روف گاردن تکنولوژی مدرنی است که امروزه بر پایه سقف سبز نهاده شده است و بر روی پشت بام ها و تراس ها اجرا می شود.
روف گاردن به معنای «بام باغ» یا همان «باغ در بام» است که در واقع خلق فضای سبز بر روی پشت بام است، تا از این طریق طبیعت را در زندگی شهری دخیل کرده و از آن استفاده کنند.
بنابر این به هر نوع فضای سبزی که بر روی بام ساخته شود، روف گاردن گفته می شود و شامل مجموعه ای از گیاهان سبز، آبنما، آلاچیق، مبلمان باغی، سایبان، محصولات کشاورزی و سایر امکانات دیگر با توجه به مساحت موجود است.
روف گاردن می تواند از قراردادن چند گلدان روی پشت بام آغاز و به اجرای باغ و فضاهای سبزی همچون پارک ختم گردد. انتخاب نوع طراحی روف گاردن بستگی به عوامل مختلفی همچون، سازه ساختمان، کاربری، ویژگی های اقلیمی و حتی سلیقه شما دارد! عوامل ذکر شده در روش های گوناگون اجرایی به نام های روف گاردن گسترده، روف گاردن متمرکز و روف گاردن پرتابل و مدولار خلاصه می شوند.
ایجاد روف گاردن دارای دو مرحله بوده که مرحله اول به صورت عمرانی، عملیات ایزولاسیون و زه کشی انجام می شود و مرحله دوم لنداسکیپ(منظره) است که در این مرحله فضای سبز ایجاد می شود و تجهیزات فضای باز مانند آلاچیق، سایبان، مبلمان باغی، باربیکیو و … اضافه می شود.
برای ساختن یک فضای سبز زیبا بر روی پشت بام یا تراس، باید از کارشناسان حرفه ای در این زمینه کمک گرفت و با استفاده از نقشه برداری دقیق، محاسبات مختلف، انتخاب مواد مناسب و همچنین اجرای صحیح یک محوطه خاص را روی پشت بام ایجاد نمود.
مزایای کلی طراحی روف گاردن
محسن نادری کارشناس معماری در پاسخ به این سوال که اجرای فضای سبز در ساختمان چه مزایایی دارد، اظهار کرد: استفاده از فضای سبز در پشت بام ساختمان ها و مجتمع ها باعث پاکسازی هوای اطراف، کاهش آلاینده ها، کاهش جذب حرارت ساختمان، کنترل دما، کاهش مصرف انرژی و بهره برداری از آب باران می شود.
وی در ادامه افزود: اجرای روف گاردن علاوه بر ارتقای معماری ساختمان، چهره شهر را زیباتر می کند و به دلیل استفاده از مواد سبک و البته مقاوم در ساخت روف گاردن، بستری فراهم می شود تا پوشش های گیاهی رشد داشته باشند و به کشت محصولات کشاورزی پرداخته شود.
نادری در رابطه با مزیت های دیگر روف گاردن گفت: از مزیت های دیگر روف گاردن می‌توان به محیطی تفریحی، زینتی و دکوراتیو اشاره کرد که حتی می‌تواند زیستگاه مناسبی برای حیوانات ایجاد کند.
این کارشناس معماری گفت: یکی از مزیت های روف گاردن این است که در فضای گمشده ساختمان، منظره ای متفاوت، جالب، مفرح و منحصر به فرد را ایجاد می کند و باعث بالا رفتن ارزش ساختمان می‌شود.
وی در ادامه افزود: از آنجایی که در طول روز به مقدار کافی نور آفتاب وجود دارد، روف گاردن این امکان را فراهم می کند تا محیطی دنج برای استراحت ایجاد شود.
نادری گفت: در سطح شهر تهران ساختمان‌ها و مجتمع‌های مختلفی با پشت بام وسیع وجود دارد که با توجه به آلودگی هوا و میزان تراکم و بافت شهری استان، می‌توان از پشت بام آنها برای اجرای روف گاردن استفاده کرد.
وی با اشاره به محدودیت ایجاد فضای سبز شهری گفت: با توجه به رشد عمودی شهرها و کمبود فضاهای شهری، امکان توسعه فضای سبز محدود می‌شود و در چنین شرایطی می توان از پشت بام‌ها برای جبران این کمبود استفاده کرد.
این کارشناس معماری در پاسخ به این سوال که چه عواملی در انتخاب مصالح روف گاردن حائز اهمیت است، گفت:یکی از مهمترین عواملی که در انتخاب مصالح و حتی نحوه اجرا نقش مهمی دارد، محدودیت وزن است.
وی در ادامه افزود: در زمان ساخت بناهای مختلف، وزن برف روی بام را به صورت تقریبی برای هر متر مربع ۵۰ کیلوگرم در نظر می گیرند و با کمک این محاسبات می توان وزن اضافی ناشی از ساخت روف گاردن بر روی پشت بام را در نظر گرفت.
این کارشناس معماری گفت: نکته مهمی که باید به آن توجه کرد، تقسیم بندی وزن المان ها و تجهیزاتی است که در روف گاردن قرار می‌گیرند، زیرا آنچه مهندسان برای برف محاسبه می کنند به صورت یکنواخت بر روی کل بام است و ممکن است در بعضی از نقاط روف گاردن بار به صورت متمرکز اعمال شود.
عملیات ایزولاسیون روف گاردن
نادری در رابطه با عملیات ایزولاسیون گفت: یکی از با اهمیت ترین مواردی که باید در روف گاردن به آن پرداخته شود انجام عملیات «ایزولاسیون» است که مرزی را برای عبور و عدم عبور آب به زیر روف گاردن تعیین می کند.
وی در ادامه افزود: یکی دیگر از عملیات ها در روف گاردن «فیلترینگ» نام دارد که در آن از انتقال املاح خاک به لایه های پایین تر ممانعت می‌شود.
نادری در رابطه با اهمیت فیلترینگ اظهار کرد: این کار از طریق لایه های الیاف صورت می‌گیرد و در صورتی که این عملیات در روف گاردن انجام نشود بافت خاک تغییر می کند و مسیر زهکشی روف گاردن انسداد می یابد.
گیاه مناسب روف گاردن
با وجود اینکه گیاهان روف گاردن همان گیاهانی هستند که بر روی زمین کاشته می شوند، اما باید در انتخاب گیاه مناسب به خصوصیت آن توجه کرد و گیاهانی را برگزید که در روف گاردن ماندگاری بیشتری داشته باشند.
بنابراین میزان رشد ریشه، میزان تحمل گیاه در مقابل گرما و نور مستقیم خورشید و همچنین میزان پایداری آن در مقابل وزش باد های شدید و … از جمله خصوصیاتی است که باید در زمان خرید گیاه به آن توجه داشت.
