در روزگار نه چندان دور گذشته، کارخانجات صاحب نام بسیاری همچون ارج، جنرال استیل، آزمایش و... به تولید لوازم خانگی مبادرت می‌ورزیدند که متاسفانه به دلیل برخی غفلت‌ها و بی تدبیری‌ها، از دوران اوج و شکوه خود فاصله گرفتند.
از دیگر سو با بروز تحریم‌های ایالات متحده و نمود برخی نارسایی‌ها و تلاطمات در بازار لوازم خانگی، این واقعیت تلخ مبرهن شد که برخی از تولیدکنندگان داخلی که مدعی ساخت و عرضه لوازم خانگی ایرانی و بومی بودند، با واردات قطعات منفصله از آنسوی آب ها، اقدام به مونتاژ کاری می‌کنند.
اگر نگوییم تمامی کارخانجات تولیدکننده لوازم خانگی، اما بخشی از این مراکز تولید، با این رویکرد (مونتاژ کاری)، به اصطلاح به تولید مبادرت ورزیده اند و برخلاف واقع، مدعی تولید داخلی شدند.
بنابر اخبار و گزارش های موجود، برخی افراد با استفاده از رانت و واردات از چندین گمرک، قطعات منفصله مورد نیاز برای ساخت لوزم خانگی را خریداری و تامین می‌کرده اند و متاسفانه در فرآیند مونتاژکاری از هیچ قطعه ایرانی استفاده نمی‌کنند و طبیعتا این روش و رَویه در نقطه مقابل حمایت از کالای ایرانی قرار دارد.
به واقع صنعت لوازم خانگی در زمره صنایع برجسته‌ای به شمار می‌رود که در صورت توسعه و شکوفایی در این عرصه، بخش قابل توجهی ازمشکلات اقتصادی کشور مرتفع می‌شود.
نیاز جدی به لوازم خانگی و عدم امکان گریز از تهیه و خریداری این محصولات از ویژگی‌هایی است که بصورت بالقوه تقاضا برای خرید و تهیه این نوع از محصولات را حفظ می کند.
تنها با در نظر گرفتن این معادله که به تعداد هر خانوار و به تعبیر دیگر هر واحد مسکونی (با کسر خانه‌های خالی که توسط سوداگران از مدار عرضه خارج شده اند)، نیاز برای خرید و تهیه لوازم خانگی وجود دارد، به این واقعیت پی خواهیم برد که در صورت اتخاذ تدابیر هوشمندانه و تلاش برای توسعه صنعت مذکور، به موفقیت های اقتصادی بسیاری در حوزه اقتصادی، صنعتی و تولیدی کشور نائل خواهیم شد.
اگرچه افزایش قیمت لوازم خانگی در ماه‌های گذشته، باعث تعجب و تحیر بسیاری از خانوار‌های ایرانی شده است، اما این واقعیت، نافی نیاز جامعه به این اقلام و محصولات نیست و به هر ترتیب خانوار‌های ایرانی ناچار به خرید تهیه آن هستند.
مصطفی آریایی نژاد، یکی از توزیع کنندگان و فروشندگان لوازم خانگی درباره با وضع بازار لوازم خانگی در ماه‌های اخیر اظهار کرد: افزایش قیمت‌ها باعث کاهش ضریب فروش لوازم خانگی شده است، اما طرح این موضوع به معنای به صفر رسیدن فروش نیست، زیرا عملا در فقدان لوزام خانگی، امکان زندگی عادی و طبیعی برای خانوار‌ها وجود نخواهد داشت و این قاعده‌ای است که در تمامی جوامع جهان، موجود بوده و خواهد بود.
وی افزود: به واقع افزایش قیمت لوازم خانگی باعث بروز برخی از تغییر رفتار‌ها در متقاضیان سابق لوازم خانگی شده است، بدینگونه که در سالیان گذشته، بخش قابل توجهی از خانوار‌های ایرانی از بهمن ماه به خرید لوزام خانگی نو و آکبند، اقدام می‌کردند تا سال جدید را با لوازم خانگی نو، آغاز کنند، اما گرانی افسارگسیخته این اقلام، باعث شده است تا بسیاری از خانوار‌های ایرانی با همان لوازم خانگی پیشین خویش کنار آمده و با حفظ آن از هزینه کَرد‌های سنگین برای خرید این اقلام، معاف شوند.
