به گزارش ایرنا،انتخابات در قاره آفریقا این بار در كشور سنگال، آتش اعتراضها را شعله ور كرده است. به گزارش هشتم بهمنماه روزنامه فرانسوی 'لیبراسیون'، در پی اعلام دادگاه قانون اساسی مبنی بر تایید نامزدی 'عبدالله واد' برای سومین حضور وی در انتخابات ریاست جمهوری و نیز رد صلاحیت 'یوسو ندور' خواننده سنگالی، گروهی از جوانان و مخالفان دولت در میدان 'اوبه لیسك' داكار تجمع كردند و جنبش بیست و سوم ژوئن را تشكیل دادند. البته مخالفان واد، پیش از اعلام رای دادگاه قانون اساسی، تحصن خود را آغاز كرده و از قصد خود برای اعتراض در صورت رای مثبت این شورا به امكان حضور واد در دوره بعدی
انتخابات ریاست جمهوری خبر داده بودند.
این روزنامه همچنین از بروز ناآرامی ها در بخش‌های مختلف سنگال از جمله ' تیئس '، ' کائولاک '، ' ماتام ' و ' اوروسوگی ' خبر داد.
در همین روز و به گزارش خبرگزاری فرانسه در پی درگیری معترضان با نیروهای امنیتی، یک پلیس کشته شد.
دهم بهمن ماه نیز شبکه تلویزیونی ' فرانس ۲۴ ' خبر از کشته شدن دو نفر در تظاهرات شهر ' پودور ' در شمال سنگال داد.
به گزارش خبرگزاری فرانسه مخالفان، نامزدی عبدالله واد برای شرکت درانتخابات ریاست جمهوری را ' کودتای قانون اساسی ' خواندند و از مردم برای برگزاری تجمع مسالمت‌آمیز در فردای آن روز دعوت کردند تا نسبت به این اقدام اعتراض کنند.
این خبرگزاری یازدهم بهمنماه نیز از کشته شدن سه نظامی و زخمی شدن پنج تن دیگر در منطقه ' کازامانس ' خبر داد.
سال گذشته نیز انتخابات ریاست جمهوری و نمایندگان مجلس تانزانیا(نهم آبان‌ماه)، همه‌پرسی قانون اساسی ماداگاسکار(بیست و ششم آبان‌ماه)، انتخابات پارلمانی مصر(هفتم آذرماه) و انتخابات ریاست جمهوری ساحل عاج(هفتم آذرماه) با درگیری‌های خونینی بین معترضان و حکومت توام شد. همه‌پرسی جدایی جنوب سودان(دی‌ماه) و انتخابات ریاست جمهوری کشورهای آفریقای مرکزی، نیجر و اوگاندا(بهمنماه) نیز بی‌سر و صدا انجام نشد.
در سال جاری نیز نیجریه(فروردین‌ماه)، زیمبابوه و چاد(اردیبهشت‌ماه) و گامبیا(شهریورماه) انتخابات ریاست جمهوری خود را برگزار کردند که باز هم همراه با درگیری های شدید بود.
علاوه براین به دنبال اعتراض‌های گسترده مردمی و پیروزی انقلاب تونس و فرار ' زین‌العابدین بن‌‌علی ' رییس جمهوری مخلوع این کشور در بیست و چهارم دی‌ماه سال گذشته، انتخابات مجلس موسسان این کشور در نخستین روز آبان‌ماه ۱۳۹۰ برگزار شد.
در مصر نیز پس از کشتار مردم معترض به سیاست‌های دولت، حکومت ' حسنی مبارک ' رییس جمهوری مخلوع مصر، بیست و دوم بهمنماه ۱۳۸۹ استعفا کرد و زمینه برگزاری انتخابات سه مرحله‌ای پارلمان مصر(روزهای هفتم و بیست و سوم آذر و سیزدهم دی) و دو مرحله‌ای مجلس شورای علیا(روزهای نهم و بیست و پنجم بهمن) را فراهم کرد. قرار است در خردادماه سال آینده نیز انتخابات ریاست جمهوری دراین کشور برگزار شود.
