محمولههای نفت خام و میعانات گازی از ایران در ماه مارس 12 درصد رشد کرده است و به 1.70 میلیون بشکه در روز رسیده است که بالاترین میزان از ماه اکتبر به شمار می رود زیرا خریداران اصلی تلاش میکنند تا حجمهای بیشتری از نفت ایران را پیش از پایان یافتن معافیتها در اوایل ماه می، خریداری کنند.
به گفته تحلیلگران، اگر آمریکا سختگیری بیشتری در مورد خرید نفت خام ایران انجام دهد، میزان صادرات میتواند در ماههای آینده کاهش یابد.
* بزرگترین مشتریان نفت ایران معافیت میگیرند
بازار هنوز در جستجوی دریافت اطلاعات بیشتر است اما بسیاری اعتقاد دارند که بزرگترین مشتریان نفت ایران احتمالا معافیت دریافت خواهند کرد.
بر اساس آمارهای رهیابی سیفلو پلاتس، صادرات در ماه نوامبر به 1.08 میلیون بشکه در روز کاهش یافت؛ یک کاهش روزانه 1.34 میلیون بشکهای از ماه می که آمریکا از توافق هستهای خارج شد. اما از ماه نوامبر این رقم در بازار 60 درصد افزایش یافت.
منابع آگاه خاطرنشان کردند این افزایش در صادرات علیرغم کاهش شدید تولید نفت ایران رخ داده است زیرا ایران از بشکههای ذخیره شده خود استفاده کرده است.
آمارهای اورسا که استارت آپی تحلیلی جغرافیایی است که ذخایر نفت را با استفاده از آمارهای ماهوارهای رهیابی میکند، نشان میدهد ذخایر نفت خام ایران از ابتدای ماه ژانویه تقریبا 25 درصد کاهش یافته که بیشترین کاهش به جزیره خارک، پایانه اصلی صادرات نفت ایران با کاهش 30 درصدی در ماه مارس اختصاص یافته است.
جفری کرگ، یک تحلیلگر انرژی در اورسا گفت: «این نشان میدهد تولید نفت ایران بیش از میزان صادرات کاهش یافته و از بشکههای ذخیره شده برای جبران هرگونه کمبود استفاده شده است.»
«با توجه به اینکه آمریکا ضمانت کرده به برخی از بزرگترین مشتریان ایران، معافیت بدهد، به نظر میرسد، صادرات بهتر از آنچه پیشبینی میشد، باشد.»
بر اساس بررسی اخیر پلاتس در مورد اوپک، ایران در ماه مارس روزانه 2.69 میلیون بشکه نفت خام تولید کرده که نسبت به ماه نوامبر روزانه 280 هزار بشکه کاهش یافته است.
* کمبود نفت سنگین ترش در بازارهای جهانی
چین، هند و کره جنوبی، همگی به میزان چشمگیری خرید نفت از ایران را افزایش دادهاند زیرا عرضه نفت به ویژه نفت خام سنگین تا مدیوم در چند ماه گذشته به شدت کم شده است.
عرضه نفت مدیوم و نفت سنگین ترش به علت کمبود نفت ونزوئلا و ایران و دیگر منابع بزرگ نفت سنگین ترش، همچنان یکی از نگرانیهای پالایشگاههای آسیایی است.
تقاضا برای نفت ایران در بزرگترین واردکننده نفت خام در ماههای اخیر افزایش یافته است. محمولههای نفت به مقصد چین در ماه گذشته به طور متوسط به 627 هزار و 710 بشکه در روز رسید. این رقم در ماه فوریه برابر با 571 هزار و 464 بشکه در روز بود.
خرید نفت هند در ماه مارس به حدود 350 هزار بشکه در روز افزایش یافته که نسبت به ماه فوریه روزانه 70 هزار بشکه بیشتر است.
بیشتر تحلیلگران انتظار دارند که حداقل 4 خریدار بزرگ نفت و میعانات گازی ایران از آمریکا معافیت دریافت کنند، اما در سطح کمتر.
* چین، هند، ترکیه و کره معافیت میگیرند
بر اساس جدیدترین نظرسنجی پلاتس از 12 تحلیلگر که به دقت سیاست تحریم نفت ایران را دنبال میکنند، چین، هند، ترکیه و کره جنوبی، احتمالا معافیت دریافت کنند اما معافیت ایتالیا، یونان، ژاپن و تایوان متوقف شود.
ایتالیا، یونان و تایوان از ماه اکتبر علیرغم داشتن معافیت نفتی از ایران نخریدند.
دولت آمریکا اصرار دارد تا به «به صفر رساندن» صادرات نفت ایران متعهد است اما بیشتر تحلیلگران تردید دارند که صادرات به این رقم کاهش یابد.
* صفر کردن صادرات نفت ایران تهدید جدی امنیت جریان نفت در خلیج فارس
سارا وخشوری، رئیس SVB اینرتنشنال انرژی معتقد است: «ما انتظار نداریم که صادرات نفت ایران به رقم واقعی صفر برسد. صادرات صفر نفت ایران تهدید جدی علیه امنیت جریان نفت به ویژه در خلیج فارس است.»
وی پیشبینی کرد در صورتی که تنها چین، هند و ترکیه معافیت دریافت کنند، صادرات نفت ایران به طور متوسط به 470 تا 500 هزار بشکه نفت در روز خواهد رسید.
تعدادی از نفتکشهای شرکت ملی نفت ایران همچنان نه تنها مکان جغرافیایی خود را اعلام نمیکنند بلکه زیرکانه مقدار دقیق صادرات دریایی نفت خود را معین نمیکنند.
همچنین ایران شروع به نگهداری نفت خام و میعانات گازی بر روی آب کرده است.