25 دی ماه سال 95 نمایندگان مجلس شورای اسلامی برنامه 5ساله ششم توسعه کشور را تصویب کردند. این برنامه در حقیقت نقشه راه کشور برای توسعه در تمامی بخش‌ها طی سال‌های 1396 تا 1400 است که فصل 18 آن مربوط به توسعه و تقویت بنیه دفاعی و امنیتی کشور است.
در این فصل از برنامه 5ساله ششم توسعه کشور که شامل بندهای 121 تا 128 این برنامه است، تکالیف دولت برای تخصیص بودجه و اعتبارات لازم و اولویت‌های تقویت بنیه دفاعی ــ امنیتی کشور مشخص شده و دولت مکلف شده تا پایان سال 1400 تمامی این موارد را اجرا کند.
اما در این بین، ماده 121 قانون برنامه ششم را می‌توان کلیدی‌ترین و مهمترین بخش در توسعه قدرت دفاعی کشور دانست که بر اساس آن، دولت موظف است به‌‌منظور افزایش توان دفاعی کشور در تراز قدرت منطقه‌ای و تأمین منافع و امنیت ملی، حداقل 5 درصد از منابع بودجه عمومی به‌استثنای واگذاری دارایی‌های مالی، درآمد هزینه دستگاه‌ها و درآمدهای اختصاصی را به‌عنوان سهم تقویت بنیه دفاعی در ردیف‌های تقویت بنیه دفاعی در بودجه سالانه کشور اختصاص دهد.
** اولویت‌های مهم تقویت بنیه دفاعی کشور در برنامه ششم توسعه:
1-1- توسعه و افزایش توان تولیدی موشکی
1-2- توسعه و تقویت توان پدافند هوایی در سطوح مختلف برد کوتاه، متوسط و بلند
1-3- توسعه و به‌روزرسانی شبکه‌های ارتباطی امن و پایدار و تعامل‌پذیر و برخوردار از فناوریهای مناسب با هدف استقرار کامل سامانه‌های فرماندهی و کنترل
1-4- هوشمند و متحرک‌سازی تمامی سامانه تسلیحاتی متناسب با تهدیدات
1-5- توسعه و تقویت امکانات جنگ الکترونیک و دفاع سایبری
1-6- تحقیق، طراحی و تولید اقلام مورد نیاز برای مواجهه و تقابل با گروه‌های مسلح تروریستی
1-7- توسعه و تقویت توان ناوگان هوایی در حوزه‌های مختلف آفندی، پدافندی و پشتیبانی رزمی با اتکا به سامانه‌های پیشرفته هواپیمایی، بالگردی و پهپادی
1-8- توسعه و بازسازی صنایع هوایی دفاعی برای پشتیبانی از ناوگان هوایی نیروهای مسلح (اعم از هواپیما، بالگرد و تسلیح آنها)
1-9- توسعه و به‌روزرسانی توانمندی تولید پهپادها و تسلیح آنها
1-10- نوسازی سامانه‌های ناوبری و کمک‌ناوبری و نظارتی ویژه نظامی هواپیماهای نیروهای مسلح
1-11- توسعه ناوگان نیروی دریایی با تجهیز به شناورهای سطحی، زیرسطحی سنگین، یگانهای پروازی دریاپایه و تسلیح آنها به سامانه‌های کشف، شناسایی و ردگیری و کنترل آتش و سلاح‌های پیشرفته و به‌روز و کارآمد.
1-12- توسعه و تقویت یگانهای رزمی و تیپ‌های واکنش سریع نیروهای مسلح
همچنین یکی دیگر از بندهای مهم برنامه ششم در حوزه دفاعی، ارتقاء سطح حقوق و دستمزد کارکنان نیروهای مسلح است، بر این اساس، دولت مکلف به رعایت فاصله سطح حقوقی و دستمزد کارکنان نیروهای مسلح با کارکنان کشوری بر اساس تبصره 3 ماده 117 قانون مدیریت خدمات کشوری شده است.
در بودجه دفاعی کشور در سال 97 در برخی بخش‌های مرتبط با ارتش جمهوری اسلامی برخی حوزه‌ها مانند تقویت پدافند هوایی، نوسازی ناوگان هوایی و توسعه ناوگان دریایی که در برنامه ششم جزو اولویت‌های تقویت بنیه دفاعی کشور محسوب شده بودند، با کاهش چشمگیر بودجه از سوی دولت مواجه شدند.
