یکی از اتفاقات سال ۹۷ ارتحال شخصیت‌هایی بود که عمری را در راه سیاست، دین و علم این کشور گذرانده و حال با کارنامه‌ای حاصل از زندگی پرفراز و نشیب در پیشگاه الهی حاضر شده‌اند.
سال ۹۷ کم کم به پایان می‌رسد و در این سال نیز پرونده عمر تعدادی از شخصیت‌های سیاسی و مذهبی کشور بسته شد، افرادی که عمری را گذرانده و حال با کارنامه‌ای حاصل سالها زندگی پرفراز و نشیب در پیشگاه الهی حاضر می‌شوند.
افسوسی که از رفتن شخصیت‌های سیاسی و مذهبی می‌ماند از دو نظر قابل توجه است؛ یکی از دست دادن شخصیت‌های خدوم که زحمت کشیده‌اند و دیگر اینکه همه آنها با سینه‌ای مملو از خاطرات انقلاب اسلامی رخ در نقاب خاک می‌کشند و اگر پیش از مرگ‌شان آنها را بازگو نکنند شاید بخشی از حافظه تاریخی این کشور نیز مدفون شود.
آیت‌الله محمد مؤمن
او از سال ۱۳۶۲ با حکم امام خمینی(ره) به عنوان عضو فقهای شورای نگهبان فعالیتش را آغاز و تا روز آخر هم در این جایگاه مهم مشغول به خدمت بود. 36 سال خدمت صادقانه او در شورای نگهبان و مرزداری از شرع مقدس و قانون اساسی را شاید بتوان برجسته ترین خدمت آیت الله مومن دانست.
آیت‌الله مؤمن نماینده مردم قم در مجلس خبرگان رهبری هم بود. عضویت در شورای عالی قضائی هم از دیگر مسئولیت‌های آیت الله مؤمن بود.
وی بعد از گذراندن دوره‌ای از بیماری، در تاریخ ۲ اسفند ۱۳۹۷ دار فانی را وداع گفت.
آیت‌الله هاشمی شاهرودی
۳ دی ۱۳۹۷ روزی بود که آیت الله شاهرودی پس از تحمل یک دوره بیماری بسیار سخت دار فانی را وداع گفت. فارغ از جایگاه والای مرجعیت و فقاهیتی ایشان که هیچ گاه مانع خدمات ایشان به نظام مقدس جمهوری اسلامی نشد، آخرین جایگاه خدمتی این فقیه عالیقدر ریاست مجمع تشخیص مصلحت نظام بود. از دیگر مسئولیت های آیت الله شاهرودی در دوران حیاتشان می توان به ریاست قوه قضائیه، عضویت شورای نگهبان، عضویت در مجلس خبرگان، عضویت در جامعه مدرسین حوزه علمیه و ریاست هیئت عالی حل اختلاف و تنظیم روابط قوای سه گانه اشاره کرد. رهبر انقلاب در پیام تسلیتی که برای درگذشت ایشان صادر کردند به مرحوم آیت الله شاهرودی لقب «کارگزار باوفا» را اعطا کردند.
دکتر احمد احمدی
دکتر احمد احمدی عضو گروه مطالعات اسلامی فرهنگستان علوم و عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و رئیس سازمان «سمت» در هجدهم خرداد ۱۳۹۷ به دلیل عارضه قلبی دار فانی را وداع گفت.
احمد احمدی در سال ۱۳۱۲ در روستای کهکدان ملایر به دنیا آمد و پس از فراگرفتن دروس مقدماتی به حوزه علمیه بروجرد رفت و به مدت ۵ سال دروس دینی را تا اواخر سطح ۲ فراگرفت.
سپس به حوزه علمیه قم رفت و دروس تفسیر و فلسفه اسلامی را در سطوح عالی (اسفار و شفا) نزد علامه طباطبائی، درس فقه و اصول را نزد کسانی همچون امام خمینی (ره)، سیدحسین طباطبایی بروجردی، آیات عظام سلطانی، مشکینی، محقق داماد و نجفی مرعشی فرا گرفت و همزمان دکترای فلسفه غرب را از دانشگاه تهران اخذ کرد. احمدی از سال ۱۳۵۲ عضو هیأت علمی دانشگاه تهران بود و فلسفه اسلامی و فلسفه غرب و فلسفه تطبیقی را در مقطع دکتری تدریس کرده بود.
