در روایت‌های گذشته به دلیل وجود مروارید مرغوب و زیاد درآب‌های این منطقه، نام این شهر را بندر مروارید می‌شناختند و این نام به مرور زمان، به لنگه تغییر یافت.
از آنجا که بندر لنگه دارای عمق آب فراوان ومناسبی بود، کشتی‌هایی که وارد خلیج فارس می‌شدند دراین بندر لنگر می‌انداختند و به همین علت، اولین کشتی بخار وارد این بندر شده و آمد و رفت کشتی‌ها، همواره عامل مهم و موثری در رونق بخشی به تجارت و بازرگانی بندر لنگه بوده است.
به دلیل رونق تجارت بندر لنگه، تجار و بازرگانان زیادی برای خرید کالا و داد و ستد مروارید به اینجا رو می‌آوردند و بندر لنگه مرکز عمده‌ی صید و خرید و فروش مروارید بود.
مهمترین کالای صادراتی این بندر، مروارید بود که نصف حجم صادرات سالیانه را تشکیل می‌داد و علاوه بر این، بندر لنگه یکی از مراکز اصلی صادر کننده صدف‌های خوراکی در ساحل خلیج فارس به شمار می‌آمد.
ساحل گشه این بندر، به ساحل صدف معروف بود و گفته شده صدف‌های این بندر از نظر طعم و وزن، با بهترین صدف‌های فرانسه رقابت می‌کرد.
گونه‌های مروارید مرغوب با درخشندگی و رنگ‌های گوناگون، در آب‌های این بندر صید می‌شد و این مروارید‌ها از نظر گونه، درشتی، جنس، زیبایی، شفافیت و رنگ در سراسر جهان کم نظیر بود.
این شهرستان محل اتصال سه استان مهم کشور بوده و از ویژگی‌های آن نزدیک‌ترین بندر ایران به دبی و کشور‌های حاشیه خلیج فارس و صنایع شیلاتی، مجتمع مزارع پرورش میگو، ساختن و تعمیر شناور‌های چوبی و فایبر گلاس و نقاط تاریخی، مناطق دیدنی و سواحل زیبا برای جذب گردشگر و رونق اکوتوریسم از ویژگی‌های دیگر این شهر است.
اغلب زمین‌های بندرلنگه دارای قابلیت مرتعی است و مناسب‌ترین زمین‌ها برای استفاده‌های مرتعی و برداشت علوفه محسوب می‌شوند.
دراطراف این بندر، درختان بزرگ و تنومندی از قبیل، کُنار، کُور و سمر و سَلَم وجود دارد و در گذشته‌های دور مردم این سرزمین از هیزم این درختان برای پخت و پز و گرم نگه داشتن خانه هایشان استفاده می‌کردند.
در کوه‌های اطراف بندرلنگه حیوانات مختلفی شامل، آهو، روباه، گرگ، شغال، جوجه تیغی، کفتار و پرندگانی مانند، کبک، شاهین، قُمری و بلبل و تیهو وجود دارد.
** صنعت گلابتون دوزی بندرلنگه
از مهمترین صنایع دستی بندرلنگه، بافتن لباس‌های محلی به شیوه دستی است و بیشتر زنان این منطقه در اوقات بیکاری به این حرفه اشتغال دارند.
گلابتون دوزی یکی دیگر از صنایع دستی در بندرلنگه به شمارمی رود که در مقایسه با میناب و بندرعباس دارای مزیت و برتری‌های نسبی است.
مدیرکل میراث فرهنگی، صنایع دستی وگردشگری هرمزگان دراین زمینه گفت: این شهرستان در زمینه‌های صنایع دستی گلابتون دوزی و نظر سنجی شرابط مطلوبی نسبت به دیگر شهرستان‌های استان هرمزگان دارد و می‌تواند به عنوان شهر ملی صنایع دستی معرفی شود.
رضا برومند افزود: بازدید‌هایی برای شناسایی ظرفیت‌های موجود صنایع دستی بندرلنگه صورت گرفته است که با بستر سازی مناسبت در این زمینه می‌توانیم به هدف مورد نظر برای ثبت این شهرستان به عنوان شهر ملی گلابتون دوزی برسیم.
این مقام مسوول خاطرنشان کرد: ارزیابی از سوی کمیته‌ای که در سازمان میراث فرهنگی کشور تشکیل شده مطرح می‌شود که نتیجه بررسی‌ها اعلام خواهد شد.
فرماندار بندرلنگه نیز گفت: با توجه به پیشینه تاریخی این شهر، اولین مرکز صنایع دستی در سال ۱۳۰۲ در بندرلنگه ساخته شده و دارای قدمت ۹۶ ساله است.
علی نیکویی اظهار داشت: میراث فرهنگی و صنایع دستی از پیشینگان به ما رسیده و یک امانت است که باید برای حفظ و انتقال به نسل‌های آینده از هیچ کوششی دریغ نکنیم.
وی اضافه کرد: ثبت ملی صنایع دستی گلابتون دوزی باعث دیده شدن در بازار داخلی و جهانی شده که انگیزه‌ای برای فعالیت بیشتر صنعتگران بومی بندرلنگه ایجاد خواهد شد.
خوس (خوصی) دوزی، کم دوزی، ساختن قفس ماهیگیری دگرگور، از دیگر صنایع‌دستی این منطقه به شمار می‌آید.
** عمارت فکری بندرلنگه الگوی معماری جنوب کشور
عمارت فکری در ساحل بندرلنگه همراه با بادگیر‌های زیبا و بلند، یکی از الگو‌های اصیل معماری جنوب کشور به شمارمی رود.
این اثر دراواخردوره قاجاریه به دست عبدالواحد فکری از تجار معروف شهر ساخته شده و در گذشته این عمارت به عنوان سکونتگاه، مرکز تجارت و بازرگانی شهرت داشته است.
