سینمای راهبردی که میتواند مفاهیم عمیق دینی و مذهبی را به سینمای خارج از این مرزها صادر کند، به دلیل نبود دغدغه از سوی مسئولان و دوری سینماگران و کارشناسان این حوزه، آینده نامشخصی را تصویر کرده است.
در فرهنگ دینی ما رنگ آیین و تفکرات مذهبی نقش مهمی را در زندگی عامه مردم ایفا میکند. باورها و اعتقادات قاطبهی جامعه از علل مهم دوری مردم از سینما است. سینمایی که شاید به سبب افزایش نرخ بلیط ها توانسته باشد رکورد فروش ها را جابه جا کند اما حتما در تعداد مخاطب دچار افت محسوسی در این سال ها شده است.
نگاه عمیق به موضوع دوری سینما از آثار فاخر مذهبی، چندوجهی بودن آن را بیش از پیش نمایان می سازد و بررسی جوانب این موضوع شاید بتواند حلقهی مفقوده را دوباره به این چرخه اضافه کند و دغدغه تولید را دوباره در سینماگران زنده کند.
فاصله محسوس میان سینماگران و کارشناسان متخصص دینی
جدایی سینما از مراکز اصلی ترویج مبانی فرهنگ دینی و نهادهای اصلی تصمیم ساز فقهی موجب شده تا در قدم اول ایجاد زمینه و انگیزه برای هنرمندان در عمل اتفاق نیوفتد و سینماگران الزامی برای انجام این کار احساس نکنند. آثاری هم که گاهی با ساختار مذهبی و دینی در سینما تولید میشوند به دلیل سطح تماس بسیار کم با کارشناسان صاحب ایده و تاثیرگذار، پس ساخت دچار مشکلات عدیده میشوند.
نمونههای زیادی در این بین وجود دارد که میتوان به «رستاخیز» احمدرضا درویش به عنوان مثال بارز آن اشاره کرد. این آثار و مشکلات آنها خطری به مراتب مهمتر از نبود ساختار درست دینی (دوری گزینی و ترس از نزدیک شدن به این دست از فیلمها) را پدید میآورد که به طور حتم آسیب بیشتری خواهد زد.
امروز که غربیها با ساخت سریالها و فیلمهای مهاجم تیشه به ریشه اعتقادات و باورهای دینی جوامع میزنند حتما میباید البته بعضا کارهایی ساخته میشوند که در داخل مورد توجه قرار میگیرد، اما به لحاظ بینالمللی درخشش چشمگیر و یا حتی بازار مناسبی را فتح نمیکنند.
به کارگیری برخی مشاوران تخصصی به ضرر آثار تمام می شود
منوچهر اکبرلو منتقد و کارشناس سینما در این خصوص در گفتگو با خبرنگار باشگاه خبرنگاران جوان؛ گفت: نهادهای دولتی صرفا برای رفع تکلیف وارد این حوزه میشوند و خروجی این آثار در نهایت بدون مخاطب و بعضا حتی به اکران هم نمیرسند.
وی ادامه داد: اتفاقا در یک سال سینمایی آثار مختلف مذهبی توسط نهادهای گوناگون تولید میشوند، اما چون از همان اول تفکر عمیقی در پشت این فیلمها وجود ندارد، هیچ بازخوردی هم به دنبال نخواهند داشت.
وی تصریح کرد: ورود به این عرصه نیازمند مطالعه و افزایش بینش جدی است و لازمه این کار ورود دانشمندان علوم دینی در کنار پروژههای مذهبی است تا از ابتدا ریشه کار درست کاشته شود.
وی اضافه کرد: اما این نکته مهم است که باید مشاوران مذهبی را به کار گرفت که برای این کار تخصص کافی و لازم را داشته باشند و حوزه سینما را تا اندازهای آشنایی داشته باشند. در برخی از این آثار دینی اتفاق افتاده است که وجود مشاور به دلیل عدم درک مبانی سینما به ضرر اثر تمام شده وفیلم از دست رفته است.
اکبرلو همچنین بیان کرد: مستندات تاریخی در ژانر فیلمهای مذهبی و دینی بسیار اهمیت دارد، اما ماهیت یک فیلم سینمایی درام است که باید توسط کارگردان ساخته و پرداخته شود، این موضوع حتما باید توجه شود که یک اثر هنری مانند فیلم سینمایی مخاطب را باید تحت تاثیر قرار دهد و بتواند او را جذب کند که این کار وظیفه کارگردان و فیلم نامه نویس است.
وی در پایان اظهار کرد:کالاهای فرهنگی مانند کتاب و سینما باید مرجع مشخصی داشته باشد و تعدد نظرات آسیب جدی را به تولید این گونه آثار میزند به طوری که این قبیل فیلمها جای خودش را به فیلمهای سطحی و دم دستی خواهد داد و سلیقه مخاطب را تغییر میدهد.
در همین ارتباط حبیب الله بهمنی کارگردان فیلم «سیب وسلما» درباره نبود نگاه راهبردی در مدیران فرهنگی گفت: صاحبان سرمایه و مسئولین اولین کسانی هستند که در کمرنگ شدن ساخت چنین آثاری می توان انگشت اتهام را به سمت آنان گرفت زیرا ما همین حالا هم هنرمندان دغدغه مندی را داریم که می توانند آثار ارزشمند ماندگاری را تولید کنند.
وی عنوان کرد: وضعیت مدیران فرهنگی ما به گونه ای شده است که مانند زمان های قبل از انقلاب روحیه خودپرستی پیدا کرده اند و خود را عقل کل می دانند.
وی با بیان اینکه اولین قدم در تولید آثار دینی و مذهبی حمایت های مالی است، اظهار کرد: زمانی که هیچ برنامه ای درباره این موضوع از جانب بانیان امر وچود ندارد، همین فیلم هایی هم که به تولید می رسند یا بر اثر اتفاق است یا فیلم هایی هستند که غیر حرفه ای تولید شده اند و به ضرر ارزش ها و موضوع فیلم تمام می شوند.
همپنین بهمنی کارگردان با سابقه سینما اضافه کرد: وزارت ارشاد، سازمان تبلیغات اسلامی و حوزه هنری که از بوجه دولتی استفاده می کنند، آنها هم در بسیاری مواقع در حال غفلت هستند و اولویت بندی های اشتباهی را دنبال می کنند.
وی تصریح کرد: به نظزم نباید از حق بگذریم و تلویزیون را از این قضیه مستثنی بدانیم زیرا سریال های ارزشمندی که در این سازمان تولید شده است حتما از حمایت مدیران خود برخوردار بوده اند وگرنه تولید این فیلم های عظیم و سخت هیچوقت اتفاق نمی افتاد.
این کارگردان سینما در پایان گفت:اگر بخواهم خلاصه بگویم، به نظر من حلقه مفقوده در تولید فیلم های دینی و ارزشی کج اندیشی مدیرانی است که بدون نگاه صحیح به این امر مهم، جهت گیری ها و جایگاه خودشان در اولویت قرار دارد.