آریایی نژاد گفت: البته در این میان، زوج‌های جوان که قصد رفتن به خانه بخت را دارند به ناچار مجبور به خرید لوازم خانگی خواهند بود و به واقع فارغ از روحیه تنوع طلبی، باید به خرید و تهیه تجهیزات این چنینی مبادرت ورزند.
این فروشنده لوازم خانگی تصریح کرد: البته گرایش و تمایل به خرید لوازم خانگی دست دوم به نسبت گذشته افزایش یافته، اما این به معنای تداوم خرید لوازم خانگی در ماه‌ها و سال‌های آتی نخواهد بود، زیرا به هر ترتیب عمر لوازم خانگی دست دوم نیز روزی به پایان می‌رسد و با در نظر گرفتن این واقعیت که این محصولات فی النفسه بصورت دست دوم تولید نمی‌شوند، به هر ترتیب جامعه هدف این محصولات در نهایت ناچار خواهند بود که به فروشگاه‌های عرضه کننده کالا‌های آکبند مراجعه و به خرید و تهیه لوازم خانگی مورد نیاز خویش مبادرت ورزند.
وی افزود: قطعا ما نیز از افزایش قیمت لوازم خانگی خشنود نیستیم، زیرا کمیت فروش ما را تحت الشعاع قرار می‌دهد، به هر ترتیب موارد ذکر شده نافی نیاز خانوار‌ها به این محصولات و تجهیزات نیست و همین ضرورت موید عمق اهمیت صنعت لوازم خانگی است.
این فعال در حوزه فروش و عرضه لوازم خانگی گفت: برخی صنایع عیار و سنجش و معیاری برای میزان توسعه یافتگی جوامع به شمار می‌روند که پیشرفت در آن به مثابه توسعه کشور خواهد بود.
وی افزود: به عنوان مثال، صنعت خودروسازی از نمونه صنایعی است که توسعه در آن، وجه تمایزی جدی با دیگر کشور‌های جهان ایجاد می‌کند، آنچنان که امروزه در نزد افکار عمومی، از کشور‌هایی که قادر به تولید خودرو‌های باکیفیت هستند به عنوان جوامع توسعه یافته یاد می‌شود.
آریایی نژاد بیان کرد: صنعت لوازم خانگی نیز از نمونه این صنایع به شمار می‌رود که هر آنچه در راستای توسعه و پیشرفت در این عرصه تلاش شود، به همان میزان موقعیت کشور در نزد افکار عمومی از حیث میزان توسعه یافتگی و پیشرفت با تحولات مطلوب تری همراه خواهد شد.
وی افزود: متاسفانه در صنعت مذکور، مونتاژ کاری به عاملی برای کُند شدن مسیر پیشرفت و توسعه در حوزه مذکور مبدل شده و به نوعی می‌توان اذعان کرد مونتاژ کاری، صنعت لوازم خانگی در کشور را تنبل کرده است.
این فعال در عرصه فروش و عرضه لوازم خانگی گفت: اگرچه برخی اقلام و محصولات مرتبط با این حوزه (لوازم خانگی) تحت عنوان کالا‌های ایرانی به بازار عرضه می‌شوند، اما در واقع قطعات منفصله آن وارداتی است و در داخل کشور با مونتاژ کاری بر روی یکدیگر سوار و پیچ و مهره شده و به بازار عرضه می‌شوند در صورتی که با سعی و تلاش در عرصه تولید داخلی، تولید تمامی این قطعات، زمینه ساز توسعه و افزایش فرصت‌های شغلی و به تبع رفع کننده بخشی از عارضه بیکاری در جامعه خواهد بود.
ظرفیت لازم برای عرضه اندام ایران در صنعت لوازم خانگی وجود دارد
محمد رضا احمدی، مسئول یکی از شرکت‌های تولید و عرضه لوازم خانگی با اشاره به ظرفیت‌های بالقوه و متنوع تولید لوازم خانگی در کشور اظهار کرد: نمی توان مدعی شد توانایی تولید تمامی لوازم خانگی مورد نیاز جامعه از صفر تا صد در داخل کشور وجود دارد، اما بسیاری از تجهیزات این چنینی با اتکای به تولید داخلی قابل ساخت و عرضه هستند و البته در برخی از محصولات خاص، چاره‌ای جز واردات وجود ندارد، زیرا از حیث توانمندی تکنولوژی قادر به تولید برخی از محصولات مربوط در این عرصه نیستیم.
