«برهم صالح» رئیس‌جمهور عراق در آستانه سفر روحانی به عراق یک هیئت رسانه‌ای ایرانی را در بغداد به حضور پذیرفت.
برهم صالح در این دیدار به سؤالات اعضای هیئت رسانه‌ای ایران، پاسخ داد.
شما اخیرا سفرهای متعددی به کشورهای منطقه از جمله عربستان و ایران داشتید. آیا حامل پیام خاصی از سوی سعودی‌ها برای ایران بودید؟
برهم صالح: به این سؤال پاسخ نمی‌دهم. اما در همه جا در تهران، سعودی، آنکارا، اردن، اروپا و در نشست سران(عربی اروپایی) در شرم‌الشیخ حرف ما یک کلام بود: همین حرفی که در اینجا من به شما به‌روشنی گفتم ما در همه جا می‌گوییم که بدون تردید روابط ما با ایران بسیار مهمی برای ما است، همانطور که به دیگران اعلام می‌کنیم روابط ما با ترکیه و جهان عرب برای عراق و منطقه مهم است با یک سیاست متوازن این روابط را مدیریت می‌کنیم و به کاهش تنش و راه‌حل سیاسی در سوریه کمک می‌کنیم.
مشکل سوریه باید براساس خواست ملت سوریه حل شود و از همکاری و مشارکت در زمینه مبارزه با تروریسم حمایت می‌کنیم و باید روابط اقتصادی حقیقی میان کشورهای منطقه به‌وجود آید. بار دیگر می‌گویم تصور کنید خط ریلی مشترک از ایران به عراق و کشورهای خلیج فارس، ترکیه و اردن وجود داشته باشد، ببینید این خط ریلی چه منافع اقتصادی می‌تواند ایجاد کند. ما باید برای رسیدن به این هدف تمام موانع را برداریم. الآن دیگر زمان تحریم نیست، زمان تحرک، پیشرفت و حرکت رو به جلو است. شما اروپا را ببینید شهروندان از کشوری به کشور دیگر بدون هیچ مانعی حرکت می‌کنند. در آنجا دیگر خبری از درگیری نظامی نیست، ولی ما همچنان در دنیای دیگری زندگی می‌کنیم. من در تمام دیدارهایم از اروپا تا کشورهای منطقه‌ای همواره بر این نکته تأکید کرده‌ام نمی‌توان ثبات به منطقه آورد بدون آنکه یک منظومه اقتصادی سیاسی و امنیتی به‌وجود آید که ایران جزئی از آن نباشد و کشورهای ساحلی خلیج فارس هم باید با آن در تعامل باشند.
خبرنگار تسنیم: عراق در دوره جدید، نقش پررنگ رئیس جمهور را شاهد هستیم و ثابت شد که نقش رئیس جمهور تشریفاتی نیست.
برهم صالح: جایگاه رئیس جمهور در قانون اساسی عراق کاملاً تعریف شده و گفته شده که رئیس جمهور با هماهنگی نخست وزیر می‌تواند سفرهای بین‌المللی انجام دهد.
