پنجشنبه دو هفته پیش نیز دلار گرفتار کاهش قیمت شده بود تا بتوان از روز انتهایی هفته بهعنوان پیچ کاهشی بازار یاد کرد.
به گفته فعالان، پنجشنبه گذشته بازار از یکسو با کاهش تقاضا مواجه و از سوی دیگر میزان عرضه ارز نیز افزایش یافته بود. به باور برخی فعالان، مهمترین عامل اثرگذار در کاهش تقاضا، عقبنشینی نوسانگیران پیش از رسیدن دلار به مرز ۱۴ هزار تومانی و سیگنال بازارساز به معاملهگران بود. به گفته برخی بازیگران بازار، در آخرین روز هفته، با اینکه دلار معاملات خود را در بازار آزاد بالای مرز ۱۳ هزار و ۶۰۰ تومان آغاز کرده بود، صرافیهای منتخب بازارساز قیمت خود را به بالای کانال ۱۳ هزار تومانی نبردند و نرخ فروش صرافیهای منتخب ۱۲ هزار و ۹۷۰ تومان اعلام میشد. از نظر شماری از بازیگران بازار، قیمتگذاری بازارساز نشاندهنده آن بود که تمایلی به نوسان دلار بالای مرز ۱۳ هزار تومانی ندارد و به احتمال زیاد با عرضه زیاد ارز سعی خواهد کرد قیمت را پایینتر آورد.
در این میان، عده دیگری باور داشتند، چنین سیگنالی تاثیر چندانی در پایین رفتن قیمت دلار نداشت. از نظر آنها، بیشتر نوسانگیران در روزهای قبل خریدهای بسیاری را انجام داده بودند و در وضعیت اشباع خرید، طبیعی بود که بخشی از ارزهای خریداری شده خود را روانه بازار کنند. از نظر دستهای از بازیگران بازار، این تاکتیک میتواند به نوسانگیران کمک کند که در قیمتهای پایینتر بار دیگر اقدام به خرید کنند.در این میان، شمار دیگری از فعالان باور دارند، نوسانگیران در آستانه اعلام نظر FATF پیرامون وضعیت ایران فروشهای خود را افزایش دادند. در واقع آنها روز چهارشنبه تمام تلاش خود را کردند که قیمت را به بالاترین سطح ممکن ببرند و روز پنجشنبه موقعیت فروش بگیرند؛ در واقع از آن جاکه احتمال عدمتمدید مهلت ایران با توجه به شنیدههای میانه هفته پایین بود، معاملهگران فروشهای خود را بالا بردند. روز جمعه بیانیه FATF منتشر شد و مطابق انتظارات، گروه ویژه اقدام مالی تعلیق اقدامات تقابلی علیه ایران را تا ژوئن ۲۰۱۹ ( یعنی چهار ماه دیگر) تمدید کرد. روز جمعه با اعلام رسمی این خبر، فروشها در معاملات پشت خطی افزایش یافت و براساس خبرهای برخی کانالهای اطلاعرسانی معاملهگران، قیمت دلار در معاملات تهران حتی به زیر مرز ۱۳هزار تومانی رفت.
به گفته یکی از بازیگران مطلع بازار، دیروز عصر در معاملات پشت خطی تهران دلار روی قیمت ۱۲ هزار و ۹۴۰ تومان برای روز شنبه معامله شد. قیمت دلار در معاملات فردایی هرات نیز به مرز ۱۲ هزار و ۸۰۰ تومان رفت و قیمت در سلیمانیه عراق نیز در مرز ۱۲ هزار و ۹۰۰ تومان قرار گرفت.براساس تحرکات نوسانگیران در روز تعطیل میتوان انتظار داشت که بازار روز اول هفته را با قیمتهای پایینتری نسبت به روز پنجشنبه آغاز کند.در این میان، برخی معاملهگران باور دارند، پس از کاهش ابتدای هفته، قیمت در ادامه اسفند نیز تحتتاثیر فروشهای سنتی ارزی در ماه آخر سال کاهش بیشتری را تجربه خواهد کرد. این در حالی است که گروه دیگری باور دارند، بازار با کمک تقاضای ارزی مسافران در انتهای سال بار دیگر در مسیر صعودی قرار خواهد گرفت.
