محمدجواد ظریف وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران که صبح سه‌شنبه (27 فروردین ماه) در رأس هیأتی سیاسی به منظور سفر به دو کشور سوریه و ترکیه و در اولین مقصد این سفر وارد دمشق شد، پس از رایزنی‌های یک روزه با مقامات سوریه درباره مناسبات دوجانبه، تحولات منطقه و به ویژه اوضاع سوریه، راهی آنکارا شد تا در ادامه رایزنی‌های مستمر، با مقامات این کشور نیز دیدار و به گفت‌وگو بپردازد.
ظریف ساعتی قبل پس از پایان این سفر وارد تهران شد.
سفر ظریف دومین سفرش به ترکیه ظرف یک ماه جاری بود. وزیر خارجه ایران در پی پیشنهادش به همتای ترکیه‌ای برای برگزاری نشست فوق العاده سازمان همکاری اسلامی پس از اقدام تروریستی نیوزیلند، در نخستین روز سال جاری (اول فروردین) راهی استانبول شد تا در این نشست که یک روز بعد (دوم فروردین) در این شهر برگزار شد، حضور یابد. وی ضمن شرکت در این نشست به ایراد سخنرانی هم پرداخت و بر شناسایی عوامفریبانی که مروج تروریسم نژادپرستانه هستند، تأکید کرد و گفت: باید علیه هر قدرتی که اسلام هراسی را تشویق می‌کند از جمله اعمال ممنوعیت‌ها علیه مسلمانان و استفاده از واژه «تروریسم اسلامی» بایستیم.
وی در حاشیه این نشست با همتای ترکیه‌ای خود نیز دیدار کرده بود.
«محمد فرازمند» سفیر جمهوری اسلامی ایران در آنکارا نیز در آستانه سفر ظریف به آنکارا در صفحه توئیترش نوشت: «دکتر ظریف در این سفر در خصوص روابط دوجانبه و راههای تحکیم آن، شرایط حساس منطقه‌ای و بین‌المللی با مقام‌های کشور دوست، ترکیه مذاکره و رایزنی خواهد داشت. دو کشور مهم اسلامی برای تحکیم پیوندهای دوستی اراده جدی دارند.»
وزیر امور خارجه جمهوری اسلامی ایران سه‌شنبه شب (27 فروردین) در بدو ورود به آنکارا در جمع خبرنگاران گفت که در سفرش به ترکیه درباره پرونده‌های دوجانبه بحث خواهد شد و افزود: همکاری‌های اقتصادی ایران و ترکیه، همکاری‌های سیاسی و تصمیماتی که در جلسات کمیسیون عالی روابط دوجانبه در سطح روسای جمهور اتخاذ می‌شود، دو وزیر خارجه مسئول پیگیری آنها هستند و لذا در این سفر در این باره نیز گفت‌وگو خواهد شد.
وی افزود: در سفر به ترکیه هم درباره مسائل منطقه‌ای گفت‌وگو خواهیم کرد بخصوص درباره سوریه و مسائل شمال آفریقا بحث خواهیم کرد. درباره روابط دوجانبه نیز با ترکیه گفت‌وگوهای بسیار خوبی داشتیم، سفر آقای رئیس جمهور را داشتیم و سفرهای دیگر را داریم و این دومین سفر من در فروردین ماه به ترکیه است که سفر اول برای شرکت در اجلاس اضطراری مقابله با اسلام ستیزی سازمان همکاری اسلامی در استانبول بود و در این سفر هم با مقامات ترکیه درباره مسائل دوجانبه بخصوص تحولات منطقه گفت‌وگو خواهم کرد.
رئیس دستگاه دیپلماسی درباره اینکه آیا بین دو سفر به دمشق و آنکارا ارتباطی وجود دارد؟ عنوان کرد: ما علاقه‌مندیم مشکلات سوریه از طریق گفت‌وگو مخصوصا از طریق گفت‌وگو بین کشورهای منطقه حل شود، ولی این دو سفر به خاطر نیاز به این زمانبندی اینگونه انجام شد و امیدواریم بتو‌انیم به رفع مشکلات در منطقه کمک کنیم.
*سه دور مذاکره ظریف و چاووش اوغلو
دیدارهای ظریف از روز چهارشنبه (28 فروردین) با سه دور رایزنی با «مولود چاووش اوغلو» همتای ترکیه‌ای آغاز شد و دو طرف در نشست خبری مشترک به سؤالات خبرنگاران پاسخ دادند و به تشریح رایزنی‌هایشان پرداختند.
وزیر خارجه ترکیه در دیدار ظریف بار دیگر مخالفت خود را با تحریم‌های آمریکا علیه ایران اعلام و تاکید کرد: بر مواضع خود در این زمینه ایستاده‌ایم و از برادران ایرانی حمایت می‌کنیم.
*تصمیم بسیار خطرناک آمریکا
وزیر خارجه ترکیه در نشست خبری مشترک با همتای ایرانی خود، در مخالفت با اقدام آمریکا در «تروریستی» خواندن سپاه پاسداران، این اقدام را «تصمیمی بسیار خطرناک» خواند و با تاکید بر مخالفت که ترکیه با تحریم‌های آمریکا علیه ایران گفت: «با ترامپ در این زمینه صحبت شده است. در دیدارهای انجام شده، درباره نگرانی‌های ترکیه از تحریم‌های ایران و تاثیر آن بر حجم تبادلات تجاری ایران و بر کل منطقه نیز صحبت شده است. مهم این است که برای توقف این تحریم‌ها، تلاش جدی صورت بگیرد».
