته می‌شود، اما به هیچ عنوان ظهرنویسی و یا انتقال نمی‌پذیرد و متصدیان حساب جاری نیز باید شماره چک را با ذکر کلمه امنیبوس در دفتر و کارت حساب جاری مشتری قید نمایند که با شماره سری دسته چک‌های دارنده حساب اشتباه نشده و از آن متمایز باشد.
کارمزد ۵ هزار تومانی چک آزاد در شعب بانک
مشتریان برای هر بار استفاده از چک آزاد باید مبلغ ۵ هزار تومان را به عنوان کارمزد به بانک پرداخت کنند.
چک آزاد یکی از خدمات سیستم بانکی است که تا به امروز معمولا در بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری به ندرت استفاده شده و با تغییراتی در استفاده از چک آزاد انتظار می‌رود استفاده از چک آزاد افزایش پیدا کند؛ بر اساس پیگیری‌های خبرنگار ایبِنا از شعب بانک‌های دولتی و خصوصی، استفاده از چک آزاد به صورت سالیانه سه بار ابلاغ شده و مشتریان می‌توانند از این خدمت که یکی از تغییرات قانون جدید چک به شمار می‌رود، بهره‌مند شوند.
