این روزها شرکت های هواپیمایی ایرانی ایمیلی از فرودگاه استانبول دریافت کرده اند مبنی بر اینکه این فرودگاه نمی تواند سوخت رسانی به هواپیماهای ایرانی را انجام دهد.
اگرچه علت این امتناع از سوی فرودگاه استانبول اعلام نشده، اما به نظر می رسد دلیل این اقدام ترکیه موضوع تحریم های مالی ایران از سوی آمریکا باشد.
پیش از این نیز در ۱۵ سال گذشته مشکلات اینچنینی برای هواپیماهای ایرانی وجود داشت و در زمان تحریم های قبل از برجام، بسیاری از فرودگاه های اروپایی از ارائه سوخت به هواپیماهای ایرانی خودداری می کردند و تنها یک فرودگاه در یونان و یک فرودگاه کوچک در صربستان بودند که به هواپیماهای ایرانی بنزین تحویل می دادند و هواپیماهای ما لازم بود در بازگشت از لندن یا دیگر شهرهای اروپا، نشست و برخاست دیگری در یکی از این دو فرودگاه داشته و مجددا به سمت تهران حرکت کنند.
یکی از عجیب ترین اقدامات اروپایی ها در زمان تحریم های قبل از برجام، خودداری فرودگاه بروکسل از سوخت رسانی به هواپیمای حامل سعید جلیلی رئیس هیات مذاکره کننده ایرانی با ۵+۱ در زمان دولت قبل بود که با واکنش سخت طرف ایرانی روبه رو شد.
اما در مورد اقدام جدید شرکت سوخت رسان فرانسوی- ترکیه ای در ترکیه موضوع کمی متفاوت است؛ بر اساس تفاهمنامه ایران و ترکیه، دو کشور به صورت هفتگی تا سقف ۱۰۰ پرواز با یکدیگر تردد هوایی دارند، بروز این مساله می تواند اجرای این تفاهم نامه را با چالش مواجه کند.
ضمن اینکه اقدام شرکت سوخت رسان فرانسوی-ترکیه ای از نظر قوانین بین المللی هوانوردی و مقررات ایکائو (سازمان جهانی هوانوردی) می تواند نمونه نقض مقررات محسوب شود به خصوص که بیم آن وجود دارد که با توجه به فرسودگی ناوگان هوایی ایران، هر لحظه یکی از هواپیماهای ایرانی به فرود اضطراری نیاز پیدا کند.
لذا شایسته است سازمان هواپیمایی کشوری در صورت رفع نشدن این مشکل از روش مذاکرات دو جانبه، موضوع ایمنی پرواز مسافران ایرانی را از طریق سازمان های بین المللی مربوطه پیگیری کند.
معاون شرکت فرودگاه ها: برخی هواپیماها مجبورند سه بار نشست و برخاست داشته باشند
سعید اکبری، معاون نظارت بر عملیات شرکت فرودگاه ها و ناوبری هوایی ایران با بیان اینکه هنوز مشکل ایرلاین های ایرانی برای سوخت گیری در فرودگاه های ترکیه برطرف نشده است، اظهار داشت: برخی ایرلاین هایی که به ترکیه پرواز دارند، پِلَن خود را پُر کرده و مستقیما به استانبول پرواز می کنند و در برگشت در تبریز سوخت گیری کرده و سپس مجددا به تهران پرواز می کنند.
وی با بیان اینکه بیش از دو روز است که ایرلاین ها با مشکل دریافت سوخت در فرودگاه های ترکیه مواجه هستند، ادامه داد: مرجع نهایی تصمیم گیری در خصوص نحوه رفع این مشکل، سازمان هواپیمایی کشوری است.
قائم مقام سازمان هواپیمایی: مسائل مربوط به تحریم ها را با محرمانگی دنبال می کنیم
آرش خدایی، قائم مقام سازمان هواپیمایی کشوری نیز در گفت وگو با خبرنگار گفت: مسائل مربوط به تحریم ها را در سازمان هواپیمایی کشوری با محرمانگی بیشتری پیگیری می کنیم.
وی ادامه داد: با توجه به سرو صداهایی که ترامپ این روزها در زمینه تحریم های ایران به راه انداخته است، دامن زدن و عمومی کردن اینگونه مسائل شاید مناسب نباشد.
این مقام ارشد صنعت هوانوردی تأکید کرد: ما در سازمان هواپیمایی کشوری الزاماتی داریم که افراد به راحتی نمی توانند چنین مسائلی را منعکس کنند.
سخنگوی سازمان هواپیمایی: خللی در پروازها به وجود نمی آید
رضا جعفرزاده، سخنگوی سازمان هواپیمایی کشوری نیز در این خصوص گفت: هیچ وقفه ای در زمینه پروازهای ترکیه به وجود نمی آید؛ در حال پیگیری موضوع سوخت هواپیماها هستیم.طبق توافق نامه ای که بین دو سازمان هواپیمایی کشوری ایران و ترکیه بسته شده ما هفته ای ۱۰۰ سورتی پرواز بین دو کشور داریم که حجم این پروازها نشان دهنده اهمیت تداوم پروازها بین دو کشور است.
