بسیاری از کارمندان شعب بانکی به بهانه نبود اعتبارات کافی از ارایه وام به متقاضیان طفره می‌روند، اما برخی بانکها مردم را تشویق می‌کنند تا با سپرده‌گذاری، ۸۰ تا ۹۰درصد سپرده خود را وام بگیرند.
دریافت وام‌های خرد از نظام بانکی این روزها به یکی از سخت‌ترین پروسه‌های اداری در ایران تبدیل شده است. البته این نوع رفتار بانکها برای ارایه وام به مردم، سابقه‌ای بس طولانی دارد. هر گاه یک فرد برای دریافت وام ضروری به بانک مراجعه می‌کند، با انبوهی از تقاضاهای ارایه ضامن و ضمانت‌هایی مواجه می‌شود که بعضا او را از ادامه مسیر برای دریافت وام منصرف می‌کند و به سمت روش‌های دیگر تامین مالی می‌برد؛ به نحوی که گاها ضمانت‌نامه‌هایی که برای دریافت وام از سوی بانکها طلب می‌شود، برای ارقام بسیار خرد، به ارایه سند ملکی هم می‌انجامد.
در چنین شرایطی که از یک سو، برخی بانکها تنها از سوی بانک مرکزی توانسته‌اند که مجوز اخذ سپرده آن هم در سقف‌های مشخصی را دریافت کنند، برخی دیگر از شعب بانکی نیز در تلاش هستند که شرایطی را برای جذاب‌تر شدن سپرده‌گیری برای مشتریان و صاحبان سرمایه ایجاد کنند تا بتوانند در رقاب با سایر بانکها، شعب خود را در اولویت انتخاب مشتریان قرار دهند.
در این میان البته نرخ سودی که بانکها به سپرده‌های این چنینی می‌دهند به نحوی چیده شده که برای یک فرد جذابیتی نداشته باشد که پول خود را در یک بانک سپرده کند، ۸۰ تا ۹۰ درصد آن را وام بگیرد و همان وام را در بانک دیگری با نرخ سود بالاتر سپرده‌گذاری کند؛ به این معنا که بانکها بعضا برای سپرده‌هایی که متقاضی دریافت وام به ازای سپرده هستند، سودی تقریبا نصف سود عادی جاری در نظام بانکی می‌پردازند و به این ترتیب، شرایط را برای سودآوری بیشتر این مشتریان تا حدود زیادی سد می‌کنند.
اما گزارش‌های میدانی نشان می‌دهد برخی بانکها تلاش کرده‌اند تا در رقابت با سایر بانکها، سودهای بهتری برای این نوع سپرده‌ها پرداخت کنند تا بتوانند سپرده‌های بیشتری جذب کنند . در این میان به نظر می‌رسد اگرچه این طرح می‌تواند حامی سپرده‌گذاران باشد اما ضروری است که بانک مرکزی نیز در این زمینه نظارت کافی بر عملکرد بانکها داشته باشد.
کارمند یکی از شعب بانکی گفت: وقتی که فردی برای سپرده‌گذاری به بانک مراجعه می‌کند، می‌تواند متقاضی دریافت وام در قبال سپرده خود هم باشد؛ در این شرایط نرخ سود برای او تغییر کرده و با توجه به اینکه وام کم‌بهره نیز در اختیار او قرار می‌گیرد، می‌تواند کاهش نرخ سود سپرده خود را با راحتی بپذیرد.
وی افزود: تنها مزیت این گونه سپرده‌گیری برای بانکها، پرداخت سود کمتر به مشتریان و اطمینان از بازپرداخت وام است، چراکه اگر حتی مشتری قسط‌های خود را نپردازد و وام را برنگرداند، سپرده او نزد نظام بانکی قرار دارد و این اطمینان وجود دارد که اقساط وام از محل سپرده مستهلک می شود؛ اما برای مشتری نیز ممکن است این مزیت وجود داشته باشد که وام کم‌بهره را با کمترین تشریفات اداری دریافت می‌کند و نیاز به ضامن و موارد سختگیرانه این چنینی ندارد.
این کارمند نظام بانکی گفت: مزیت پرداخت وام به ازای سپرده مشتری، این است که مشتری می‌تواند با شرایط سهل‌تری وام بگیرد و بانک هم نگران معوق شدن مطالبه خود نیست.
