بودجه سال 98 سرانجام دیروز پس اصلاحات برای بررسی و تصویب نهایی به مجلس تحویل داده شد. مهم ترین سیاست های بودجه 98، تثبیت اشتغال و کنترل نرخ بیکاری، ثبات سازی اقتصاد کلان و بهبود فضای کسب و کار، تامین عدالت اجتماعی و بهبود توزیع عادلانه درآمدها، مدیریت کسری تراز عملیاتی، بهبود تراز دارایی های سرمایه ای و بهبود تعادل های منطقه ای-استانی اعلام شده است.
در این میان کارشناسان زیادی بر عدم کارایی بودجه سال آینده در شرایط تحریم تاکید می کنند و تاکید دارند که دولت بدون توجه به شرایط درآمدی کشور، اقدام به تدوین بودجه کرده است. این مساله نه تنها به بروز کسری بودجه گسترده در سال آینده دامن می زند بلکه نارضایتی مردم را نیز در پی خواهد داشت. در خصوص برخی تغییرات موجود در لایحه بودجه 98 و کاهش میزان سقف منابع با توجه به افزایش هزینه ها با وحید شقاقی شهری کارشناس مسائل اقتصادی گفت و گویی انجام شده است که در ادامه قابل رویت است.
شقاقی شهری با اشاره به رفع برخی ایرادات بودجه 1398 به دستور رهبر معظم انقلاب، گفت: همچنان شبهات و ایرادات زیادی در بودجه سال آینده وجود دارد؛ در حوزه درآمد ها، دولت بسیار خوشبینانه عمل کرده است و باید گفت که کسری بودجه پنهان بزرگی در سال آینده خواهیم داشت.
وی گفت: در بودجه تقدیم شده به مجلس علاوه بر اینکه دولت 26 میلیارد تومان هزینه ها را کاهش داد اما همچنان میزان اعتبارات هزینه ای، انبساطی است.سقف منابع در بودجه 98 را 407 هزار میلیارد تومان اعلام شده است در حالی که بودجه سال 97 به میزان 426 هزار میلیارد تومان اعلام شده بود به عبارتی باید گفت بودجه همچنان انبساطی در نظر گرفته است. صادرات 1 و نیم میلیون بشکه نفت برای سال آینده خوشبینانه است متاسفانه دولت موج پذیرش برای اقتصاد کشور را به شکل انتشار اوراق مالی و بدهی که سیاست خطرناکی خواهد بود، شروع کرده است.
ایجاد پایه های مالیاتی جدید
وی در ادامه افزود: انتشار اوراق مالی و بدهی، دولت های آینده را با تهدید بزرگی مواجه کرده است و به نوعی آینده فروشی منابع است از طرفی دیگر 50 هزار میلیارد تومان برای انتشار اوراق مالی تخصیص داده شده است و انتشار اوراق مالی و بدهی دولت به معنای آینده فروشی است که این موضوع بسیار خطرناک خواهد بود و سه سال است که درگیر آن هستیم. در حوزه مالیات واقعیت این است که باز هم در بودجه 98 خوشبینانه دیده شده است درآمد های مالیاتی سال آینده ما در شرایط سخت و رکود قرار خواهد داشت . فروش بنگاه های ما کاهش پیدا خواهد کرد و لذا امکان افزایش درآمدهای مالیاتی بدون تعرفه های جدید مالیاتی اصلا امکان پذیر نیست.متاسفانه دولت همچنان از تولید کننده واقعی مالیات می گیرد اما این درحالیست که دهک های پر درآمد مالیات نمی دهند با ایجاد پایه های جدید مالیاتی می توانیم دریافت و میزان مالیات را مدیریت کنیم بطور مثل مالیات بر ثروت، مالیات بر مجموع درآمد خانوار، مالیات بر عایدی سرمایه خانواده، یا مالیات بر کالاهای لوکس، مالیات بر مصرف سوخت و یا مالیات بر سپرده های بالای یک میلیارد تومان و ... مواردی هستند که دولت می تواند برای آنها برنامه ریزی های دقیقی داشته باشد.