خبرنگار تسنیم: آیا عراق جدید درصدد نقش منطقه ای یا ائتلاف منطقه‌ای است به ویژه با توجه به اینکه برخی مسئولان سیاسی شما از ائتلاف میان عراق و ایران و ترکیه و عربستان حرف می زنند، عراق جدید در این عرصه چه نقشی ایفا می‌کند؟
برهم صالح : عراق در جایگاه جغرافیایی واهمیتی که برای کشورهای همسایه دارد، می تواند نقش پل ارتباطی و حتی می توانم می گویم نقش میانجی را برای مرتبط کردن منافع و تحقق آن ایفا کند، این با حرف محقق نمی شود، بلکه بر اساس همکاری و ارتباط اقتصادی و منافع امنیتی مشترک محقق می شود
خبرنگار تسنیم: سوریه جایگاه سیاسی خود را بازیافته است. آیا برنامه‌ای ندارید که به‌عنوان یکی از مقام‌های عراقی به سوریه سفر کنید؟
برهم صالح: هرگونه کاری که از عراق خواسته شود تا برای حل مشکل سوریه کمک کند و به مشکلات و سختی‌های ملت سوریه پایان دهد مورد استقبال عراق قرار خواهد گرفت. فعلاً برنامه‌ای برای سفر به سوریه نیست، اما هماهنگی‌ها در سطح عالی میان حکومت سوریه و عراق در جریان است و هیئت‌های عالی‌رتبه دو کشور دائماً در حال رفت‌وآمد هستند. ما با ملت سوریه ابراز همدردی می‌کنیم. آنچه بر سوریه گذشت جنایتی وحشتناک بود. اتفاقی که گذشت بسیار خطرناک بود. وظیفه ما این است که به سوری‌ها کمک کنیم که سختی‌هایشان پایان یابد.
دیگر سئوالات مطرح شده از سوی هیئت رسانه‌ای در دیدار با برهم صالح
برهم صالح در پاسخ به سئوالی درباره بدهی های عراق به ایران با توجه به تحریم های آمریکا علیه تهران گفت : من این را باید بگویم که عراق بخشی از منظومه تحریم های یکجانبه آمریکا علیه ایران نخواهد بود. شکی نیست که ما از این تحریم ها متاثر خواهیم شد، اما قطعا جزئی از آن نخواهیم بود. عراق بر اینکه منافع ملت ایران کشور دوست و همسایه ما تامین شود، اصرار دارد. ما تمام تلاش خود را می کنیم و هر آنچه در توان داریم را به کار می بریم تا از سطح تنش ها در این رابطه کاسته و آزارهایی که به ملت دوست ایران می رسد کاهش یابد.
عراق مایل است که به ملت ایران کمک کند که آزار و اذیتی که از تحریم ها می بینند کاهش پیدا کند. عراق و منطقه از این تحریم ها متاثر می شوند، ولی ما براساس داده های موجود تلاش می کنیم که از آزار و اذیت ملت ایران در این زمینه کاسته شود.
ایران در زمان سختی عراق در کنار این کشور در مبارزه با تروریسم بود، اکنون ایران در سختی است ، عراق چه برنامه ای برای کمک به ایران دارد؟
برهم صالح : همانطور که در تهران گفتم که ایران در کنار ملت عراق برای مبارزه با دیکتاتوری صدام حسین و استبداد ایستاد ، بسیاری از عراقی ها به ایران آمدند و ایران با آغوش باز از آنها استقبال کرد. ایران در دوره گذشته در مبارزه با داعش در کنار ما ایستاد و ما هیچ چیز جز اینکه به ایران بگوییم از شما متشکریم نمی توانیم بگوییم. آنها واقعا در روزهای سختی در کنار ما ایستادند. درباره اینکه ما بتوانیم به ایران کمک کنیم بخشی از آن به این مسئله بازمی گردد که بتوانیم واکنشی مهم و اجمالی به این تحریم ها نشان بدهیم. ما دو کشوری هستیم که مشترکات فرهنگی ، اجتماعی و تاریخی بسیار عمیقی با یکدیگر داریم. پس چگونه می توانیم با ملت ایران همصدا نباشیم و با آنها ابراز همدردی نکنیم؟ این حقیقتی است که به نفع همه است که از شدت تنش ها در منطقه بکاهیم. این تنش ها نه به منطقه کمک می‌کند و نه به عراق.