وی از سال ۱۳۶۰ به عنوان عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی فعالیت داشت. او بنیان‌گذار سازمان مطالعه و تدوین کتب علوم انسانی دانشگاه‌ها (سمت) بود و حدود ۳۳ سال مدیریت این سازمان را بر عهده داشت. وی همچنین از مؤسسان دانشگاه تربیت مدرس و در هفتمین دوره مجلس شورای اسلامی، نماینده مردم تهران بود. از جمله آثار او، می‌توان به کتاب‌های «بن‌لایه‌های شناخت» (تألیف)، «مختارات من نصوص الفلسفه الاسلامیه» (تألیف)، «نقد تفکر فلسفی غرب» (ترجمه)، «تأملات در فلسفه اولی» (ترجمه) و «تأسیس مابعدالطبیعه اخلاق» (ترجمه) اشاره کرد.
در سال 1394 در ششمین مراسم اهدای جایزه علمی دکتر علی محمد کاردان از مقام علمی حجت‌الاسلام دکتر احمد احمدی، عضو شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد برجسته فلسفه در فرهنگسرای ارسباران تجلیل به عمل آمد.
آیت‌الله حاج‌آقا مرتضی تهرانی
وی برادر بزرگتر مرحوم آیت‌الله حاج‌آقا مجتبی تهرانی و از شاگردان برجسته امام خمینی(ره) بود.
آیت‌الله حاج‌آقا مرتضی تهرانی دوره سطح علوم حوزوی را در نوجوانی گذرانید و در سن ۱۸ سالگی با مهاجرت به قم در زمره جوان‌ترین شاگردان درس خارج آیت‌الله‌العظمی بروجردی و امام خمینی(ره) قرار گرفت.
حاج آقا مرتضی در طول سالیان اقامت در قم همپای دوست صمیمی‌اش مرحوم حاج‌آقا مصطفی خمینی از مائده حکمت، معرفت و اخلاق امام خمینی بهره‌مند شد؛ حتی در برخی تابستان‌ها که امام در روستای امام‌زاده قاسم تهران مستقر می‌شد، وی به‌طور شبانه‌روز از محضر امام بهره می‌برد.
عشق و علاقه به امام، حاج‌آقا مرتضی را در نیمه دوم دهه ۴۰ نیز به نجف اشرف کشاند. وی بعدها به ایران بازگشت و امام جماعت مسجد میرزا موسی (واقع در بازار تهران) شد و به بازاریان درس اخلاق می‌داد.
وی به علت نارسایی کلیوی در بخش مراقبت‌های ویژه بستری بود و در تاریخ۳۰ تیرماه ۹۷ به لقاءالله پیوست.
حجت الاسلام سید علی‌اکبر موسوی حسینی
حجت الاسلام حسینی، همزمان با قیام 15 خرداد 1342 به رهبری خمینی به صف انقلابیون پیوست و در کسوت معلمی به مبارزه با رژیم پهلوی روی آورد.
برخی اساتید ایشان عبارت بودند از: سیدمحمد حسین طباطبایی صاحب تفسیر المیزان، سیدمحمد حسین حسینی طهرانی، صاحب کتاب‌های معادشناسی و امام شناسی، سیدمحمدحسین بهشتی، آیات عظام جوادی آملی، جعفر سبحانی، خوشوقت و ....
نماینده مردم تهران در مجلس شورای اسلامی در دوره‌های چهارم و پنجم، مدیریت کل آموزش و پرورش استان تهران، ریاست کمیسیون آموزش و پرورش مجلس، عضویت در شورای عالی انقلاب فرهنگی و استاد حوزه و دانشگاه از دیگر مسئولیت های آن مرحوم بوده است.
مردم این روحانی را با نام «حسینی اخلاق در خانواده» می‌شناختند؛ چرا که وی در دهه 60 مجری برنامه پرطرفداری بود که از شبکه یک صدا و سیمای جمهوری اسلامی پخش می‌شد و به مسائل و مشکلات خانوده‌ها می‌پرداخت.
مرحوم حسینی همچنین از نظر اخلاق، تعلیم و تربیت و عمل به آنها زبانزد خاص وعام بود.
وی در 79سالگی به علت عارضه قلبی در تاریخ ۳۱ خرداد در بیمارستان مهر دار فانی را وداع گفت.
محمدنبی حبیبی
حبیبی پس از مرحوم حبیب‌الله عسگراولادی، مسئولیت دبیرکلی حزب موتلفه اسلامی را عهده‌دار شده بود.
محمدنبی حبیبی در سال ۱۳۲۴ در روستای باغخواص ورامین به دنیا آمده بود، وی فارغ‌التحصیل جامعه شناسی از دانشگاه تهران در مقطع کارشناسی ارشد بود. از سوابق وی می توان به استانداری تهران، فارس، خراسان و همچنین شهرداری تهران اشاره کرد.
وی سه‌شنبه ۹ بهمن ۱۳۹۷ به علت ایست قلبی، درگذشت.
