دونالد ترامپ در مورد سیاست خارجی و قیمت نفت دچار مشکل شده است و خودش این را می داند. او از یک طرف نیاز دارد تحریمها علیه صنعت نفت ایران را تشدید کند تا فشار بیشتری بر رژیم این کشور بیاورد و از طرف دیگر نگران افزایش قیمت نفت با صفر کردن ناگهانی صادرات ایران است. این شرایط به مشتریان آمریکا و بخشهای تولید و حمل و نقل این کشور آسیب می رساند و برای انتخابات آینده ترامپ هم خوب نیست. فعلا بهترین حرکت برای دولت آمریکا حفظ معافیتهایی است که واشنگتن به برخی کشورها برای واردات نفت ایران داده بود و همچنین کاهش یکنواخت آنها.
آمریکا در نوامبر به هشت کشور برای خرید مقدار محدودی از نفت ایران معافیت داد که شامل چین، ژاپن و هند هم می شوند، ولی با این شرط که پول آن را در حساب های تضمینی وارد کنند. این کار استفاده دولت ایران را از این درآمدها محدود می کرد. مدت اعتبار این معافیت ها 6 ماه بود و حالا آمریکا باید در مورد ادامه یا لغو آنها تصمیم گیری کند . اگر کاخ سفید حداقل بخشی از این معافیت ها را تمدید نکند، قیمت نفت در آستانه فصل تابستان و افزایش مسافرت ها بالا می رود و سیاست خارجی آمریکا را در برابر ونزوئلا و چین مختل می کند .
به نظر میرسد در دولت آمریکا در این مورد اختلاف نظر وجود دارد. تحریمهای یکجانبه آمریکا علیه ایران در نوامبر صادرات نفت خام و میعانات گازی این کشور را از 2.5 میلیون بشکه در روز به حدود 1.8 میلیون بشکه رسانده است. جان بولتون، مشاور امنیت ملی آمریکا میخواهد صادرات ایران را کاملا متوقف کند و لری کودلو، مشاور اقتصادی کاخ سفید عقیده دارد در حال حاضر نفت خام کافی در بازارهست و صفر کردن صادرات ایران صدمهای به بازار نمیزند. ولی مایک پمپئو ، وزیر امور خارجه آمریکا موافق تمدید معافیت ها برای جلوگیری از ایجاد یک شوک در بازار نفت است. اولویت ترامپ هم قیمت پایین نفت است .
از نظر سیاسی ترامپ با سعی در صفر کردن صادرات ایران در ماه مه چیزی به دست نمی آورد. از نظر حامیانش او به قول خود برای بیرون رفتن از معاهده اتمی باراک اوباما عمل کرده است. تحریمهای شدیدتر علیه ایران رای بیشتری در 2020 برایش نمی آورد .رژیم تهران هم تمایلی به درگیری دیپلماتیک در این موقعیت زمانی ندارد. دولت و مردم ایران میدانند در 2020 انتخابات برگزار میشود و احتمال دارد تا کمتر از 2 سال دیگر با رئیسجمهور جدیدی مواجه باشند .
نگرانی ترامپ در مورد قیمت نفت درست است. عرضه جهانی نفت کم شده و قیمت بالا می رود. وست تگزاس اینترمدیت، شاخص نفت آمریکا حالا بیش از 60 دلار در هر بشکه فروخته میشود که بالاترین قیمت در سال جاری است و نفت برنت به حدود 70 دلار رسیده است .
تولید اوپک با کاهش 400 هزار بشکه در روز نفت عربستان از ابتدای 2019 و کاهش تولید در ونزوئلا به پایینترین حد طی 4 سال گذشته رسیده است. تولید منابع قزاقستان هم 120 هزار بشکه در روز کم شده، تولید نفت در روسیه کند شده است .
قطع کامل صادرات نفت ایران ناگهان 1.5 میلیون بشکه نفت در روز را از بازار خارج میکند. تنها عربستان ظرفیت مازاد کافی برای جبران این نفت را دارد که آن هم هشدار داده این کار را نمی کند .
منع صادرات قانونی نفت ایران، سیاست آمریکا در برابر چین و ونزوئلا را هم محدود می کند. ترامپ نمی تواند قبل از بهره گرفتن از معافیتهای چین به عنوان یک ابزار در مذاکرات تجاری با پکن، آنها را لغو کند.
دولت ترامپ به معافیت های یونان، ایتالیا و تایوان خاتمه میدهد چون این کشورها در هر حال نفتی از ایران نمی خرند. واشنگتن باید مقدار نفت و میعانات گازی را که هند، ترکیه، کره جنوبی و ژاپن از ایران وارد می کنند 10 تا 20 درصد کاهش دهد، ولی باید معافیت چین را طبق پیشبرد مذاکراتش با پکن تعیین کند .