مدیرعامل بانک عامل بخش مسکن در نشست خبری هفته گذشته خود در نمایشگاه مسکن، شهرسازی و بازآفرینی درباره صندوق پس انداز مسکن یکم با بیان اینکه منابع این صندوق به طور کامل به پایان رسیده و از کمک های صندوق توسعه ملی برای سر پا نگه داشتن این صندوق دیگر خبری نیست، به نوعی زنگ خطر ورشکستگی این صندوق را به صدا درآورد.
به گفته ابوالقاسم رحیمی انارکی، تنها منبع باقی مانده برای ادامه فعالیت صندوق پس انداز مسکن یکم، اقساط بازگشتی مسکن مهر است.
این مقام مسئول در شبکه بانکی همچنین تعداد حساب های افتتاح شده در صندوق مسکن یکم را ۵۵۴ هزار فقره اعلام کرد که تنها ۳۷۰ هزار فقره از آن حساب های زنده و فعال محسوب می شوند. مجموع مانده حساب افراد در این صندوق نیز حدودا ۶ هزار و ۶۰۰ میلیارد تومان است.
۱۸۴ هزار انصرافی از دریافت تسهیلات صندوق مسکن یکم!
به عبارت دیگر ۱۸۴ هزار نفر از متقاضیان دریافت تسهیلات صندوق مسکن یکم یا انصراف داده اند یا حساب خود را غیر فعال کرده اند که به نظر می رسد علت آن افزایش قیمت مسکن و بی اثر شدن نقش تسهیلات صندوق مسکن یکم در افزایش قدرت خرید مسکن دارندگان این نوع حساب باشد.
رحیمی انارکی تعداد تسهیلات خرید مسکن پرداخت شده از محل این صندوق را از ابتدای فعالیت تا کنون ۹۰ هزار نفر و مجموع ارقام پرداختی را ۶ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان ذکر کرده است.
با توجه به اینکه صندوق مسکن یکم از ابتدای سال ۹۴ آغاز به کار کرد و در حال حاضر در انتهای سال ۹۷ قرار داریم، این اظهار نظر مدیرعامل بانک عامل بخش مسکن به این معناست که با گذشت حدود ۴ سال از راه اندازی صندوق مسکن یکم، به طور میانگین سالانه فقط بیش از ۳۴ هزار نفر توانسته اند از تسهیلات صندوق یکم برای خرید مسکن استفاده کنند.
این در حالی است که بنا بر اعلام کارشناسان اقتصاد مسکن، نیاز سالانه کشور به مسکن، بین ۹۰۰ هزار تا یک میلیون واحد مسکونی است.
نماینده مجلس: بازگشت ۱۷ هزار میلیارد تومان از منابع مسکن مهر
مجید کیانپور، عضو کمیسیون عمران مجلس در تیرماه امسال در برنامه زنده گفت وگوی ویژه خبری از بازگشت بیش از ۱۷ هزار میلیارد تومان از اقساط بازگشتی مسکن مهر خبر داد. همچنین مقامات ارشد بانک عامل بخش مسکن اعلام کرده اند هر آنچه تا کنون از تسهیلات مسکن مهر به عنوان اقساط به این بانک بازگشته، به عنوان تسهیلات جدید مسکن مهر (ارتقای وام مسکن مهر از ۳۰ به ۴۰ میلیون تومان) مصرف شده است.
از سوی دیگر مدیرعامل این بانک دولتی در آخرین نشست خبری خود در پاسخ به خبرنگار مهر، حجم خط اعتباری واگذار شده به بانک عامل بخش مسکن از سوی بانک مرکزی بابت پرداخت تسهیلات طرح مسکن مهر را ۴۵ هزار میلیارد تومان و مجموع سود آن را که باید به بانک مرکزی بازپرداخت شود، هزار و ۱۰۰ میلیارد تومان عنوان کرد که زمان آغاز بازپرداخت آن به بانک مرکزی از سال ۱۴۰۵ است.
صندوق مسکن یکم حداقل ۱۳.۲ هزار میلیارد تومان برای یک سال آینده نیاز دارد
از ۴۵ هزار میلیارد تومان خط اعتباری گشایش شده از سوی بانک مرکزی برای مسکن مهر، ۱۷ هزار میلیارد تومان صرف افزایش سقف وام مسکن مهر به ۴۰ میلیون تومان شده است. باقیمانده ۲۸ هزارمیلیارد تومان است. اگر قرار باشد بانک عامل مسکن به ۳۶۰ هزارنفری که مانده حساب ۶هزارو ۶۰۰ میلیاردتومانی دارند، طی یکسال آینده معادل دو برابر موجودی شان وام پرداخت کند، باید ۱۳ هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان ظرف یک سال وام به این افراد پرداخت کند. اگر این ۱۳هزار و ۲۰۰ میلیارد تومان را از رقم ۲۸ هزارمیلیاردتومان کسر کنیم، ۱۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان باقی خواهد ماند. یعنی بانک عامل مسکن از سال ۹۸ تا ۱۴۰۵ که موعد بازپرداخت این خط اعتباری به بانک مرکزی است، تنها ۱۴ هزار و ۸۰۰ میلیارد تومان برای پرداخت وام صندوق یکم، منابع در اختیار خواهد داشت.
