یکی از اشکالات صنعت برق، نظام تعرفه‌گذاری زمان اوج مصرف برق است، به گونه‌ای که در ساعات اوج بار، مشترکان کم‌مصرف به میزان 20 درصد، اما مشترکین کم مصرف در حدود 5 درصد جریمه می‌شوند، بنابراین اصلاح تعرفه برق مشترکین پرمصرف، زمینه را برای حل بحران خاموشی و بهبود وضعیت اقتصاد صنعت برق فراهم می‌کند.
مرکز پژوهش‌های مجلس که پیشتر در گزارش خود اعلام کرده بود، قیمت پایین برق برای مشترکین پر مصرف، انگیزه‌های اقتصادی را برای مدیریت مصرف از بین می‌برد، در گزارش اخیر خود نوشته است که بیش از 50 درصد از مصرف برق در زمان اوج بار، مربوط به بخش خانگی است که می‌توان این بخش را موثرترین مولفه در شکل‌گیری افزایش مصرف برق دانست.
بر اساس گزارش مرکز پژوهش‌های مجلس شورای اسلامی، در فهرست مصرف کنندگان برق به ترتیب بخش‌های مختلف، بخش خانگی 50.8 درصد، صنعت 18.6 درصد، تجاری 12.5 درصد، کشاورزی 7.6 درصد و سایر بخش ها 10.5 درصد را شامل می‌شوند.
بر اساس آمار ارائه شده از سوی وزارت نیرو، 20 درصد از مشترکان خانگی (دو دهک بالای درآمدی) نزدیک به 30 درصد از مصرف برق را به خود اختصاص داده‌اند که 50 درصد بیشتر از میانگین مردم برق مصرف می کنند.
به عبارت دیگر با توجه به مصرف 57 هزار مگاواتی در تابستان امسال و مصرف تقریباً 50 درصدی بخش خانگی، این مشترکین بیش از 8 هزار مگاوات از مصرف برق را به خود اختصاص دادند.
* ارزان بودن قیمت برق در پله‌های بالای مصرف عاملی که باعث شده مشترکان پرمصرف تمایلی به کنترل مصرف برق نداشته باشند
عامل اصلی که باعث شده مشترکین پرمصرف تمایلی به کنترل مصرف برق خود نداشته باشند، ارزان بودن قیمت برق در پله‌های بالای مصرف است، بنابراین اتخاذ سیاست مناسب در قیمت‌گذاری و اصلاح تعرفه برق، اقدامی است که طبق تجربیات جهانی می‌تواند در کاهش مصرف بخش خانگی اثرگذار باشد.
این سیاست علاوه بر سوق دادن مصرف کنندگان به کنترل مصرف خود، منجر به کاهش زیان های تولید برق بیش از حد برای صنعت برق کشور و اقتصادی شدن تولید برق در گام بعدی خواهد شد.
*لازم نیست قیمت برق برای همه مردم افزایش پیدا کند
در این راستا، مشترکین پرمصرف خانگی به دلیل سهم بالایی که از مصرف برق در ساعات اوج بار دارند، اصلی ترین گزینه برای اصلاح تعرفه برق بوده و در نتیجه لازم نیست قیمت برق برای همه مردم افزایش پیدا کند.
*زیان 40 تومانی به ازای هر کیلووات ساعت برای وزارت نیرو
طبق این گزارش، در حال حاضر تولید برق به طور متوسط حدود 105 تومان به ازای هر کیلووات ساعت برای وزارت نیرو هزینه دارد و فروش آن به دلیل اعطای یارانه دولتی به قیمت 65 تومان به طور متوسط انجام می شود.
این زیان 40 تومانی به ازای هر کیلووات ساعت به‌رغم وجود قوانین، در بودجه سالیانه پیش‌بینی نشده و هر روز صنعت برق کشور را با مشکلاتی مواجه می‌کند.
مرکز پژوهش ها در گزارش خود آورده است : مصرف برق کشور بیش از حد متعارف است و اعطای یارانه غیرهوشمندانه و ناکارآمد به تمام مشترکین، اعم از کم مصرف و پرمصرف به این مسئله دامن زده است که این مصرف باعث شده در اوقاتی از سال به ویژه تابستان، کشور با بحران خاموشی روبرو شود، بحرانی که علاوه بر مردم، تولیدکنندگان و کارگاه‌های تولیدی را تحت تاثیرات منفی خود قرار می دهد.
در این شرایط، اصلاح تعرفه برق به منظور اصلاح الگوی مصرف یک اقدام اجتناب‌ناپذیر است و زمینه را برای حل بحران خاموشی و بهبود وضعیت اقتصاد صنعت برق فراهم می‌کند.
طبق بررسی‌های کارشناسی، مطالعات آماری، اظهارات مسئولان و تجربیات جهانی می‌توان بدون افزایش قیمت برق برای همه اقشار و با جلوگیری از وارد آمدن فشار به عموم جامعه و همچنین تولیدکنندگان که متضرر اصلی بحران خاموشی برق هستند، برای اصلاح تعرفه برق اقدام شود.