خانه فکری با سه هزار و ۴۰۰ مترمربع مساحت و زیربنای یک هزار و ۲۰۰ مترمربع در سال ۱۳۷۵ در فهرست آثار ملی کشور به ثبت رسیده است.
وجود پنج بادگیر، دو زیرزمین، ۲۵ اتاق و حیاط مرکزی از جلوه‌های زیبای خانه قدیمی فکری است.
سقف این بنا از تیر‌های چوبی جنس چندل آفریقایی، حصیر‌های بافته شده از برگ درخت خرما و حصیر‌هایی از نی با پوشش کاهگل است.
قرارگرفتن خانه فکری درارتفاع پنج متری از سطح زمین، وجود راهرو‌ها و بادگیرها با معماری ویژه از دلایل تهویه و خنکی هوای داخل این خانه است.
خانه عمارت فکری بندرلنگه به تازگی مرمت شده تا به موزه مردم شناسی تبدیل شود.
** آثار تاریخی و جاذبه‌های دیدنی بندرلنگه
دیگر آثار تاریخی و جاذبه‌های دیدنی شهرستان بندرلنگه، که می‌تواند مورد توجه بسیاری از گردشگران در سراسر کشور و جهان قرار گیرد شامل، مسجد ملک بن عباس، مسجد شیخی، قلعه مغویه (قلعه شیخ سلطان)، آبشار بدو، منطقه بیابانی سایه خوش، چشمه‌های آب گرم بادون و آسک و برکه دریا دولت است.
** مکان‌های اقامتی و غذا‌های محلی بندرلنگه
گردشگران می‌توانند برای اقامت در شهر تاریخی بندرلنگه، خانه و ویلا‌های ساحلی کرایه کنند و یا این که در هتل دیپلمات این شهر اقامت داشته باشند و از شب‌های بسیار زیبا در کنار دریا لذت ببرند.
در خصوص غذا‌های محلی بندرلنگه به جز قلیه ماهی و غذا‌های دریایی بی نظیر در نوع خود، می‌توان از گبولی غذای معروف در این شهر نام برد که حتی یک باراستفاده ارزش آن را دارد.
** بندر کنگ از قدیمی‌ترین بندر‌های ایران
بندرکنگ ازتوبع شهرستان بندرلنگه، جزو قدیمی‌ترین بندر‌های ایران است که در ۵ کیلومتری بندرلنگه واقع شده که همواره به دلیل تاریخی بودن مورد توجه و اهمیت ویژه‌ای قرار گرفته است.
این بندر دارای جاذبه‌های گردشگری بسیاری است و توانسته تا کنون بافت تاریخی خود را بطور کامل حفظ کند.
دراین بندر تاریخی، مساجد و مغازه‌های زیادی وجود دارد و نکته قابل توجه برای گردشگران این است که مردم این شهر به زبان فارسی صحبت می‌کنند، ولی نوشته هایشان به زبان عربی است.
بندرکنگ یکی از بنادر تاریخی و تفریحی در جنوب ایران است که عده زیادی از مسافران داخلی و خارجی در طول سال به آنجا سفر می‌کنند.
در گذشته این شهر مکانی برای تجار بود و کشتی‌های بزرگی در آن پهلو می‌گرفتند که برای تجارت به هند، بصره، ممباسا و کشور‌های آفریقایی استفاده می‌شد.
** جاذبه‌های گردشگری بندرکنگ
جاذبه‌های گردشگری این منطقه، قلعه لشتان، موزه مردم شناسی، مجسمه لنج مسی، خانه هنرمندان، خانه صنایع دستی، قلعه پرتغالی‌ها، خانه گلبتان، برج مدور، برکه پنج تا و جنگل‌های حفاظت شده آکاسیاتورتلیس اشاره کرد.
گردشگرانی که قصد سفر به بندرلنگه را دارند می‌توانند از شهر تاریخی بندرکنگ که از توابع شهرستان بندرلنگه است دیدن کنند تا از نزدیک با جاذبه‌های منحصر به فرد این بندر بیشتر آشنا شوند.
** بازسازی و تبدیل خانه یونسی به هتل بوم گردی بندرکنگ
شهرداربندرکنگ با اشاره به اینکه اهمیت آثار تاریخی وحفظ آن ازاولویت برنامه‌های شهرداری است افزود: مرمت و بازسازی خانه یونسی با اعتبار یک میلیارد و ۸۲۸ میلیون ریال به هتل بوم گردی تبدیل شد.
ایوب زارعی اظهار داشت: اطاق‌ها درهتل بوم گردی یونسی با درنظر گرفتن بافت بومی آن به وسایل برودتی و بهداشتی مدرن مجهز شده است که آثارمعماری بندرکنگ نیز شامل، بادگیرها، درختان قدیمی و مهماری سبک اشکانی دراین شهرقابل مشاهده می‌باشد.
هتل بوم گردی بندرکنگ درحال حاضر محل برگزاری نمایشگاه‌های بسیاری در زمینه‌های فرهنگی و مراسم‌های بومی وملی مذهبی، پذیرای مهمانان و گردشگرانی است که به این شهر تاریخی سفر می‌کنند.
این شهرستان با شرایط آب و هوایی مرطوب و گرم تابستان، در ۲۴۰ کیلومتری غرب استان هرمزگان واقع شده که دارای شهر‌های تاریخی شامل، کنگ، کیش و چارک و دهستان‌های حومه، دژکان، مغویه، مهران، لاوان و مقام است.
بندرلنگه با بیش از ۱۵۹ هزار نفر جمعیت، درایام نوروز و دیگر روز‌های سال پذیرای گردشگران و مسافران بسیاری از داخل و خارج کشوراست.