فاکتور عربستان و آمریکا در رابطه با ایران و عراق و برنامه عراق برای حفظ استقلال در این زمینه و ایجاد توازن به ویژه با توجه به موضع گیری های تند سیاسی ترامپ که گاهی بوی نظامی گری هم علیه ایران می دهد، چیست؟
برهم صالح: عراق بخشی از این منطقه است و روابط ما با ایران واقعا مهم است.ما روابط بسیار مهمی با ترکیه داریم. روابط ما با عمق ملت عرب نیز بسیار مهم است . این جغرافیای سیاسی ما است و این می تواند نه فقط به سود عراق بلکه به سود کل منطقه باشد. ما می گوییم در گذشته عراق عرصه ای برای رویارویی سیاسی منطقه ای بوده است، اما الان ما می خواهیم که عراق عرصه ای برای توافق های منطقه ای باشد. برای همین عراق نباید جایی برای هرگونه عمل خصمانه علیه هیچ کدام از کشورهای همسایه اش باشد. قانون اساسی ما چنین اجازه ای به ما نمی دهد و منافع ما هم چنین اجازه ای به ما نخواهد داد. روابط ما با کشورهای همسایه می تواند به کاهش تنش ها در منطقه کمک کنند. همچنین روابط ما با آمریکا و اروپا هم برای ما مهم است . اینکه در اینجا برای شما می گویم در همه جا گفته ام : ما نمی خواهیم عراق عرصه ای برای رویارویی و عملی خصمانه علیه هیچ کدام از کشورهای منطقه و همسایه ما باشد. ما وارد هیچ محوری علیه هیچ کشور دیگری نمی شویم. مثلا می خواهیم ارتباط های ریلی ما با ایران برقرار شود و این شبکه به ترکیه و کشورهای خلیج فارس امتداد یابد. این برای عراق و ایران و کل منطقه مفید است. ما به دنبال ایجاد مناطق آزاد تجاری و صنعتی مشترک با اردن ، ایران ، کویت و ترکیه هستیم. ما می خواهیم عراق به جای اینکه گذرگاهی برای رویارویی و درگیری کشورهای منطقه باشد گذرگاه اقتصادی و تجاری مشترک باشد. کسانی هستند که می گویند موقعیت جغرافیایی عراق برای رسیدن به چنین هدفی سخت است ، بله سخت است، اما فرصت های بسیاری هم وجود دارد. روابط استثنایی عراق با ایران و طبیعت رابطه عراق با کشورهای منطقه ، عربی و ترکیه همه اینها می توانند عاملی برای تسهیل امور در منطقه باشد.
عراق نیاز به بازسازی و فرصت های شغلی برای جوانان بیکار این کشور دارد . ایران هم نیاز به فرصت های اقتصادی و تجاری برای جوانان ایرانی دارد . این مشترکات ما است که باید بر آن تمرکز کنیم. عراق نقشی مهم در این موضوع دارد بنابراین باید بگویم که منطقه به راه حل های منطقه ای نیاز دارد. عراق باید محور این راه حل ها باشد. منطقه به یک منومه اقتصادی ، سیاسی و امنیتی جدید نیازمند است. چنین منظومه ای بدون ایران به وجود نخواهد آمد. جایگاه ترکیه و کشورهای منطقه نیز در این معادله بسیار مهم است. جایگاه مرکزی عراق ایجاب می کند در قلب این محور باشد. یقینا منظومه بسیار باثباتی در منطقه به وجود نخواهد آمد اگر ایران جزئی از آن نباشد.
