نمایندگان مجلس شورای اسلامی در روزهای بررسی بودجه سال ۹۸ قیمت سیگار را تغییر ندادند و طبق مصوبه مجلس، این محصول با همان قیمت سال گذشته به بازار عرضه خواهد شد. البته این مصوبه مجلس تنها برای دخانیات تولید داخل رسمیت داشته و سیگارهای وارداتی و قاچاق شده به کشور از این موضوع تبعیت نخواهند کرد. موضوعی که تبعات زیادی را در حوزه تولید، واردات و قاچاق محصولات دخانی به همراه خواهد داشت.
۱۲.۵ میلیون سیگاری حرفه‌ای در کشور/ جمعیت ۱۲ درصدی زنان سیگاری
درخصوص هزینه‌هایی که دود شدن سیگار برای کشور دارد، آمارهای قابل توجهی وجود دارد.
مصرف سیگار طی ده سال گذشته یعنی از سال ۱۳۸۷ تا امروز حدود ۲۸ درصد رشد داشته و از ۵۲ به ۷۰ میلیارد نخ سیگار در یک سال رسیده است. البته این اعداد در خصوص تنباکو تا حدود زیادی فاجعه بارتر بوده و رشد ۷.۵ برابری، مصرف تنباکو را از ۲ به ۱۵ هزار تن رسیده است.
رئیس انجمن تولیدکنندگان، واردکنندگان و صادرکنندگان محصولات دخانی ۱۲.۵ میلیون نفر را مصرف‌کننده حرفه‌ای سیگار در کشور می‌داند. دبیرکل جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات کشور با استناد به آخرین آمار ارائه شده در زمینه مصرف سیگار می‌گوید 3.5 تا 4 درصد زنان کشور سیگاری هستند که رقمی حدود ۱.۵میلیون نفر می‌شود؛ یعنی حدود 12درصد سیگاری‌ها.
این آمار و ارقام در شرایطی است که معاون بازاریابی و فروش شرکت دخانیات ایران می‌گوید تنها ۱۲ میلیارد نخ از سیگارهای مصرفی در داخل تولید می‌شود. البته ۷۰درصد مواد اولیه تولید سیگار داخلی نیز وارداتی و قاچاق است.بر اساس برنامه‌ریزی صورت گرفته مقرر شده بود تا پایان برنامه پنجم توسعه (سال 95) واردات سیگار صفر شود. اما با گذشت دو سال از این برنامه هنوز فقط ۱۷ درصد از مصرف سیگار در کشور را تولید داخلی تشکیل می‌دهد.
نوجوانانی که در ۱۳ سالگی سیگاری می‌شوند!
به گفته مسئول دبیرخانه ستاد کنترل مبارزه با دخانیات وزارت بهداشت، حدود ۷ درصد جمعیت 18 تا 25 سال، 12 درصد جمعیت 25 تا 34 سال، 16 درصد جمعیت 35 تا 44 سال و 18 درصد جمعیت 45 تا 54 سال کشور مصرف کننده محصولات دخانی هستند.
طبق آمارهای موجود طی ۲۰ سال گذشته سن شروع اعتیاد به سیگار از ۲۱ سالگی به ۱۳ سالگی کاهش پیدا کرده که نشان می‌دهد زنگ خطر در این زمینه به صدا درآمده است. البته قانونی هم درباره ممنوعیت فروش سیگار به افراد زیر ۱۸ سال وجود دارد. اما هنوز متولی آن در این زمینه اقدام خاصی نکرده و فروشندگان نیز به دلیل سود خود، عموما از اجرا نشدن این قانون استقبال می‌کنند.
همه چیز به نفع قاچاقچیان!
میزان واردات و قاچاق سیگار در سال‌های مختلف، متفاوت است. طبق آمارهای رسمی حدود ۳۵ میلیارد نخ سیگار قاچاق طی یک سال وارد کشور می‌شود. در حال حاضر قیمت ارزان‌ترین نخ سیگار ۳۰۰ تومان و قیمت گران‌ترین نخ آن حدود ۱۵۰۰ تومان است. اگر میانگین قیمت سیگار در کشور را حدود 700 تومان در نظر بگیریم، گردش مالی آن به رقمی حدود ۵۰ هزار میلیارد تومان می‌رسد که بیشترین سود آن نصیب قاچاقچیان و واردکنندگان می‌شود.
این در حالی است که به گفته مدیر اجرایی جمعیت مبارزه با استعمال دخانیات، هر ۱۰ درصد افزایش در مالیات سیگار، به 4 درصد کاهش مصرف در بزرگسالان و ۷ درصد کاهش مصرف در نوجوانان و جوانان می‌انجامد.
مصوبه‌ای برای کاهش تولید ملی
حال بازگردیم به مصوبه مجلس در حوزه افزایش نیافتن قیمت سیگار در سال آینده. این مساله سبب کاهش تولید در کشور خواهد شد. طبق آماری که رئیس انجمن محصولات دخانی ارائه کرده است، تولید کشور در سال آینده به ۱۰ میلیارد نخ کاهش خواهد یافت.
این کاهش سبب افزایش سهم قاچاق و واردات از مصرف دخانیات خواهد شد. یعنی مجلس شورای اسلامی با تصویب این بند از بودجه ۹۸ اولاً مصرف سیگار را افزایش می‌دهد، ثانیا سبب گسترش قاچاق محصولات دخانی به کشور خواهد شد. طبق اطلاعات موجود، قاچاق دخانیات به کشور توسط شبکه‌های مافیایی و پیچیده درسطح وسیعی انجام می‌شود که با چنین مصوباتی، در سال آینده سود ویژه‌ای را نیز کسب خواهند کرد.