سال گذشته به‌عنوان اولین سال اجرای قانون برنامه ششم توسعه کشور، رقمی که دولت در لایجه بودجه برای تقویت بنیه دفاعی ذیل بودجه وزارت دفاع پیشنهاد داد، 19,459,138 میلیون ریال بود. همچنین در این لایحه در برخی بخش‌های مرتبط با ارتش جمهوری اسلامی مانند تقویت پدافند هوایی، نوسازی ناوگان هوایی و توسعه ناوگان دریایی که در برنامه ششم جزو اولویت‌های تقویت بنیه دفاعی کشور محسوب شده بودند، با کاهش چشمگیر بودجه از سوی دولت مواجه شدند.
اما نمایندگان مجلس شورای اسلامی با اصلاح پیشنهاد دولت، بودجه دفاعی کشور را در گام اول به 25,019,138 میلیون ریال و پس از بررسی مجدد به 28,019,138 افزایش دادند تا قدری از کاستی‌های لایحه دولت پوشش داده شود.
دولت می‌بایست بر اساس قانون برنامه ششم سالانه حداقل 5 درصد از منابع بودجه عمومی کشور را برای تقویت بنیه دفاعی کشور اختصاص دهد. همچنین تخصیص بودجه دفاعی کشور می‌بایست بر اساس اولویت‌های مشخص‌شده در برنامه ششم صورت بگیرد، بر این مبنا اولویت تخصیص بودجه دفاعی می‌بایست در حوزه‌های تقویت برنامه موشکی، تقویت پدافند هوایی، ناوگان هوایی نیروهای مسلح و همچنین توسعه ناوگان دریایی باشد.
23 آبان ماه بود که سازمان برنامه و بودجه در جلسه هیئت دولت گزارشی درباره کلیات بودجه سال 98 ارائه کرد و بر اساس قانون می‌بایست دولت تا 15 آذر ماه لایحه بودجه را به مجلس بدهد.
بالاخره پس از تأخیری 19روزه حجت الاسلام حسن روحانی رئیس جمهور 4 دی ماه با حضور در مجلس شورای اسلامی، لایحه بودجه سال 1398 کل کشور را به مجلس تقدیم کرد.
اما بررسی بخش دفاعی لایحه بودجه 98، نشان می‌دهد که اتفاق مهمی در حوزه تخصیص بودجه دفاعی رخ داده است.
بر اساس لایحه پیشنهادی دولت، بودجه مصوب وزارت دفاع در سال گذشته 68،591،635،000،000 ریال (با احتساب بودجه تملک دارایی، این رقم به 71,076,355,000,000 می‌رسد) بوده است که این رقم در لایحه بودجه سال 98، به مبلغ 35،971،704،000،000 ریال کاهش پیدا کرده و این بدان معناست که در این دولت پیشنهاد داده که بودجه وزارت دفاع برای سال 98، حدود 50 درصد کاهش یابد.
چند روز پیش بود که سردار رضا طلایی نیک معاون پارلمانی وزارت در واکنش به اخبار کاهش بودجه وزارت دفاع با نادرست خواندن اخبار منتشرشده از سوی رسانه‌ها درباره کاهش بودجه وزارت دفاع گفت: برداشت رسانه‌ها مربوط به وجود ابهاماتی در تفکیک بودجه دفاعی و تأمین آن از دو منبع اصلی و مازاد است که نیازمند شفاف‌سازی است و امیدواریم با اهتمام و تعامل مجلس شورای اسلامی و دولت خدمتگزار محقق شود.
وی همچنین گفته بود: 20هزار میلیارد تومان از اعتبارات دفاعی به تأمین منابع از درآمد مازاد موکول شده است که با هماهنگی و توافق دولت و مجلس و ستاد کل نیروهای مسلح باید تعیین تکلیف و محقق شود.
حال سؤال این است، در صورتی که بودجه پیشنهادی دولت در مجلس تصویب شود آیا امکان تحقق اهداف بالادستی برنامه ششم توسعه در حوزه دفاعی وجود دارد؟