وی افزود: آنچنان که شواهد و قرائن و برخی گزارش و اخبار‌های منعکس شده در رسانه‌ها نشان می‌دهد بسیاری از واحد‌ها و مراکز تولیدکننده لوازم خانگی در اقلام و تجهیزاتی که امکان تولید مشابه داخلی آن وجود دارد، به واردات بصورت قطعات منفصله مبادرت می‌ورزند که به زعم بنده این رویکرد برخلاف سیاست‌های موسوم به اقتصاد مقاومتی و استراتژی سازنده حمایت از تولید داخلی به شمار می‌رود.
قریب به ۴۰ درصد از لوازم خانگی در ایران تولید می‌شود/برخی تخلف کرده و به واردات قطعات مبادرت می‌ورزند
چندی پیش، حبیب ا... انصاری، دبیرکل انجمن لوازم خانگی در گفت و گویی با رسانه‌ها در خصوص وضع صنعت لوازم خانگی در ایران اظهار کرد: برخی تجهیزات همچون کمپرسور یخچال وارداتی است، اما در این میان بخش قابل توجهی از محصولات لوازم خانگی نیز در داخل کشور تولید می‌شوند و به واقع قریب به ۴۰ درصد از قطعات مورد نیاز لوازم خانگی، از محل تولید داخلی تامین می‌شود.
وی افزود: در این میان برخی افراد، تخلف می‌کنند و قطعات کامل یک محصول را وارد و مونتاژ می‌کنند.
فرهاد رهنما، عضو انجمن لوازم خانگی نیز در گفتگو با رسانه‌ها با اشاره به تخلفاتی که در عرصه لوازم خانگی انجام می‌پذیرد می‌گوید، متاسفانه این امر به مانعی در برابر حصول پویش حمایت از کالای ایرانی مبدل شده است.
وی می‌افزاید: متاسفانه این عده با بهره گیری از رانت‌هایی خاص، قطعات مورد نیاز برای تولید یک محصول را از گمرک وارد می‌کنند و با مونتاژ کاری آن را روانه بازار می‌کنند در صورتی که در کنار چنین افراد و گروه‌هایی که عوارض گمرکی را دور می‌زنند و از پرداخت هزینه‌ها مربوطه به دولت شانه خالی می‌کنند، تولیدکنندگان واقعی لوازم خانگی نیز در داخل کشور مشغول به فعالیت هستند که مالیات ارزش افزوده، بیمه، سود تسهیلات ۲۷ درصدی و... را پرداخت می‌کنند و همچنان با سختی‌های بسیار برای حفظ صنعت مذکور در کشور تلاش می‌کنند.
تلاش برای بهره گیری از تکنولوژی روز در صنعت لوازم خانگی ضروری است
به هر ترتیب بخشی از لوازم خانگی موجود در کشور از کانال واردات تامین می‌شود که ریشه آن را نمی‌توان در سودجویی، تن آسایی، رانت و... جستجو کرد بلکه عدم بهره گیری یا عدم برخورداری از تکنولوژی روز باعث می‌شود فعالان این عرصه به ناچار اقدام به خرید و واردات آن از آنسوی آب‌ها کنند.
امید آن می‌رود با برنامه ریزی صحیح و اصولی و تلاش نخبگان و کارشناسان داخلی، در حوزه تولید لوازم خانگی، تمامی وابستگی صنعت مذکور به واردات قطع شود و صنعت مذکور به نمودی تمام عیار و همه جانبه از تولید ایرانی تبدیل شود.
قطع به یقین با حصول این امر، علاوه بر بی نیازی از واردات، قادر خواهیم بود در بخش صادرات لوازم خانگی، فعالانه‌تر از گذشته عمل کنیم و با فروش و صادرات لوازم خانگی ایرانی به کشور‌های منطقه، ضمن صرفه جویی ارزی به ارزآوری قابل توجهی برای کشور نیز نائل شویم.
توفیقی دست یافتنی که در دهه‌های نه چندان دور گذشته به واسطه فعالیت شرکت‌هایی همچون ارج، آزمایش و... (که در سطور فوقانی این گزارش بدان‌ها اشاره شد) محقق شده بود و قطعا با تلاش هم افزایی و حمایت همه جانبه دستگاه‌های ذی ربط، تکرار آن دست یافتنی خواهد بود تکراری که عزت و شکوفایی هر چه بیشتر برای کشور را در پی خواهد داشت که قَطع به یقین، در سایه این موفقیت، کُلیت اقتصاد کشور در سطح کلان از آن منتفع خواهد شد.