در مغرب هم اعتراضها گرچه منجر به تغییر حکومت نشد، اما همه‌پرسی قانون اساسی جدید در دهم تیرماه و انتخابات مجلس در چهارم آذرماه، دوره‌ای جدید را برای مردم این کشور رقم زد.
دومین دور انتخابات ریاست جمهوری در جمهوری دموکراتیک کنگو(هفتم آذرماه) روزها این کشور را دستخوش ناآرامی کرد.
بیست و ششم دی‌ماه انتخابات ریاست جمهوری لیبریا پس از ادعای جنجال برانگیز تقلب از سوی احزاب شسکت‌خورده، سرانجام مورد قبول گروه‌های مخالف دولت قرار گرفت.
** نوک تیز انتقادها به سوی عبدالله واد
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
عبدالله واد ۸۵ ساله، برای ۱۱ سال بر کرسی ریاست جمهوری سنگال تکیه زده بود. بر اساس قانون اساسی تغییر یافته این کشور در سال ۱۳۸۰، طول مدت ریاست جمهوری از هفت سال به پنج سال کاهش یافت.
واد بر این اعتقاد است که تغییرات قانون اساسی، بویژه این نکته که ' هر فرد نیز می‌تواند فقط برای دو دوره متوالی ریاست جمهوری را بر عهده گیرد '، شامل دوره نخست ریاست جمهوری او نمی‌شود؛ چرا که پیش از تغییرات قانون اساسی آغاز شده است.
بر اساس اعلام دادگاه قانون اساسی، ۱۴ نفر از جمله واد، واجد شرایط نامزدی در انتخابات ریاست جمهوری هفتم اسفند ۹۰ هستند. سه نخست‌وزیر پیشین سنگال و همچنین ' عثمان تانور دینگ ' رهبر بزرگترین حزب مخالف دولت، در این فهرست قرار دارند.
' ماکی سال ' نخست‌وزیر سابق سنگال، عبدالله واد را مسوول خشونت‌های اخیر در این کشور دانسته است.
دادگاه مذکور ' یوسو ندور ' را به دلیل ناکافی بودن تعداد امضاهای جمع‌آوری شده در حمایت از او، تایید نکرده و ندور نیز این تصمیم را نپذیرفته است.
با وجود تاکید واد در نطق تلویزیونی هشتم بهمن ماه مبنی بر برگزاری عادلانه انتخابات و نبود هیچ محدودیتی در آن، مخالفان بر این باورند که وی برای رسیدن دوباره به کرسی ریاست جمهوری از هیچ اقدامی کوتاهی نخواهد کرد.
در حالی که معترضان تاکید کرده‌اند میدان اوبه لیسک را به میدان ' التحریر ' مصر تبدیل می‌کنند، رییس جمهوری سنگال اعتراض‌های ایجاد شده را ' نمایش‌هایی گستاخانه ' و ' جلوه بداخلاقی ' خواند.
** سنگال؛ کشوری در مرز اسلام و مسیحیت
- - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - - -
کشور سنگال با داشتن ۱۹۶ هزار و ۱۹۰ کیلومتر مربع مساحت و حدود ۱۰ میلیون نفر جمعیت، بیش از ۹۴ درصد مسلمان را در خود جای داده است.
با این حال، وجود سه طایفه عمده ' ولوف '، ' فولانی ' و ' پولار ' در سنگال، ساختاری قبیله‌ای به این کشور داده است. از سوی دیگر، دو نژاد سفیدپوست در شمال و سیاه پوست در جنوب متمرکز هستند.
سیاه‌پوستان ساکن در غنی‌ترین بخش سنگال از حیثمنابع کشاورزی با حمایت از شورش‌های منطقه جنوبی کازامانس، سال‌هاست در پی جدایی هستند.
' جنبش نیروهای دموکراتیک سنگال ' در سال ۱۳۲۶ به عنوان یک حزب سیاسی تشکیل شد. ' لئوپلد سدار سنقور ' یکی از بنیانگذاران استقلال سنگال از فرانسه، به اعضای این حزب قول داده بود پس از گذشت ۲۰ سال از استقلال، استقلال سیاسی به مردم این منطقه داده خواهد شد.
با وجود استقلال سنگال در سال ۱۳۳۹، سنقور که ریاست جمهوری کشور را بر عهده گرفته بود، به قول خود وفا نکرد و این حزب در سال ۱۳۵۹ به یک گروه جدایی‌طلب، تغییر ماهیت داد.
