روزنامه وال استریت ژورنال آمریکا گزارش داد که تعداد کشورهایی که به صورتی فعال در حال رفتن به سمت از بین بردن وابستگی خود به دلار آمریکا هستند، در حال افزایش است و روسیه به جمع کشورهایی پیوسته است که در این مسیر به صورت جدی پیش میروند.
بنا به آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی روسیه هم اکنون سهم دلار از ذخیره ارزی مردم روس و شرکتهای این کشور از ۳۷ درصد در سال ۲۰۱۶ به ۲۶ درصد در ماه سپتامبر سال جاری رسیده است.
در عین حال این آمار نشان میدهد سهم دلار از درآمدهای صادراتی روسیه در سه ماهه دوم سال جاری از ۸۰ درصد در ۵ سال گذشته به ۶۸ درصد رسیده است.
دیمیتری دولگین، کارشناس بانک ING میگوید: افزایش مبادلات تجاری با کشورهای آسیایی به خصوص چین یکی از الگوهای موفق در حذف دلار از مبادلات تجاری کشورها و اقتصاد آنهاست. در حال حاضر سهم ارزهای ملی در مبادلات روسیه با چین از چهار سال گذشته تاکنون ۴ برابر شده و به ۱۹ درصد کل مبادلات تجاری دو جانبه آنها رسیده است.
درواقع روند فزاینده اعمال تحریمها علیه روسیه که غالبا توسط آمریکا اعمال میشوند، روسیه را به سمت اجرای طرح کاهش وابستگی به دلار که از سوی ولادیمیر پوتین، رئیس جمهور این کشور دنبال میشود، سوق داده است.
آن گونه که به نظر میرسد دور بعدی تحریمهای آمریکا علیه این کشور، نظام مالی روسیه را هدف قرار خواهد داد.
روسیه تنها کشوری نیست که در حال مبارزه با سلطه دلار بر نظام مالی جهانی است. اتحادیه اروپا نیز در حال فراهمسازی بسترهای لازم در راستای ادامه تعامل مالی با ایران است؛ چراکه اخیرا این تعاملات از سوی آمریکا مورد تحریم قرار گرفته است.
اوایل سال جاری هم چین، بازار نفت خود را که قراردادهای آن بر اساس یوآن است را راهاندازی کرد. چین یوآن خود را قابل مبادله با طلا کرده است و همین امر باعث شده است این نوع مبادلات نفتی به یوآن به سرعت در جهان مورد استقبال قرار گیرد.
ماه گذشته میلادی نیز ونزوئلا از برنامه خود برای کنار گذاشتن دلار و استفاده از یور در تمام مبادلات بینالمللی و ارزی خود خبر داد. به احتمال زیاد این اقدام مشکلات ونزوئلا را ناشی از تحریمهای دلاری برطرف خواهد کرد.
توماس فلوری مدیر بخش مبادلات ارزی موسسه بین المللی مدیریت دارایی UBF میگوید: هنوز مشخص نیست که چقدر از این روند حذف دلار بازی است، اما غیر قابل پیش بینی بودن سیاستگذاریهای خارجی دولت کنونی آمریکا به این معنی است که کشورهای بیشتری در جهان باید به سمت زیر سوال بردن چیزهایی بروند که تاکنون امکان زیر سوال آنها وجود نداشت.
روسیه و چین در این مسیر اقدامات زیادی انجام دادهاند که از جمله آنها میتوان به آغاز اجرای سامانه SPFS به عنوان سامانهای بین المللی و جایگزین سوئیفت اشاره کرد. این دو کشور همچنین برای کاهش وابستگی خود به دلار آمریکا، صدها تن خریداری کردهاند و قرار است سهم فزاینده ارزهای ملی در مبادلات تجاری دو جانبه خود را بیش از پیش افزایش دهند.
رویکرد کشورها در خرید طلا از جمله کارآمدترین کارها برای فاصله گرفتن از دلار محسوب میشود.