چه ابزارهایی برای اجرایی کردن این منظومه در اختیار دارید؟
برهم صالح: اولا و اساسا باید بگویم این نقش جدیدی که عراق در حال ایفای آن است بسیار مهم است ارزیابی ما این است که منطقه به یک منظومه کامل اقتصادی نیاز دارد . ما درباره خطوط ریلی ، مناطق مشترک صنعتی و مناطق آزاد تجاری و رفع موانع تجاری میان کشورها صحبت می کنیم مشترکات منطقه به طور کلی در مبارزه با تروریسم ، نه فقط تروریسم و به طور کلی افراطیون و این فکر انحرافی مسائل مشترکی است که می توانیم براساس آنها به توافق برسیم. این درگیری های بیهوده در یمن و سوریه رو به پایان است . به همین دلیل ما بر منافع مشترک ملت هایمان برای رفع معضل بیکاری و منافع مشترک اقتصادی و دیگر منافع ملت هایمان توجه کنیم. این مسائل منافع مشترکی برای همه ملت های منطقه است. جزئیات سیاسی قابل بحث و مناقشه است و تمام می شود، اما آنچه که باقی می ماند همین منافع کلان اقتصادی و ملی است. من فکر می کنم همه کشورهای منطقه به هردلیلی و به هر شکلی همگی بر این نکته اتفاق نظر دارند که عراق نقشی محوری در این مرحله ایفا می کند. حقیقت این است که روابط استثنایی ما با ایران اهمیت بسزایی به نقش عراق در منطقه می دهد. این نقش حکیمانه و متوازنی که عراق در منطقه ایفا می کند می تواند برای منطقه بسیار موثر باشد.
گفتید نمی خواهید عراق محلی برای درگیری های منطقه ای باشد در حالی که کشورهای دیگر چنین تمایلی ندارند و می خواهند عراق ، ایران و سوریه درگیر تنش باشند. اخیرا ما شاهد عبور تروریست هایی از مرزهای شمال غربی به داخل عراق بودیم که بعضا حمایت نیروهای خارجی را هم پشت سر خود دارند. خیلی از نیروهای خارجی تمایل به استقرار این نیروها به ویژه در مناطق صحرایی دارند. موضع دولت عراق چیست؟
برهم صالح: باید این نکته را دریابیم که دستورالعمل های متفاوتی در منطقه وجود دارد . وظیفه ما در عراق این است که استقلال خود را حفظ کنیم و حافظ امنیت ملی خود باشیم و اجازه ندهیم که تروریست ها به اراضی ما بازگردند. همکاری بسیار خوبی میان عراق و سوریه برای تامین امنیت مرزها وجود دارد. ما با کشورهای تاثیرگذار منطقه از جمله ایران همکاری نزدیک داریم تا مشکلات موجود در سوریه پایان یابد. هرگونه تهدید امنیتی ایران برای ما غیرقابل قبول است امنیت عراق و ایران مشترک است و قابل سازش نیست . منطقه باید هوشیار باشد که بازی با برگه تروریسم بسیار خطرناک است و انگشتان کسانی که با این آتش بازی می کنند را می سوزاند.
نوع تعامل عراق با ایران پس از تحریم ها چگونه است؟ دلار آمریکا برای ایران تحریم است و ایران امکان معامله دلاری ندارد. به عراق پیشنهادی متفاوتی ارائه شده از جمله اینکه عراق دلاری خریدهای ایران را پرداخت کند. در سفر روحانی به این راهکارها می پردازید؟
برهم صالح : درباره تحریم ها باید بگویم که دستگاه های مربوطه با دقت در این رابطه با هم همکاری دارند . هر آنچه در توانمان باشد انجام می دهیم تا آزار کمتری متوجه مردم ایران شود و این حداقل چیزی است که ما می توانیم انجام دهیم و به نفع منافع خود عمل کنیم. کمترین چیزی است که برای همسایه عزیزمان ایران می توانیم انجام بدهیم. ایران کشوری بود که در روزهای سخت در کنار ما ایستاد و ما باید در کنار آن در تمام این روزهای سخت بایستیم.
اطلاعی از مخفیگاه ابوبکر البغدادی سرکرده گروه تروریستی داعش دارید و آیا ترامپ هم می‌خواهد همانند اوباما که از بن لادن بهره‌برداری کرد، از ابوبکرالبغدادی استفاده تبلیغاتی کند؟
برهم صالح : سازمان امنیت عراق فرماندهان داعش را به صورت مستمر زیر نظر دارد . جنگ نظامی با داعش به زودی به پایان می رسد، اما خطر داعش همچنان باقی خواهد ماند. این مسئله ایجاب می کند که تلاش های امنیتی و اطلاعاتی ادامه یابد .
