بسیاری از بیماریها از جمله سرطان در دورههای اولیه نشانههایی آشکار از خود بروز نمیدهند، از این رو ممکن است از سوی افراد مبتلا چندان جدی گرفته نشود.
در این بین گذر زمان تنها عاملی است که در پیشرفت سرطان برگشت ناپذیر بوده و دقیقا به همین دلیل، کمپینهای زیادی برای اطلاع رسانی این بیماری به ویژه آن دستهای که شیوعی بیشتر در میان زنان دارند در جهان به راه افتاده است زیرا شناخت بیماری در مراحل اولیه میتواند معادله مرگ و زندگی این بیماران تغییر دهد.
سرطان سینه
سرطان پستان توده سفتی است که از مجاری پستان شروع شده و بافت جلویی را مورد تهاجم قرار میدهد. ظهور توده درشت در غده لنفاوی زیربغلی نشانهای از شکست مقاومت میزبان است و بالا بودن بدخیمی بیماری را نشان میدهد.
سرطان پستان مانند انواع بیماریهای سرطان 4 مرحله دارد؛ مرحله اول کاملا قابل علاج قطعی است، مرحله دوم و سوم، مرحله کلینیکی است که بیمار باید تحت درمانهای خاص و عمدتا جراحی و شیمی درمانی قرار گیرد اما مرحله چهارم زمانی است که بیماری بسیار پیشرفت کرده است و کار زیادی برای آن نمی توان انجام داد.
علائم هشدار دهنده سرطان پستان معمولا شامل یک توده بدون حساسیت، سفت یا سخت همراه با حاشیه تقریبا نامشخص است. به گفته پزشکان متخصص، توکشیدگی مختصر پوست و فرو رفتن نوک پستان به داخل علامتی مهم است. همچنین خراشیدگیهای خیلی کوچک یک تا 2 میلیمتر در پوشش نوک پستان ممکن است تنها علامت سرطان باشد.
زنان باید نسبت به تغییر رنگ پوست و لک و جوش روی پوست پستان حساس باشند و در صورت مشاهده موارد غیرعادی از پزشک متخصص مشورت بگیرند.
سرطان رحم
سرطان دهانه رحم دومین سرطان شایع دستگاه تناسلی زنان و پنجمین سرطان بعد از سرطانهای ریه، سینه، روده و رحم در سراسر جهان است که حدود 6 درصد کل سرطان زنان را تشکیل میدهد. این بیماری تنها سرطان قابل پیشگیری زنان است و غربالگری منظم و مرتب در کشورهای پیشرفته دنیا باعث مهار شدن این نوع سرطان شده است اما در ایران بر اساس آمار بیماران بستری شده، تعداد مبتلایان به این نوع سرطان بالاست.
سرطان دهانه رحم ارتباط شناخته شده ای با آلودگی ویروس پاپیلومای انسانی دارد، این ویروس از طریق رابطه جنسی منتقل میشود و شرایط رفتاری ناسالم جنسی احتمالآلودگی به آن را افزایش میدهد، به عبارت دیگر امروزه مشخص شده عامل اصلی ابتلا به این سرطان، همین ویروس «پیلومای انسانی» یا به طور مخفف، «اچ پی وی» (HPV) که بیش از 100 نوع از آن وجود دارد و 15 نوع آن موجب بروز سرطان دهانه رحم می شود.
با آلوده شدن بدن زنان به این ویروس، دست کم 15 سال طول میکشد تا مبتلا به سرطان دهانه رحم شود و در این مدت برای ریشه کنی ویروس و بازگشت به حالت طبیعی و سلامت فرصت کافی وجود دارد و این موضوع از طریق معاینه و غربالگری منظم ممکن میشود.
سرطان تیروئید
سالانه هزاران مورد سرطان تیروئید در سراسر جهان تشخیص داده میشود و زنان 2 تا 4 برابر بیشتر از مردان در معرض این بیماری قرار می گیرند، متخصصان هنوز علت بروز سرطان تیروئید را نمیدانند اما به نظر میرسد مانند سایر سرطانها، تغییر در DNA سلولها در بروز این سرطان نقش داشته باشد، این تغییرات DNA می توانند ارثی باشند و یا اینکه با افزایش سن به وجود بیایند.
سرطان تیروئید جزو سرطان هایی است که به راحتی درمان پذیر است اما نباید نشانه ها و علائم آن را نادیده گرفت.
سرطان تخمدان
پس از سرطان سینه، سرطان تخمدان، از مرگبارترین سرطانهای زنان را تشکیل میدهد اما به دلیل اینکه در 75 درصد موارد، علائم آن با پیشرفت بیماری ظاهر میشود، دلیل بیش از نیمی از مرگ و میرهای ناشی از سرطانهای در میان زنان است.
آمار سازمان بهداشت جهانی نشانگر این است که از بین هر 55 زن یک زن در جهان در مقطعی از زندگی اش مبتلا به این بیماری می شود و سالانه 15 هزار زن مبتلا به سرطان تخمدان در جهان، جان خود را از دست می دهند.
به طور معمول این سرطان بیماری است که زنان بالای 50 سال را درگیر می کند و بارداری و زایمان، خطر بروز سرطان تخمدان را کاهش می دهد. به گونه ای که به گفته متخصصان با اولین بارداری این خطر 40 درصد کاهش می یابد و در هر یک از بارداری های بعدی نیز 14 درصد کاهش خطر وجود دارد و زنان با سابقه نازایی (15 سال یا بیشتر) بیشتر در معرض خطر ابتلا به سرطان تخمدان وجود ندارد اما معاینه 6 ماه یک بار، سونوگرافی و آزمایش خون می تواند در تشخیص این بیماری کمک کند، روشهای پاراکلینیکی مثل سونوگرافی واژینال و آزمایش خون میتواند در تشخیص مراحل اولیه سرطان تخمدان موثر باشد.
توصیه می شود آزمایش خون و سونوگرافی واژینال برای کسانی که در خطر ابتلا به این سرطان هستند و سابقه خانوادگی این سرطان را در فامیل درجه یک خود دارند، بین سن 20 تا 30 سالگی هر 6 ماه یک بار برای تشخیص وضعیت تخمدان ها و اندازه گیری آنتی ژن ها استفاده شود. این بیماری اگر زود و در مراحل اولیه تشخیص داده شود می تواند به طور موفقیت آمیز درمان شود.