این کارشناس اقتصادی با بیان اینکه اتخاذ پایه مالیاتی می تواند بسیار موثر باشد؛ گفت: با احتساب مالیات بر دهک های پردرآمد، روند تولید ثروت ادامه می یابد. متاسفانه نظام مالیاتی ما دهک های کم درآمد و حقوق بگیران را هدف قرار می دهد مورد دیگر که باید دولت در حوزه هزینه ها به ساماندهی آن بپردازد دستگاه های موازی و اجرایی هستند اما عملا بودجه انبساطی بسته شده است و انتظار می رفت که در شرایط تحریم و سخت سال آینده دولت بودجه98 را براساس اعتبارات هزینه ای و نه عمرانی سامان دهد و بودجه ریزی عملیاتی را اجرایی کند و با شفاف سازی برای مردم سعی در آگاهی آنان داشته باشد که مردم در جریان هزینه هایی که برای آنها مالیات پرداخت می کنند باشند. پرداخت مالیات به نهادهایی که ماموریت های مشابه و موازی دارند و بهره وری ندارند بیهوده است
وی در خصوص کاهش سهم صندوق توسعه ملی در بودجه 98 اظهار داشت: در پیش بینی اولیه سهم صندوق توسعه ملی صفر در نظر گرفته شده بود اما به دستور رهبر معظم انقلاب این طرح منتفی شده ولی در لایحه بودجه 98 سهم صندوق توسعه ملی به میزان 14 درصد کاهش داشته است. سهم صندوق توسعه ملی نباید صرف حقوق و دستمزد نیروی کار و صندوق های بازنشستگی و پاداش بازنشستگی شود صندوق توسعه ملی برای حمایت از سرمایه گذاری ایجاد شده بود برای توسعه بخش خصوصی نه برای اعتبارات هزینه ای و کالاها اما همچنان این ما هستیم که دست به سوی این صندوق درازی میکنیم وآن را از ماهیت صندوقی برای توسعه خارج کرده ایم.
انتشار اوراق بدهی عامل فروپاشی اقتصاد
شقاقی در خصوص چاپ و انتشار اوراق بدهی گفت:کل نظام اقتصادی در حال حاضر گرفتار بدهی و انتشار اوراق است و اقتصاد بدهی محور فرو میپاشد. اوراق بدهی را در این کشور باب کرده اند دولت برای سال اینده 50 هزار میلیارد اوراق بدهی دارد، اقتصاد را مالیات اداره می کند مالیات یک ابزار بسیار کارآمد برای توزیع دوباره ثروت است درآمد پایدار است و می تواند شکاف طبقاتی را کاهش دهد دولت باید پایه های جدید مالیاتی ایجاد کند و برای دهک های پردرآمد مالیات تعیین کند. در حال حاضر در نظام یارانه ای ما دهک دهم یازده برابر دهک اول یارانه می گیرد این درحالیست که دهک دهم پردرآمد بوده اما تمام مالیات به گردن دهک های کم درآمد و تولید کننده افتاده است. کلی پایه های مالیاتی وجود دارد که می تواند دهک های پردرآمد را هدف قرار دهد ما نیاز به دگرگونی اساسی در نظام مالیاتی داریم.
وی ادامه داد: ما با لایحه بودجه 98 نمی توانیم معیشت مردم را حفظ کنیم ما با آینده فروشی و هدر رفت منابع نمی توانیم کشور را اداره کنیم اختلاف طبقاتی و نارضایتی بیشتر خواهد شد و طبقه متوسط نازک تر و نازک تر شده است. نمی توان که دهک اول یازده برابر دهک های دیگر یارانه مصرف کند ما نتوانستیم مالیات تصاعدی بر مصرف ببندیم وقتی مالیات تصاعدی بر مصرف ببندیم هرکس بیشتر مصرف کند باید مالیات بیشتری دهد نظام یارانه و مالیاتی ما متاسفانه دست طبقه های بالاست و دولت لایحه ای می دهد که مثل گذشته است و تحت اعتبارات هزینه ای است و امکان تحقق وجود ندارد برای رهایی از این وضعیت مالیات را باید افزایش دهند.با این شرایط موجود در بازار فروش تولید کننده واقعی نصف سال 96 خواهد شد این بدین معناست که حجم پرداخت مالیات ها کاهش خواهد یافت.
شقاقی در پایان گفت: امسال درآمد دولت از 140 هزار میلیارد درآمد گمرکی بیشتر از 100 هزار میلیارد تومان نخواهد بود در نتیجه سال بعد بدتر است. تنها راه چاره دریافت مالیات است که می بایست برای تحقق آن پایه های مالیاتی را بهمراه شفافیت بیشتر کنیم. دولت های بر سر کار با راهکارهای پیچیده کشور را اداره می کنند اما راه حل ساده است در کل دنیا مالیات بر مجموع درآمد خانوار و مالیات بر ثروت وجود دارد ما یک اقتصادی را راه انداخته ایم که شکاف طبقاتی در آن بیشتر می شود مالیات در اختیار ثروتمندان است نظام بانکی و یارانه در اختیار ثروتمندان است اگر قرار باشد که در سرمایه گذاری هم پیشرفت داشته باشیم باید بدانیم مشکلات اساسی پیش روی ما خواهد بود لایحه بودجه 98 شکاف طبقاتی را بیشتر می کند از طریق انتشار اوراق بدهی و آینده فروشی نمی شود خوشبین بود و نامتعارف است باید مالیات اخذ شود و تا وقتی که از دهک های پردرآمد مالیات گرفته نشود شکاف طبقاتی بیشتر خواهد شد.