درگیری‌های میان اعضای این حزب و دولت از آن زمان تاکنون با عنوان شورش‌های کازامانس شناخته می‌شود و منجر به بسیاری از بمب‌گذاری‌ها و فعالیت‌های خرابکارانه شده است.
گرچه سیاه‌پوستان این منطقه نیز مسلمان هستند اما اسلام خود را متمایز از اعتماد مسلمانان عربی می‌دانند. آنان به دلیل القائات صورت گرفته طی سال‌های اخیر، مسلمانان کشورهای عربی را به دامن زدن به برده‌داری در دوران سیاه قاره آفریقا متهم می‌کنند.
وجود دو نژاد کاملا متفاوت و تمرکز بیشتر مسیحیت در بخش های جنوبی سنگال، این کشور را در خطر جدایی بیش از پیش قومی و در نتیجه تجزیه سیاسی قرار داده است.
این موضوع با توجه به وجود کشور گامبیا که همچون خط فاصلی میانه سنگال را از هم دریده و دو قسمت شمالی و جنوبی را جدا کرده است، محتمل‌تر می‌شود.
از سوی دیگر، قرار گرفتن سنگال در حاشیه اقیانوس اطلس، موقعیتی استراتژیک را به این کشور بخشیده است.
دراین کشور طی ۴۸ سال گذشته، بیش از ۱۴۴ حلقه چاه اکتشافی هیدروکربوری شامل ۴۹ حلقه فراساحلی و ۲۳ حلقه در حوزه کازامانس، حفر شده است. با این وجود فقط یکی از میدان‌های نفتی با ذخیره یک میلیارد بشکه، بهره‌برداری کامل شده است. بیشترین سهام تنها پالایشگاه این کشور موسوم به سار نیز به شرکت فرانسوی ' توتال ' تعلق دارد.
وجود معادن طبیعی همچون فسفات و همچنین منابع نفتی بر جاذبه‌های اقتصادی این کشور برای شرکت‌های غربی می‌افزاید. علاوه براین سنگال به عنوان تنها کشور آفریقای غربی که پس از استقلال، هیچ کودتایی را تجربه نکرده است، تامین امنیت لازم را برای سرمایه‌گذاری خارجی نوید می‌دهد.
ادامه این وضع بویژه برای اقتصاد نه چندان قوی سنگال ضروری است؛ چرا که در سال ۱۳۸۸ میزان تولید ناخالص داخلی سنگال بر اساس نرخ رسمی مبادله ۱۲.۷۶ میلیارد دلار و رشد تولید ناخالص داخلی برابر با ۱.۷ درصد بوده است و بیش از ۴۰ درصد مردم این کشور زیر خط فقر زندگی می‌کنند.
در چنین وضعی، به نظر می رسد با توجه به اینکه غرب برای تامین منافع خود با دمیدن در آتش ناآرامی‌ها، سهم بیشتری را در آینده سیاسی مبهمی می جوید که در نتیجه حذف احتمالی واد به دست خواهد آمد.
واکنش ' برنارد والرو ' سخنگوی وزارت امورخارجه فرانسه به ناآرامی‌های سنگال نشانه‌ای از رفتارهای محتاطانه غرب درباره شرایط فعلی داکار است.
دهم بهمنماه وی اعلام کرد ' فرانسه متاسف است همه گرایش‌های سیاسی نمی‌توانند در این انتخابات نامزد معرفی کنند. علاوه بر این فرانسه با دقت بیشتر نتیجه‌گیری‌هایی را که ناظران اتحادیه اروپا درباره روند تایید این نامزدی ها مطرح می‌کنند، بررسی خواهد کرد '.
نظیر چنین واکنشی را از سوی آمریکا البته با گفته‌هایی مشخص‌تر شاهد هستیم.
' ویکتوریا نولاند ' سخنگوی وزارت امورخارجه آمریکا، در نشستی خبری گفت: ما به روند سیاسی، قانونی و قصد عبدالله واد برای نامزدی در دوره جدید انتخابات ریاست‌جمهوری احترام می‌گذاریم، اما در عین حال می‌خواهیم شرایط در این زمینه برای حضور نسل جدید در عرصه سیاست این کشور فراهم شود.