ظریف وزیر خارجه کشورمان در نشست خبری مشترک با چاووش اوغلو هم گفت بهترین راه برای حفظ امنیت همه کشورهای منطقه، استقرار ارتش سوریه در مرزها با ترکیه و اطمینان از عدم تعرض و هرگونه حرکت تروریستی علیه دولت و مردم ترکیه از سمت سوریه است.
*مشکلی نداریم با شرکت‌های آمریکایی تجارت کنیم/اجازه نمی‌دهیم آمریکا تجارت ما را با سایر کشورها زیر سؤال ببرد
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران در پاسخ به سؤال دیگری در این نشست خبری گفت: معتقدیم که آمریکا نمی‌تواند روابط سایر کشورها را تحت کنترل خودش داشته باشد. شاید برای خیلی‌ها جالب توجه باشد که در سال گذشته روابط اقتصادی ایران با بسیاری کشورها کاهش یافت ولی فروش آمریکایی‌ها به ایران افزایش یافته است و این نشانگر سیاست منافقانه دولت آمریکاست.
وزیر خارجه کشورمان با بیان اینکه ما مشکلی نداریم با شرکت‌های آمریکایی تجارت کنیم، تصریح کرد: ولی به آمریکا این اجازه را نمی‌دهیم که تجارت ما را با سایر کشورها زیر سؤال ببرد یا آن را متاثر کند.
ظریف اضافه کرد: راههای فراوانی برای ادامه روابط کشورها وجود دارد، مکانیسم‌هایی مثل اینستکس یکی از این راه‌هاست مخصوصا اینکه کل آمریکا با تحریم‌های آمریکا مخالف است، آمریکا کار غیرقانونی کرده و به صورت غیرقانونی سیاست‌هایش را بر دنیا تحمیل می‌کند.
*رایزنی ظریف با اردوغان
ظریف پس از آن به دیدار «رجب طیب اردوغان» رئیس جمهور ترکیه رفت و با وی درباره آخرین تحولات سوریه، یمن و شمال آفریقا رایزنی کرد.
طرفین در این دیدار ضمن مخالفت با تحریم‌های ایالات متحده آمریکا و تروریستی خواندن سپاه پاسداران، بر گسترش روابط دوجانبه در چارچوب توافقات بین دو کشور در حوزه‌های پنجگانه و تقویت روابط اقتصادی دو کشور تاکید کردند.
وزیر خارجه همچنین در نشست خبری با همتای ترکیه‌ای گفته بود که در دیدارش با اردوغان گزارش دیدار با بشار اسد را ارائه خواهد داد و افزود: «در سفر به دمشق گفت‌وگوی طولانی با آقای بشار اسد داشتم. گزارشی از گفت‌وگویم را خدمت آقای رجب طیب اردوغان رئیس جمهور ترکیه ارائه خواهم داد. حتما به عنوان جمهوری اسلامی ایران دوست داریم تمام کشورهای دوست ما در منطقه، رابطه خوب، رو به جلو و آینده نگر با هم داشته باشند.»
*رایزنی با رئیس مجلس ملی ترکیه
رئیس دستگاه دیپلماسی جمهوری اسلامی ایران همچنین با «مصطفی مصطفی شنتاپ» رئیس مجلس ملی ترکیه نیز دیدار کرد.
وی امروز (پنجشنبه) پس از پایان این سفر در جمع خبرنگاران به تشریح رایزنی‌هایش پرداخت و از توافقات با ترکیه برای کار در پنج حوزه خبر داد و گفت که دو کشور توافق کردند سازوکاری مشابه اینستکس راه‌اندازی کنند و افزود: توافق کردیم در پنج حوزه شامل تعرفه ترجیحی، انرژی، بانکی و استفاده از پول مشترک، ایجاد یک سازوکار مشابه اینستکس در روابط دوجانبه کار را با ترکیه دنبال کنیم.
در همین خصوص نیز «محمد فرازمند» سفیر ایران در آنکارا به تشریح دستاوردهای این سفر پرداخت.
به گزارش خبرنگار فارس، رئیس دستگاه دیپلماسی روز سه‌شنبه نیز در جریان سفر یک روزه‌اش به دمشق با بشار اسد رئیس جمهور، ولید المعلم وزیر خارجه و عماد خمیس نخست‌وزیر این کشور دیدار و گفت‌وگو کرده بود.
وزیر امور خارجه ایران آخرین باری که به دمشق سفر کرده بود، 12 شهریور ماه 1397 بود و ولید المعلم همتای سوریه‌ای او نیز 16 بهمن 1397 به تهران آمد. بشار اسد رئیس جمهور سوریه نیز روز دوشنبه ششم اسفند ماه سفری چند ساعته به تهران داشت و با مقام معظم رهبری و حسن روحانی همتای ایرانی خود دیدار و گفت‌وگو کرده بود.
سفیر سوریه در تهران هشتم اسفند ماه سال گذشته (1397) در تماسی تلفنی با ظریف دعوت بشار اسد رئیس جمهور سوریه از وزیر خارجه ایران برای سفر به دمشق را به وی ابلاغ کرد و سفر روز سه‌شنبه (27 فروردین) ظریف در پی این دعوت انجام شد.