اخیرا شاهد عادی سازی رابطه برخی کشورهای عربی با اسرائیل هستیم و در نشست ورشو نیز نمونه هایی از این نشست و برخاست ها را شاهد بودیم. موضع عراق در این زمینه چیست ؟
برهم صالح: ما از مبارزه ملت فلسطین حمایت می کنیم . قضیه فلسطین مسئله محوری در خاورمیانه است . ممکن نیست منطقه بدون حل مسئله فلسطین و بدون اینکه حقوق ملت فلسطین به رسمیت شناخته شود به ثبات برسد. چند روز پیش در همین جا من از آقای محمود عباس(ابومازن رئیس تشکیلات خودگردان) استقبال کردم و من این مسئله را دوباره در دیدار با ایشان مورد تاکید قرار دادم که ما پشتیبان تصمیم ملت فلسطین هستیم و حقوق ملت فلسطین باید تامین شود و اگر چنین نشود و راه حلی برای مسئله فلسطین یافت نشود منطقه دچار بحران های بسیار خطرناک خواهد شد.
عراق به طور کاملا به احقاق حقوق ملت فلسطین پایبند است و از مبارزه ملت فلسطین برای بازیابی حقوق مشروع شان حمایت می کند.این یک مسئله اساسی است که همه در عراق بر آن اتفاق نظر دارند.
درباره سفر هیئتی از عراق به مناطق اشغالی چه نظردارید، نکته دیگر ایکه اسرائیل ممنوعیت تجارت با عراق را برای نخستین بار لغو کرد.
برهم صالح : این سوال قابل تایید نیست.اینکه اسرائیل همکاری های تجاری با عراق را آزاد اعلام کرد قابل توجه نیست.
درباره لغو روادید چه نظری دارید؟
برهم صالح : ما تلاش هایی در این خصوص انجام داده ایم ، روابط تاریخی دو کشور ایجاب می کند که ما به این هدف برسیم. در گذشته سفرها همیشه مشکل آفرین بودند در طول 400 سال گذشته سفرها همیشه مسبب مشکلاتی میان ایران و عراق می شدند. از زمان صفویه تا عثمانی مشکلات بسیاری در پی سفر شهروندان به کشور به وجود می آمد، اما برای نخستین بار در تاریخ معاصر است که سفرها به این شکل بدون کوچکترین مشکلی صورت می گیرد. زائران به عتبات مقدس می آیند و کمترین مشکلات به وجود می آید. مقام معظم رهبری در دیدار تهران، درباره این موضوع به نیکی یاد کردند و آن را واقعه ای زیبا توصیف کردند و گفتند که میلیون ها ایرانی به عتبات آمدند و با آسودگی به شهرهایشان بازگشتند. این مسئله باید هر سال بهتر از سال قبل شود.
ایران خواستار لغو کامل روادید است اما طرف عراقی خواستار تسهیل روادید است .
برهم صالح : الان بیشتر از تسهیل روادید در اختیار شهروندان ایرانی است و امیدوار هستیم به زودی به این هدف برسیم که روادید به طور کامل لغو شد. برخی مسائل قانونی است که باید انجام شود و موانع موجود رفع شود. براساس مذاکراتی که در حال انجام است تسهیلات ویژه ای برای ایرانی ها در نظر گرفته خواهد شد.
سئوالی درباره قرارداد 1975 الجزایر
برهم صالح : به نظر مهم ترین اتفاق راه اندازی کشتیرانی در شط العرب است . این منافع مشترک میان ایران و عراق است و بسیار اهمیت دارد. الان مذاکرات فنی میان دو طرف در جریان است و ان شاء الله موفقیت های بزرگی در رابطه دو کشور حاصل خواهد شد . به زودی رئیس جمهور روحانی به عراق سفر خواهد کرد و درباره این مسئله به توافق های بزرگی دست پیدا خواهیم کرد.