بازدهی مثبت سکه و دلار
در آخرین روز هفته، سکه تمام بهار آزادی نیز همسو با افت قیمت دلار در مسیر کاهشی قرارگرفت. روز پنجشنبه سکه ۶۰ هزار تومان از ارزش خود را از دست داد و به بهای ۴ میلیون و ۵۹۰ هزار تومان رسید. سکه در معاملات پشت خطی روز جمعه نیز تا ساعت ۵ بعدازظهر تا قیمت ۴ میلیون و ۵۴۰ هزار تومان پایین رفته بود. در کنار افت دلار، یکی دیگر از عواملی که به افت قیمت سکه کمک کرد، نزول بهای اونس در بازارهای جهانی بود. افت بهای اونس تا بعدازظهر روز جمعه نیز ادامه داشت.
با وجود افت بهای سکه و دلار در انتهای هفته بازدهی هفتگی هر دو مثبت بود. هفته گذشته سکه ۸ درصد افزایش قیمت را تجربه کرد و شاخص ارزی نیز ۶/ ۸ درصد صعود کرد. در این میان ربع سکه در هفته گذشته درخشش بیشتری داشت و بیش از ۱۳ درصد به ارزشش افزوده شد.
عامل نوسان از دید رئیسکل
معاملهگران متغیرهای متنوعی را در نوسانات هفته گذشته موثر دانستند. در این میان، رئیسکل بانک مرکزی افزایش تقاضا در هرات و سلیمانیه و عامل روانی اجلاس FATF را از متغیرهایی دانست که قیمت دلار در بازار داخلی را نیز تحتتاثیر قرار داد. عبدالناصر همتی، رئیسکل بانک مرکزی در صفحه شخصی خود در فضای مجازی نوشت: «در حالی که از اوایل هفته، با مجوز صادره به آن بخش از صادرکنندگانی که در خصوص نحوه بازگرداندن ارز خود به چرخه اقتصادی عملکرد خوبی داشتهاند، قاعدتا باید شاهد عرضه بیشتر ارز و کاهش نرخ آن بودیم. چرا این گونه شد؟»
وی مصوبه آزاد شدن ورود برخی کالاها توسط مرزنشینان را پاسخ این سوال میداند و این گونه مینویسد: «یک دلیل برمیگردد به مصوبه آزادی ورود دهها قلم کالا از طریق مرزنشینان و ملوانان. در شرایط تحریم و محدودیتهای ارزی، این دسته از تصمیمات،واردات اجناس غیرضرور در موقعیت زمانی تحریم را افزایش داده و قطعا موجب افزایش تقاضای ارز در سلیمانیه، دبی و هرات و متعاقبا در بازار ایران شده است.» رئیسکل در نهایت عنوان کرد، از هیات محترم وزیران به فوریت، تجدیدنظر در این مصوبه را خواهم خواست.
مدیریت نوسان در بازار ارز
بسیاری از فعالان اما اعتقاد دارند، ممکن است بازار در اولین روز هفته با نوسان زیادی مواجه شود. از نظر آنها، امکان دارد در ابتدای روز بازار ارز تحتتاثیر خبر FATF با یک موج فروش مواجه شود.نگرانی شماری از معاملهگران آن است که این کاهش با هجوم نوسانگیران در قیمتهای پایینتر مواجه شود. در این میان، برخی کارشناسان به بازارساز پیشنهاد میدهند، با کم کردن دامنه نوسانات و مدیریت عرضه و تقاضا، التهاب احتمالی بازار را کاهش دهد. هر قدر دامنه نوسانات در بازار ارز و سکه محدودتر شود، توجه افراد عادی به بازارهای دیگر متمایل خواهد شد. این در حالی است که افزایش نوسانات میتواند زمینهساز موج مهاجرتمعاملهگران به سوی دو بازار ارز و سکه شود.