دیروز صرافی ملی از ساعت ۱۰ صبح دلار را روی قیمت ۱۳ هزار و ۹۰ تومان به فروش رساند و در ادامه بازار روند کاهشی به خود گرفت و تا قیمت ۱۳ هزار و ۳۰ تومان نیز معامله شد؛ برخی فعالان دلیل این کاهش را اصرار سیاست‌گذار به مداخله می‌دانند که خود از دو نیروی «اثر روانی پایان سال» و «اصرار به قاعده‌مندی» نشات می‌گیرد. البته از ساعت ۱۴ که اثر مداخله سیاست‌گذار فروکش کرد، دلار تا حدودی افزایشی شد و تا نرخ ۱۳ هزار و ۱۵۰ تومان نیز معامله شد. افزایشی که ریشه اصلی آن ورود بازیگران حرفه‌ای به پوزیشن خرید بود. دامنه نوسان سکه در روز گذشته بین دو مرز ۴ میلیون و ۶۲۰ هزار تومان و ۴ میلیون و ۶۶۰ هزار تومان بود. بازار درهم نیز محدوده نوسان ۳۵۶۰ تا ۳۵۸۰ تومانی را تجربه کرد.
۳ جریان انتظارات در سمت تقاضا
روز گذشته بازار ارز شاهد تغییر چهره خفیف در سمت تقاضا در خصوص نوع متقاضیان بود؛ به‌طوری‌که بازیگران حرفه‌ای و دلالان عمدتا متقاضی دلار و مصرف‌کنندگان تازه‌وارد و بازیگران غیرحرفه‌ای بیشتر به‌دنبال فروش ارز بودند. اما در سوی مقابل، انتظارات افزایشی، بازیگران حرفه‌ای را وارد پوزیشن خرید کرده بود. این انتظارات از سه محل شکل گرفته بود: «انتظارات عقب‌نگر»، «عدم اطمینان ناشی از تمدید تحریم‌ها» و «جو روانی پایان سال». منظور از انتظارات عقب‌نگر جهشی است که دلار در اولین روزهای فروردین سال جاری تجربه کرده بود. بسیاری از بازیگران حرفه‌ای یا پیش‌بینی می‌کنند که روند جهشی ارز در ابتدای سال جاری نیز تکرار خواهد شد یا می‌خواهند با به جریان انداختن بازی روانی مسیر دلار را به صورت جبری به این سمت حرکت دهند. بخشی از علت موج افزایش تقاضای بازیگران حرفه‌ای نیز به عدم اطمینان ناشی از تمدید یا عدم تمدید تحریم خریداران عمده نفت ایرانبرمی‌گردد. سومین عامل نیز جو روانی پایان سال است. در مجموع، در دوره‌های عدم اطمینان که آحاد اقتصادی نمی‌توانند آینده بازار را پیش‌بینی کنند، پایان سال برای بازیگران حرفه‌ای موقع خرید است؛ چراکه آنها اعتقاد دارند سیاست‌گذار به‌دلیل ملاحظات روانی در تلاش است تا پرونده دلار را در پایان سال در نقطه کمینه ببندد.
۲ نیرو در سمت عرضه
در سمت عرضه رسمی اما بازار شاهد اصرار به کاهش نرخ دلار بود. مهم‌ترین شاهد این ادعا روند نرخ در صرافی‌ها بود. از ساعت ۱۰ صبح صرافی ملی دلار را به قیمت ۱۳ هزار و ۹۰ تومان می‌فروخت و بقیه صرافی‌ها از این نرخ تا نرخ ۱۳۲۰۰ تومان دلار را می‌فروختند. اما از ساعت ۱۱ نرخ در صرافی‌ها کاهش یافت و به نرخ صرافی بانک ملی نزدیک شد. برخی از فعالان بازار علت همگرایی قیمت معامله‌گران رسمی را مداخله سیاست‌گذار می‌دانند. به طوری که بعد از ساعت ۱۱ دلار تا حدودی روند کاهنده به خود گرفت و تا قیمت ۱۳ هزار و ۳۰ تومان نیز معامله شد. این روند کاهنده تا حدود ساعت ۱۴ ادامه یافت؛ عده‌ای از فعالان بازار این ساعت را نقطه فروکش شدن اثر نیروی مداخله سیاست‌گذار نامیدند. بعد از این نقطه زمانی، دلار تا حدودی روند صعودی گرفت و به کانال ۱۳ هزار و ۱۰۰ تومان برگشت به‌طوری‌که در ساعت ۱۶ دلار در نرخ ۱۳ هزار و ۱۵۰ تومان نیز معامله شد. بنابراین در سمت عرضه رسمی، می‌توان اصرار سیاست‌گذار به کاهش دلار را مشاهده کرد. برخی از فعالان بازار علت پافشاری سیاست‌گذار به کاهش دلار را به دو عامل «اثر روانی پایان سال» و «اصرار به قاعده‌مندی» نسبت می‌دهند. با توجه به اینکه نرخ پایان سال تا حدودی اثر مقایسه‌ای داشته و عملکرد سیاست‌گذار را در تفسیرهای اقتصادی روایت می‌کند، برخی کارشناسان معتقدند این اثر سیاست‌گذار ارزی را وادار به مداخله کاهشی پایان سال می‌کند. دومین نیرو نیز اصرار سیاست‌گذار به رویکرد قاعده‌مندی است. رئیس‌کل بانک مرکزی اخیرا در یک گفت‌وگوی تلویزیونی وعده کاهش دلار به کانال ۱۱ هزار تومان را داده بود؛ به همین دلیل برخی معتقدند اصل اصرار به قاعده‌مندی باعث می‌شود تا سیاست‌گذار نیروی کاهشی به نرخ بازار وارد کند.