وی افزود: هر دو کشور نسبت به اجرای این توافقنامه و پیگیری پروازها حساسیت بالایی دارند. ضمن اینکه در این توافقنامه ذکر شده حتما باید طرفین هر گونه خدمات پروازی را به هواپیماهای یکدیگر ارائه دهند که یکی از آنها سوخت رسانی است.
این مقام مسئول در سازمان هواپیمایی کشوری ادامه داد: این موضوع قطعا توسط سازمان هواپیمایی کشوری در دست پیگیری است و از نظر ما هیچ خللی در پروازهای میان دو کشور به وجود نمی آید.
مدیرعامل یک شرکت هواپیمایی: شرکت فرانسوی-ترک از ارائه سوخت خودداری کرد
محمود شکرآبی، مدیرعامل یکی از ایرلاین ها درباره این مشکل گفت: از چند روز قبل از سوی فرودگاه های ترکیه ایمیلی دریافت کردیم که در آن اعلام شده بود یکی از شرکتهای سوخت رسان، سوخت رسانی به هواپیماهای ایرانی را متوقف خواهد کرد.
وی افزود: در ترکیه دو شرکت سوخت رسان فعال است. یکی از آنها یک شرکت ترک است که اعلام کرده از این نظر مشکلی ندارد و به هواپیماهای ایرانی سوخت رسانی می کند. اما یکی دیگر از شرکت های سوخت رسان در فرودگاه های ترکیه که بخشی از سهام آن مربوط به فرانسوی هاست، اعلام کرده که به هواپیماهای ایرانی سوخت نمی دهد.
عضو انجمن صنفی شرکت های هواپیمایی ادامه داد: امروز مشخص می شود که آیا قطعا به هواپیماهای ایرانی سوخت می دهند یا خیر.
شکرآبی در خصوص مشکلی که برای هواپیماهای ایرلاین متبوع خود در فرودگاه های ترکیه پیش آمده تصریح کرد: شرکت هواپیمایی ما این مسیر را با ایرباس ۳۰۰-۶۰۰ طی می کند که نیازی به سوخت گیری در ترکیه ندارد و با همان یک بار پُر کردن پلن هواپیما در تهران، می توانیم مسافران را به مقصد رسانده و سپس از استانبول به مقصد تهران مسافرگیری کنیم.
وی ادامه داد: با این حال مجبوریم کمی از لود پرواز کم کرده و بین ۳۰ تا ۴۰ نفر از حداکثر تعداد مسافر مجاز بکاهیم تا بتوانیم سوخت بیشتری بگیریم که در کاهش درآمد شرکت تأثیر زیادی دارد. اما نسبت به سایر شرکت ها که در برگشت مجبور هستند یک نشست و برخاست سومی را در فرودگاه های تبریز یا ارومیه برای سوخت گیری داشته باشند، بسیار به صرفه تر است.
کارشناس حقوق بین المللی هوانوردی: امکان پرداخت نقدی وجود ندارد
علیرضا منظری در خصوص خودداری فرودگاه استانبول از انتقال سوخت به هواپیماهای ایرانی گفت: این اقدام ترکیه در راستای تحریم های ایران بوده است و ارتباطی به امنیت پرواز ندارد. از آنجائیکه قبلاً به شرکت های هواپیمایی ایرانی هشدار داده بودند که از واگذاری سوخت به هواپیماها خودداری خواهند کرد، این شرکتها نباید هواپیما به فرودگاه استانبول اعزام می کردند چون از ارائه این خدمات در فرودگاه خودداری می شد.
وی ادامه داد: بر اساس مقررات جهانی هوانوردی، هواپیماها زمانی می توانند در فرودگاه ها فرود بیایند که خدمات مورد نیاز ارائه بشود. بنابراین شرکت های سوخت رسانی ترکیه ای از این نظر مقصر نیستند.
معاون اسبق عملیات هوانوردی و امور بین الملل سازمان هواپیمایی کشوری افزود: شرکت های سوخت رسانی هواپیماها در دنیا از نظر تبادلات مالی به بانک های آمریکائی وابستگی دارند بنابراین مشکلی که طی دو روز اخیر برای هواپیماهای ایرانی در فرودگاه های ترکیه پیش آمده به صورت گذرا بوده و در آینده نزدیک این مشکل برطرف خواهد شد.
کارشناس حقوق بین الملل هوانوردی با تاکید بر اینکه راه های دور زدن تحریم های شرکت های هواپیمایی ایران در زمینه سوخت رسانی از گذشته مورد استفاده بوده و در حال حاضر نیز در کشورهای مختلف اروپایی این روش ها استفاده می شود، یادآور شد: یکی از این راه ها، خرید و فروش سوخت در فرودگاه های مقصد در کشورهای اروپایی از طریق شرکت واسطه ثبت شده در آن کشور انجام می شود.
وی در پاسخ به پرسشی در خصوص امکان پرداخت نقدی هزینه سوخت رسانی به هواپیماها از سوی شرکت های هواپیمایی ایرانی تصریح کرد: مشکل شرکت های هواپیمایی در زمینه سوخت رسانی، ناشی از تحریم مالی و بانکی است و ارتباطی با تحریم های نفتی ندارد، اما برای آنکه تحریم های مالی را دور بزنیم امکان استفاده از پرداخت نقدی وجود ندارد چون این روش مشکلاتی مانند اتهامات پولشویی و ردیابی منشاء منابع نقدی از سوی کشور مقصد با خود به همراه دارد.
