به تازگی و با آغاز تبلیغات انتخاباتی در آمریکا حزب دموکرات مدعی شده است که در صورت پیروزی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰، به برجام باز خواهند گشت؛ از طرفی دیگر وجه اشتراک بین دموکرات‌ها، جمهوری خواهان و اروپایی‌ها را می توان این موضوع دانست که همگی با برنامه موشکی ایران مخالف هستند.
علاوه براین بحث دیگری که این روزها تهران و واشنگن را به صدر اخبار آورده بود بحث دادگاه لاهه و احکامی بازمی گردد که علیه آمریکا صادر کرده است٬ اما تاکنون کاخ سفید آنها را عملیاتی نکرده است٬ حال این سوال پیش می‌آید که باتوجه به چنین رویکردهایی پیروزی ما در دادگاه لاهه می‌تواند چه دست آوردهایی برایمان به همراه داشته باشد؟
سید رضا میرطاهر کارشناس مسائل اروپا و آمریکا، در رابطه با اظهارات اخیر حزب دموکرات آمریکا مبنی بر اینکه اگر در انتخابات ۲۰۲۰ پیروز شوند به برجام باز خواهند گشت، توضیح داد: دموکرات‌ها اعلام کردند که اگر مجدداً به قدرت رسیده و در انتخابات ۲۰۲۰ پیروز شوند به برجام بازخواهند گشت، دلیل این موضوع شاید این است که اساساً میان جمهوری خواهان و دموکرات‌ها در رابطه با بحث برجام اختلاف نظر عمیقی وجود دارد، به هر حال باراک اوباما به عنوان رئیس جمهور دموکرات در دوره دوم ریاست جمهوری خود کلید رسیدن به توافق با ایران را زد که در نهایت به برنامه جامع اقدام مشترک یا همان برجام منجر شد.
وی در ادامه افزود: تا پایان دوره ریاست جمهوری اوباما لغو یا کاهش تحریم‌ها علیه ایران حداقل به صورت کج دار و مریز اجرایی می‌شد، اما از زمانی که ترامپ به ریاست جمهوری رسید صراحتاً در ۸ می ۲۰۱۸ از برجام خارج شد و در موضع خصمانه ضد برجامی قرار گرفت. البته هنوز هم میان دموکرات‌ها و جمهوری خواهان در این زمینه اختلاف نظر وجود دارد و باوجود اینکه دموکرات‌ها مانند جمهوری خواهان خواستار تجدید نظر ایران در برنامه موشکی و بحث حمایت ادعایی از تروریست حقوق بشر و دیگر مباحث هستند، اما در رابطه با مسئله هسته‌ای ایران براین باور هستند که برجام بهترین برنامه‌ای بود که به ادعای آنها می‌توانست مانع از گسترش قدرت هسته‌ای ایران شود و صلح و امنیت بین‌المللی را تضمین کند.
لجاجت ترامپ، به ریزش آراء او در انتخابات ۲۰۲۰ می انجامد
میرطاهر با توجه به شکاف‌هایی که میان احزاب دموکرات و جمهوری‌خواه آمریکا وجود دارد و چالش‌هایی که اخیرا در داخل این کشور به وجود آمده در رابطه با محبوبیت ترامپ و احتمال پیروزی وی در انتخابات ۲۰۲۰ گفت: اگر کارنامه ترامپ را به دو بخش تقسیم کنیم، در بخش داخلی هرچند برخی رویدادهای مثبت مانند کاهش بیکاری و افزایش رونق اقتصادی حاصل شد؛ اما مشکلی که به وجود آمده این است که به دلیل لجاجت بیش از حد ترامپ در زمینه برنامه‌ها و اهدافش به مردم آمریکا نشان می‌دهد که او حتی اگر اقدام اشتباهی را انجام دهد از آن باز نمی‌گردد و این موضوع یک امتیاز بسیار منفی برای ترامپ محسوب می‌شود و به احتمال قوی باعث ریزش آرای وی در انتخابات آتی ریاست جمهوری آمریکا در سال ۲۰۲۰ خواهد شد.
این کارشناس مسائل آمریکا و اروپا در ادامه تصریح کرد: نکته دیگر این است که باید دید مجموعه کارنامه رییس جمهور فعلی و ارزیابی کلی مردم ایالات متحده در رابطه با اقدامات دونالد ترامپ چه خواهد بود٬ هنوز خیلی زود است که بخواهیم در مورد موفقیت یا عدم موفقیت وی در انتخابات ریاست جمهوری ۲۰۲۰ و دور دوم ریاست جمهوری وی صحبت کنیم. اما باید توجه کنیم که دونالد ترامپ تا کنون کارنامه چندان خوبی از خود به جا نگذاشته است؛ به خصوص تعطیلی بی‌سابقه دولت فدرال آمریکا و اعلام حالت فوق‌العاده‌ای که با مخالفت فرمانداران ۱۶ ایالت آمریکا همراه شد که حتی به دادگاه عالی هم در این مورد شکایت کردند، تمام این موارد به نظر من به عنوان امتیاز منفی برای رئیس جمهور آمریکا حساب خواهد شد.
یکجانبه‌گرایی آمریکا بر مبنای خواست و منافع متحدینش است
وی در پاسخ به این سوال که آیا اختلافات آمریکا با کشورهای اروپایی به واسطه برجام است یا موضوعات دیگری هم در این میان مطرح است، گفت: طبیعتا دامنه اختلافات میان جهان_آمریکا و اروپا_آمریکا گستره وسیعی را در بر می‌گیرد که برجام تنها یکی از آنهاست، به عنوان مثال برخی تضادها میان اروپا و آمریکا از اختلافات تجاری بر سر خروج واشنگتن از قرارداد آب و هوایی پاریس و بحث بودجه نظامی ناتو تا بحث برجام گسترش پیدا کرده است٬ در حال حاضر اروپایی‌ها خواهان این هستند که دیگر قدرت‌های جهانی هم برای حل بحران‌های بین‌المللی مورد استفاده قرار گیرند٬ اما آمریکایی‌ها همچنان بر طبل یک جانبه‌گرایی می‌زنند و این رویکرد یک جانبه‌گرایی که بر مبنای خواست و منافع متحدان آمریکا مانند اسرائیل قرار دارد، نه مورد قبول جهان است نه متحدان اروپایی ایالات متحده .
میرطاهر در پایان با اشاره به این موضوع که تا کنون دیوان دادگستری بین‌المللی 2 مرتبه به نفع ایران رای داده است ولی باوجود اینکه رای این دیوان لازم‌الاجرا است٬ اما ضمانت اجرایی ندارد. در رابطه با اینکه در چنین شرایطی ایران چگونه می‌تواند احقاق حق کند توضیح داد: در حال حاضر ما از ابزار خاصی برای اعمال فشار به آمریکا برخوردار نیستیم و اساساً هدف ایران هم از مراجعه به دیوان دادگستری بین‌المللی ( لاهه) و دادرسی این دیوان بیشتر به این دلیل بود که ایالات متحده از دید حقوق بین‌الملل هم محکوم شناخته شود تا در آینده هر گونه اقدام ایران علیه آمریکا جنبه قانونی پیدا کند و در عین حال واشگنتن نتواند ادعا کند اقداماتش علیه تهران جنبه قانونی داشته است، در نتیجه هدف ایران از شکایت به دیوان دادگستری بین‌المللی بیشتر ابعاد سیاسی و حقوقی را در بر می گیرد تا اینکه جنبه اجرایی و عملی داشته باشد.
