کاکتوس‌ها و ساکولنت‌ها جزء گیاهان بسیار زیبا و مقاوم هستند که انواع بسیار متنوعی دارند. یکی از انواع این گیاه خاص، لیتوپس (کاکتوس صخره‌ای) نام دارد.
در همین راستا باشگاه خبرنگاران جوان قصد دارد تا درباره پرورش یک گونه گیاهی خاص با گل‌هایی زیبا مطالبی را ارائه دهد؛ پس برای آشنایی بیشتر با ما همراه باشید تا با یکی از این گیاهان آپارتمانی زیبا آشنا شوید.
لیتوپس
لیتوپس با نام علمی Lithops که با اسم‌های عامیانه کاکتوس سنگی، گیاه سنگ سبز، سنگ زندگی نیز شناخته می‌شود. در طبیعت گیاهانی هستند که به طور کامل داخل زمین رشد می‌کنند که تنها سطح آن روی سطح خاک قرار دارد و در مناطقی که دشت‌های آن سنگریزه‌ای هستند یافت می‌شوند و هماهنگی زیادی بین رنگ‌های لیتوپس با زیستگاه آن‌ها وجود دارد. همچنین شباهت بسیار زیادی به سنگ‌های پس زمینه دارند و تا زمانی که گل نداده‌اند تشخیص لیتوپس از سنگ‌های اطرافشان دقت بسیار زیادی می‌خواهد.
در واقع لیتوپس‌ها در طبیعت با این تغییر رنگ و استتار، خود را در برابر جانوران و حیوانات گیاه خوار محفوظ نگه می‌دارند.
گل لیتوپس به رنگ‌های صورتی، سفید، زرد، سبز و قهوه‌ای است. جالب است بدانید که این گیاه با گرده افشانی و بذرگیری به چند رنگ تبدیل می‌شود.
این گل برای مقاومت در برابر گرما و کم آبی در بافت گوشتی خود آب ذخیره می‌کند و در فصول بی آبی و هنگام تولید برگ از آب ذخیره شده استفاده می‌کند.
مراحل رشد گیاه لیتوپس
این گیاه با اینکه شبیه کاکتوس است، اما سیستم آن با کاکتوس متفاوت است. مراحل رشد گیاه لیتوپس از ابتدای فصل تابستان تا زمان خنکی هوا و روزهای کوتاه ادامه دارد. این گیاه پس از استراحتی ۳ ماهه دوباره با آبیاری بیدار شده و شروع به گلدهی می‌کند، البته این در صورتی است که ۴ یا ۵ سال سن داشته باشد. رشد گیاه تا فصل زمستان ادامه دارد و در زمستان شروع به تولید برگ‌های جدید از درون برگ قبلی می‌کند و زمانی که برگ جدید از دل برگ قبلی بیرون زد، برگ قبلی پس از مدتی خشک می‌شود و این چرخه تا ابتدای فصل بهار و اردیبهشت ماه ادامه دارد.
شیوه آبیاری گیاه لیپوتس
آبیاری بخش مهمی از زندگی گیاه لیتوپس است که با شروع بارندگی‌های پاییزه رشد این گیاه آغاز شده و پس از پایان بارندگی این گیاه گل می‌دهد و پس از گرده افشانی به بذر می‌رود.
در منزل نیز در آغاز فصل خنک آبیاری را آغاز کرده و با هفته‌ای یک تا ۲ بار و بسته به دمای اتاق یا گلخانه به صورت مرتب آبیاری را ادامه دهید. هنگام گلدهی مراقب باشید که آب روی گل‌ها ریخته نشود، زیرا گرده‌ها را از بین می‌برد. با شروع تولید برگ در زمستان باید آبیاری را متوقف کرد، زیرا برگ جدید تمام موادغذایی و آب داخل برگ قبلی را باید جذب کند تا برگ قبلی از بین رفته و خود توسعه پیدا کند. بنابراین از آبیاری در هنگام رویت برگ جدید تا آخر تولید برگ جدید خودداری کنید، وگرنه برگ قبلی از بین نرفته و برگ جدید هم توسعه پیدا نمی‌کند.
پس از آن دوباره با همان منوال قبلی آبیاری کنید. در ضمن بین دو آبیاری، خاک باید خشک شده باشد. زمانی که به ابتدای فصل بهار و شروع فصل گرما می‌رسیم، باید آبیاری را به هر ۲ هفته یکبار تقلیل داده تا اجازه استراحت به گیاه را داده باشیم. در فصل استراحت این گل، هرگز زیاد آبیاری نکنید. در این صورت گیاهتان از بین می‌رود. در طبیعت این گل هنگام بارندگی‌ها و مرطوب شدن هوا، می‌تواند از همان سطح بالایی خود مانند دریچه، آب را به صورت بخار جذب کند.
نور
گل لیتوپس از سطح بالای خود می‌تواند مانند پنجره‌ای نور را برای کلروفیل یا سبزینه‌های خود بفرستد. این پنجره وقتی نور بسیار زیاد شود و دما بالا رود، از ورود نور به داخل جلوگیری می‌کند تا مبادا سیستم فتوسنتزی آسیب ببیند. باید این گل را جلوی پنجره جنوبی قرار دهید یا روزی ۵ ساعت نور مستقیم و زیاد بخورد و باقی روز اگر سایه بود، مشکلی ایجاد نمی‌شود. در تابستان که گیاه استراحت می‌کند، گیاه را در برابر آفتاب شدید قرار ندهید تا نسوزد.
تکثیر
تکثیر این گل از طریق کاشت بذر و یا تقسیم بوته است. این گل خود عقیم بوده و قادر به گرده افشانی نیست. بنابراین زنبورها آن را با گل‌های گیاهان دیگر گرده افشانی می‌کنند. در ابتدای پاییز که گیاه بالغ شما گل داد، می‌توانید در روز چهارم گلدهی آن را با برس گرده افشانی کنید و بعد از چند هفته کپسول بذر را مشاهده می‌کنید. با جدا کردن بذر و کاشتن آن ترجیحا در بهار یا پاییز، گیاه خود را تکثیر کرده‌اید. راه دوم تقسیم هر پایه در فصل خواب گیاه یا در ابتدای فصل رشد گیاه است که پایه‌ها را در گلدان‌های جدا قرار می‌دهید.
تعویض گلدان و خاک
بهتر است گلدان لیتوپس را هر ۳ سال یکبار پس از پایان مرحله تولید برگ تعویض کنید. ریشه‌های گیاه نسبتا عمیق بوده و گلدان‌هایی با عمق بیشتر را ترجیح می‌دهد.
خاک بخش مهم این گیاه را تشکیل می‌دهد. خاک این گل حتما باید آب را به راحتی از خود عبور دهد که در مناطق سردسیر باید کاملا خاک آب را رد کند و در مناطق گرمتر باید کمی خاک را سنگین‌تر گرفت. ترکیب شن و ماسه و پرلیت و کمی ورمی کمپوست برای این گل مناسب است.
آفات
مهم‌ترین آفت این گل شپشک آردآلود است که در درز شکاف سطح پنجره یا هنگام تولید گل جدید بین ۲ سطح برگ یا روی ریشه از شیره گل استفاده می‌کند. این آفت یک حالت پشمک مانند در خود درست کرده و مثل پنیر پیتزا کش می‌آید. بهترین راه این است که با برس آغشته به الکل صنعتی حشره روی گیاه را بمالید تا از بین برود و سپس آن نقطه را با آب بشویید تا الکل آسیبی به بافت گل وارد نکند.
