٥ سال پیش و با آغاز نا آرامی‌های سوریه و منطقه، شاهد تفاوت‌هایی در نگرش و سیاست‌های ترکیه نسبت به ایران و روسیه بودیم. اما امروزه همگرایی و همکاری بیشتری بین سه کشور دیده می‌شود. حال این سوال پیش میاید که چه چیز باعث تغییر رفتار آنکارا شد؟ و اینکه آیا با درخواست ترکیه مبنی بر آتش بس در ادلب، تغییری در همکاری‌های سه کشور ایجاد می‌شود؟ مهم‌تر از همه اینکه سرنوشت غیر نظامیان این استان چه خواهد شد؟
احمد دستمالچی کارشناس مسائل منطقه افزود: ترکیه در ابتدا فریب عربستان و آمریکا را خورد، اما متوجه اشتباهش شد و پس از آن در راستای منافع ملی خود در اجلاس آستانه شرکت کرد.رویکر گذشته آنکارا در قبال موضوع سوریه یک اشتباه استراتژیک و برداشت نادرست از اوضاع منطقه بود ، آنها فکر می‌کرند با همکاری عربستان و قطر می‌توانند در رابطه با سوریه به نحوی برخورد کنند که شرایط به نفعشان تمام شود.
وی با بیان اینکه ادلب از لحاظ امنیتی برای ترکیه از اهمیت بالایی برخوردار است، توضیح داد: نزدیک بودن ادلب به مرز‌های ترکیه باعث شده تا این استان از لحاظ امنیتی برای آنکارا اهمیت پیدا کند. این کشور نمی‌تواند به راحتی قبول کند در کنار مرزهایش جنگ و درگیری پیش بیاید و به همین دلیل بحث آتش بس را در اجلاس آستانه مطرح کرد.
دستمالچی در رابطه با مطرح کردن موضوع آتش بس در اجلاس آستانه از سوی ترکیه، افزود: اردوغان بحث آتش بس را مطرح کرد تا افکار عمومی کشورش را به سمت خود جلب کند، از طرفی، چون روسیه کاملا موافق عملیات ادلب بود، نمی‌توانست در مقابل آغاز این عملیات مقاومت کند.
وی ادامه داد: از آنجا که ترکیه در شرایط اقتصادی خوبی قرار ندارد، با عملیاتی موافقت خواهد کرد که مانند بحث آتش بس تدابیر لازم برای جلوگیری از مهاجرت ساکنان ادلب به ترکیه را فراهم کند.
این کارشناس مسائل منطقه با اشاره به نگرانی‌های بین المللی مبنی بر اینکه امکان دارد در عملیات آزاد سازی ادلب، جان غیر نظامیان هم در خطر بیافتد، اظهار کرد: دولت سوریه دالان‌هایی را برای خروج غیر نظامیان از این استان ایجاد کرده و مهلتی را برای خروج آنها در نظر گرفته است.
دستمالچی در جواب به این سوال که آیا درخواست آتش بس ترکیه بر روابط و همکاری‌های سه کشور تاثیر می‌گذارد یا خیر، بیان کرد: اختلاف نظر در یک کار بزرگ، کلان و استراتژیک بین کشور‌هایی که همکاری می‌کنند طبیعی است، اما اصول کلی خدشه دار نمی‌شود.
وی در رابطه با منافع مشترک ایران، ترکیه و روسیه در منطقه، تصریح کرد: بازگشت آرامش و ثبات به منطقه خاورمیانه بزرگ‌ترین هدف این سه کشور است؛ زیرا نا آرامی در خاورمیانه یک طرح از طرف اسرائیل، ایالات متحده و عربستان بود که با نا امن و بی ثبات کردن این منطقه سعی داشتند امنیت اسرائیل را تضمین کنند.
این کارشناس مسائل منطقه در بخش دیگری از این گفت و گو با اشاره به مذاکرات تهران-آنکارا مبنی بر اینکه مبادلات تجاری دو کشور با پول محلی انجام شود و دلار را از مبادلات خود حذف کنند، همچنین درباره تاثیر این اقدام بر اقتصاد کشورمان، گفت: این کار می‌تواند تاثیر بسیار خوبی بر اقتصاد کشورمان بگذارد، زیرا اساس تحریم‌ها بر معاملات دلاری است و قوانین تحریمی شامل معاملات دلاری می شود. بنابراین ایران با خارج کردن تبادلات خود بر اساس دلار ، می‌تواند گامی مثبت در جهت پیشرفت اقتصادش بردارد.
دستمالچی با اشاره به اظهارات ترامپ مبنی بر اینکه حضور ایالات متحده در خاورمیانه جز جنگ و ویرانی به دنبال نداشته است، تصریح کرد: صراحت گفتار ترامپ باعث شده تا به این موضوع که آمریکا مسبب بدبختی و شکاف بین کشور‌های منطقه است اعتراف کند؛ به نظر من اگر واشنگتن از این منطقه خارج شود و هزینه‌های گزافی که بر خود و منطقه تحمیل کرده را حذف کند، هم کشور‌های خاورمیانه به آرامش میرسند، و هم آمریکا می تواند بر عقب ماندگی‌های خودش و رفع آنها سرمایه گذاری کند.
وی اظهار کرد: حضور ایالات متحده در منطقه خاورمیانه به دو دلیل است؛ یکم حمایت از جنایات رژیم صحیونیستی و تضمین امنیت آن، دوم چپاول ثروت کشور‌های منطقه.
دستمالچی در پایان خاطرنشان کرد: اصول کلی همکاری بین سه کشور بازگشت آرامش و ثبات به این کشور، حفظ یکپارچگی و ماندن رژیم قانونی در این کشور است و در حال ایجاد تسهیلاتی هستند که دولت سوریه با معارضی غیر مسلح برای تدوین قانون اساسی و ساختار سیاسی آینده این کشور، وارد گفتگو شوند.