بسیاری از کارشناسان بر این اعتقادند که اجرای روش خانه دار شدن با استفاده از پس انداز یک ساله به دلیل وجود تورم بالا در کشور امکان عملیاتی شدن در ایران را ندارد و تا زمانی که تورم واقعی در همه بخش ها به نرخ تک رقمی نرسد و از سوی دیگر نقدینگی موجود در جامعه نیز که هر از گاهی به دلیل سرازیر شدن به یکی از بازارهای موازی، به ایجاد تنش در بازارها می انجامد، جمع آوری نشود، این روشِ خانه دار شدن مردم موفقیت آمیز نخواهد بود.
انبوه ساز: از ابتدا هم مشخص بود صندوق مسکن یکم با شکست روبه رو می شود
ایرج رهبر، رئیس انجمن انبوه سازان استان تهران در گفت وگو با خبرنگار مهر درباره شکست طرح خانه دار شدن مردم از محل پس انداز و احتمال ورشکستگی صندوق پس انداز مسکن یکم اظهار داشت: از یک سال قبل معلوم بود که این صندوق امکان توانمندسازی خانوارها برای خرید مسکن را از دست داده است. در این یک سال مسکن ۹۲ درصد گران تر شده است. اگر بخواهیم قیمت مسکن را با زمانی که اولین حساب پس انداز مسکن یکم افتتاح شد، بسنجیم، شاید تا کنون ۱۸۰ درصد مسکن گرانتر شده باشد. فردی که ۴۰ میلیون تومان برای یک سال سپرده گذاری کرده تا وام ۸۰ میلیون تومانی بگیرد، با ۸۰ میلیون تومان افزایش قیمت مسکن در یک سال اخیر مواجه شده است که سبب شده تا تسهیلات صندوق یکم عملا بی فایده باشد.
وی افزود: اگر سپرده گذار در صندوق مسکن یکم در همان زمانی که حساب افتتاح کرده، با ۴۰ میلیون تومانی که در ابتدا داشت با سایر انواع وام های دیگر اقدام به خرید مسکن می کرد، دیگر در حال حاضر نیازی به دریافت این ۸۰ میلیون تومان نداشت. این ۸۰ میلیون تومان تسهیلات صندوق یکم در عمل اثری بر افزایش قدرت خرید مسکن مردم ندارد.
زمان سپرده گذاری حذف شود
رئیس انجمن انبوه سازان استان تهران با بیان اینکه سپرده گذاری یک ساله سرمایه مردم در صندوق پس انداز مسکن یکم دیگر کمکی به خانه دار شدن مردم نمی کند، تصریح کرد: اگر دولت می خواهد به خانه دار شدن مردم کمک کند، باید در همان زمانی که ۴۰ میلیون تومان به حساب واریز می کند، ۸۰ میلیون تومان تسهیلات بدهد تا مانند سایر کشورها، مردم بتوانند با استفاده از پس انداز آتی خانه دار شوند.
صندوق یکم عامل گرانی مسکن بود
وی یادآور شد: ما از اول هم می گفتیم این روش خانه دار شدن اشتباه است چون امکان ثابت نگه داشتن قیمت مسکن وجود ندارد. حتی به اعتقاد من، یکی از دلایل افزایش قیمت مسکن می تواند تسهیلات دهی از سوی صندوق مسکن یکم باشد. به این معنا که بانک عامل، اقدام به تقویت تقاضا کرد ولی از عرضه حمایت نکرد که درنتیجه شاهد گران شدن مسکن هستیم.
رهبر افزود: اگر ابتدا تسهیلات مسکن را به انبوه ساز بدهند و سپس معادل همان، به خریدار وام بدهند، این اتفاق در بازار مسکن رخ نمی داد که شاهد افزایش بی حساب قیمت مسکن باشیم اگرچه در حال حاضر تقاضای خرید مسکن وجود دارد، اما مردم توانایی خرید ندارند.
عضو هیئت مدیره کانون سراسری انبوه سازان با اشاره به انتقادات دولتی ها از مسکن مهر گفت: مسکن مهر به خانه دار شدن مردم با آورده های کم کمک زیادی کرد.
هزینه تمام شده ساخت و ساز متری ۳.۵ میلیون تومان
وی ادامه داد: اما در حال حاضر هزینه ساخت و ساز بسیار بالاست چون بخش مهمی از هزینه ساخت و ساز مربوط به قیمت زمین است که به طور متوسط در تهران که زمین متری ۹.۵ تا ۱۰ میلیون تومان است، هزینه ساخت و ساز نیز به ۲.۵ تا ۳.۵ در هر متر مربع رسیده است.
رهبر تأکید کرد: اگر دولت بتواند هزینه زمین را از قیمت ساخت و ساز حذف کند و همچنین صنعتی سازی جایگزین سنتی سازی کند، می توان به کاهش قیمت تمام شده ساخت و ساز و اثرگذاری تسهیلات مسکن امیدوار بود.