برنامه سال ۱۳۸۴ وزارت دفاع آمریکا(پنتاگون) با عنوان ' ابتکار پان ساحل ' برای ارسال یک کشتی به خلیج گینه با بهانه ' آموزش ملت‌های آفریقای غربی در مبارزه با خطرهایی همچون تروریسم، قاچاق مواد مخدر و سرقت نفت خام ' نیز در راستای شناسایی منابع انرژی در این کشورها صورت گرفت.
به گزارش روز یکم تیرماه ۱۳۸۸ تارنمای شبکه تلویزیونی ' الجزیره ' به نقل از ' والتر کانشتاینر ' معاون پیشین وزیر امورخارجه آمریکا در امور آفریقا، ' نفت قاره سیاه ازجمله منافع ملی و استراتژیک آمریکا به شمار می‌رود '.
الجزیره با اشاره به دیدگاه ' هری ترومن ' رییس جمهوری پیشین آمریکا، مبنی بر اینکه ' حدود و ثغور قلمرو ایالات‌متحده تا آخرین چاه نفت خاورمیانه کشیده شده است '، سخنان ' اد رویس ' سناتور جمهوریخواه، مبنی بر اینکه ' پس از حوادثیازدهم سپتامبر ۱۳۸۰ موضوع نفت آفریقا باید در اولویت مسائل امنیت ملی آمریکا قرار گیرد ' را مورد استناد قرار داد.
الجزیره پیش‌بینی کرد ' سهم آفریقا در تامین نیازهای نفتی آمریکا در سال‌های آینده به حدود ۲۵ درصد برسد '.
بنابراین به نظر می‌رسد واشنگتن نمی‌تواند براحتی از تحولات در منطقه غرب آفریقا چشم‌پوشی کند. این امر با توجه به تغییرات رخ داده در یکسال اخیر در حوزه مینا(خاورمیانه و شمال آفریقا) و تلاش‌های صورت گرفته در سواحل شرقی و شمالی این قاره اهمیت بیشتری می‌یابد.
عبدالله واد نیز باید در نظر داشته باشد ادامه ناآرامی‌ها در این کشور آن هم در آستانه برگزاری انتخابات ریاست جمهوری، زمینه فعالیت‌های نفاق‌افکنانه و تجزیه‌طلبانه را در این کشور عمدتا مسلمان‌نشین بیشتر خواهد کرد.
چنین رویدادهایی حتی اگر او بدون توجه به اعتراضها همچنان در میدان بماند و مردم نیز او را به عنوان رییس جمهوری برای سومین دوره پیاپی برگزینند، می‌تواند زمینه تنش‌های سیاسی و اجتماعی را حتی برای مدتی کوتاه فراهم آورد.
وی همچنین در صورت اتخاذ تصمیم نهایی برای ماندن در گردونه رقابت، باید فکری به حال مخالفان نه‌چندان کم خود کرده و پاسخ‌هایی مناسب را برای انتقادهای انتخاباتی آنان آماده کند.
در چنین حالتی، با توجه به احتمال بالا گرفتن ناامنی‌ها در منطقه کازامانس باید تمهیدی اساسی اندیشیده شود تا بخش‌های جنوبی نیز رنگ آرامش را به خود ببینند.
برداشتن گام‌های جدی برای بهبود وضع اقتصادی مردم و کاهش نرخ بیکاری نیز ضروری است.
با این حال، ممکن است واد با توجه به اعتراض‌های شکل گرفته، از شرکت در این دوره انتخابات ریاست جمهوری کناره‌گیری کند. درچنین وضعیتی مخالفان قطعا این موضوع را به منزله پیروزی تلقی کرده و برای رقابت های بدون حضور او برنامه ریزی می کنند.
به هر روی، تصمیم آتی واد درباره ادامه حضورش در انتخابات ریاست جمهوری هفتم اسفندماه و یا كناره گیری از آن، در سرنوشت این كشور تاثیر گذار است. این تصمیم می تواند دامنه تظاهرات خونین در سنگال را بیش از گذشته گسترده سازد و یا صحنه رقابت ها را در این خطه آفریقایی تغییر دهد.