سید تقی نوربخش
سید تقی نوربخش (متولد ۱۳۴۱ مشهد –۱۳۹۷ گرگان) پزشک ایرانی بود که از سال ۱۳۹۲ تا ۱۳۹۷ مدیرعاملی سازمان تأمین اجتماعی را بر عهده داشت. او پیشتر عضو هیئت مدیره و قائم مقامِ مدیرعامل سازمان تأمین اجتماعی بین سالهای ۱۳۷۶ تا ۱۳۸۰، قائم مقام رئیس کل سازمان نظام پزشکی بین سالهای ۱۳۸۲ تا ۱۳۸۴، رئیس انجمن جراحان ارتوپدی ایران بود. وی همچنین در شهریور ۱۳۹۲ طی حکمی از سوی علی ربیعی، وزیر تعاون، کار و رفاه اجتماعی به مدیرعاملی این سازمان منصوب شد.
وی در تصادف رانندگی حین بازدید از گرگان در ۲۴ آبان ماه ۱۳۹۷ از دنیا رفت .
آیت الله حبیب الله مهمان نواز
آیت‌الله حبیب‌الله مهمان‌نواز چهار دوره نمایندگی مردم خراسان شمالی در مجلس خبرگان رهبری را بر عهده داشت که دو دوره همراه با نماینده خراسان بزرگ و دو دوره کنونی نیز به‌طور مستقل نماینده خراسان شمالی در مجلس خبرگان رهبری بود.
آیت‌الله مهمان‌نواز متولد سال 1305 در روستای «کاریزک کال» از توابع نیشابور بود و پیش از پیروزی انقلاب اسلامی، رهبری مبارزات مردمی در بجنورد و منطقه شمال خراسان را بر عهده داشت.
وی بعد از پیروزی انقلاب، در هجدهم شهریورماه سال 1359، با حکم امام خمینی (ره) به‌عنوان امام جمعه بجنورد منصوب شد و بعد از 32 سال اقامه نماز این شهر، به دلیل کهولت سن از این سمت کناره‌گیری کرد.
آیت‌الله مهمان‌نواز در بیست و سوم تیرماه سال 1391 آخرین نماز جمعه بجنورد به امامت خود را در مصلای امام خمینی (ره) مرکز استان خراسان شمالی اقامه و با مردم این شهر خداحافظی کرد.
وی به علت بیماری و کهولت سن در تاریخ دوم اردیبهشت۱۳۹۷ در ۹۲ سالگی درگذشت.
آیت الله اسد الله ایمانی
آیت الله اسد الله ایمانی متولد ۱۳۲۶ در شهرستان کازرون بود پدر او محمد صادق ایمانی از علما و متدین منطقه که به رغم داشتن تحصیلات حوزوی به کار بزازی مشغول بود.
جد آیت الله ایمانی نیز به دلیل داشتن علوم دینی فراوان به کربلایی مقدس شهرت داشت.
اسد الله ایمانی دوران ابتدایی و ۳ سال اول دروس حوزوی را در کازرون پشت سر گذاشت و سپس به قم رفت و در محضر علمای بزرگ مشغول به تحصیل شد.
وی در حوزه علمیه قم، کازرون و بوشهر تدریس کرد و پس از پیروزی انقلاب اسلامی نیز در دانشگاه شیراز مشغول به تدریس شد.
آیت الله ایمانی با حکم امام(ره) در سال ۱۳۵۸ به عنوان نماینده ایشان و امام جمعه کازرون تا سال ۱۳۸۰ مشغول به فعالیت بود.
در سال ۸۰ نیز با حکم مقام معظم رهبری به عنوان نماینده ولی فقیه در استان بوشهر و امام جمعه بوشهر معرفی شد.
وی در بهمن سال ۱۳۸۷ نیز به عنوان نماینده ولی فقیه در فارس و امام جمعه شیراز معرفی شد.
مرحوم آیت الله اسدالله ایمانی به دلیل بیماری در اردیبهشت سال جاری استعفای خود را از نمایندگی ولی فقیه در فارس و امامت جمعه شیراز اعلام کرده بود و از چندی پیش در بیمارستان بستری شده بود.
وی به دنبال یک دوره بیماری سخت، شامگاه دوشنبه هفدهم اردیبهشت در بیمارستان درگذشت.
سید مهدی طباطبایی
مهدی طباطبایی متولد 1 فروردین 1315 در رفسنجان، روحانی بود او از همفرکان سید نواب صفوی و از گروه فداییان اسلام و از شاگردان و یاران امام خمینی (ره) بود که تجربه نمایندگی مجلس را نیز داشت و به استاد اخلاق مشهور بود.
این روحانی برجسته نماینده مجلس هفتم از تهران و نماینده سابق مشهد و خطیب مشهور اخلاق تهران است و بیشتر در رسانه ملی بحث های اخلاقی می پرداخت.
وی به دلیل عفونت و نارسایی ریه در در نخستین روز ماه مبارک رمضان ۱۳۹۷ دار فانی را وداع گفت.
