پوشاک، بیشترین حجم قاچاق ورودی به کشور را تشکیل میدهد و ارزش آن 2میلیارد و 600میلیون دلار است. برای ملموس شدن این عدد میتوان آن را با هزینه مورد نیاز برای ساخت مدارس کشور و طرحهای عمرانی مقایسه کرد.
*با هزینه قاچاق پوشاک میتوان 175هزار کلاس درس ساخت
سیدهادی بهادری، عضو کمیسیون عمران مجلس شورای اسلامی با انتقاد از کمبود 40میلیون مترمربع فضای آموزشی در کشور، عنوان میکند که «برای ساخت مدارس به 40هزار میلیارد تومان هزینه نیاز است»؛ بنابراین با جلوگیری از قاچاق پوشاک میتوان حدود نیمی از هزینه ساخت مدارس کشور را تأمین کرد.
همچنین مهرالله رخشانیمهر، معاون عمرانی وزیر آموزش و پرورش هم با انتقاد از این موضوع که پروژههای مسکن مهر کشور، بهصورت جدی نیاز به ساخت 25هزار کلاس درس دارند، عنوان میکند که «اعتبار ساخت این تعداد کلاس، 3هزار میلیارد تومان است»؛ با این حساب اگر میزان قاچاق پوشاک به صفر رسانده شود، تقریباً 7برابر این هزینه تأمین خواهد شد و بهکمک آن میتوان حدود 175هزار کلاس درس ساخت.
*میزان قاچاق پوشاک برابر است با پرداخت 5.5ماه یارانه نقدی به مردم
بنابر اعلام نظر برخی مسئولان، 76هزار طرح ملی و استانی نیمهتمام در کشور وجود دارد که برای تکمیل آنها به 500هزار میلیارد تومان بودجه نیاز است و تکمیل آنها 13سال زمان میبرد، حال اگر بتوان از قاچاق پوشاک به کشور جلوگیری کرد، بخشی از هزینه این پروژههای نیمهتمام تأمین خواهد شد.
همچنین هر ماه 3800میلیارد تومان یارانه نقدی به خانوارها پرداخت میشود که میزان قاچاق پوشاک، 5.5برابر آن است. همچنین میزان درآمد مالیاتی کشور در سال 96 برابر با 115هزار میلیارد تومان بوده که هزینه قاچاق پوشاک، حدوداً یکپنجم این میزان است.
*جلوگیری از قاچاق پوشاک 1.6برابر بودجه وزارت کار شغل ایجاد میکند
آمارها نشان میدهد که هزینه ایجاد هر شغل صنعتی، 100 تا 300میلیون تومان است، حال اگر میانگین این دو یعنی 200میلیون تومان را در نظر بگیریم و آن را بودجه پیشنهادی وزارت کار در سال 97، یعنی 32،560،570،100،000 تومان مقایسه کنیم، میتوان نتیجه گرفت که این میزان بودجه قادر است حدود 160هزار شغل ایجاد کند، این در حالی است که بنابر اعلام آمارهای بینالمللی، هر 10هزار دلار کالای قاچاق، موجب از بین رفتن یک شغل میشود؛ با این حساب، قاچاق 2.6 میلیارد دلاری کشور، میزان اشتغال فراوانی را از بین برده بهگونهای که جلوگیری از آن میتواند 260هزار شغل ایجاد کند یعنی 1.6برابر اشتغال ایجادشده با بودجه وزارت کار.
از سوی دیگر هم پایینترین هزینه برای ایجاد شغل در کل صنایع، متعلق به صنعت پوشاک است و بر اساس آمار بانک مرکزی، ایجاد هر فرصت شغلی در این صنعت، حدود 24میلیون تومان سرمایه نیاز دارد که این میزان، حدود 25درصد متوسط هزینه ایجاد اشتغال یک نفر در کل صنعت کشور است؛ با این حال ایجاد هر شغل در پتروشیمی، حدود 1.5 میلیارد تومان هزینه نیاز دارد.
در جدول زیر میزان هزینه ایجاد شغل برای صنعت پوشاک در قیاس با دیگر صنایع بر حسب میلیون ریال و برای سال 93 آمده است:
*سهم بسیار ناچیز ایران از ارزآوری با صنعت پوشاک
آن طوری که آمارهای سازمان تجارت جهانی نشان میدهد، حجم گردش تجاری منسوجات و پوشاک در جهان، سالانه بالغ بر 1500میلیارد دلار تخمین زده میشود و سهم ارزآوری این محصولات از کل تجارت کشورهای صاحبنامی همچون چین، ترکیه، هند، اندونزی، ویتنام حدوداً 20درصد است. برخی دیگر از کشورها نیز اصولاً از ارز حاصل از صادرات محصولات این صنعت زندگی میکنند و سهم ارزآوری این رشته از فعالیت بیش از 50درصد و بعضاً تا 80درصد از کل صادرات را شامل میشود، از این قبیل کشورها میتوان به بنگلادش، سریلانکا، پاکستان و کامبوج اشاره کرد.
همچنین بر اساس آمار بانک جهانی، کشورهای پاکستان، بنگلادش و ترکیه بهترتیب دارای 193، 163 و 80میلیون جمعیت هستند اما بهترتیب 59، 88 و 18درصد از ارزآوریشان بهوسیله پوشاک است اما کشور ایران اگرچه 80میلیون جمعیت دارد اما سهم ارزآوریاش از صنعت پوشاک، تنها 1.7درصد است که در جدول زیر مشاهده میشود:
رتبه صادرات در صنایع کشور |
سهم از صادرات کشور (درصد) |
سرانه صادرات (دلار) |
میزان صادرات (میلیارد دلار) |
جمعیت (میلیون نفر) |
نام کشور |
1 |
88 |
170 |
28 |
163 |
بنگلادش |
1 |
59 |
67 |
13 |
193 |
پاکستان |
2 |
18 |
325 |
26 |
80 |
ترکیه |
؟ |
1.7 |
13.75 |
1.1 |
80 |
ایران |
جدول: سهم صادرات پوشاک از کل صادرات چند کشور/ منبع: آمارهای بانک جهانی
*حال و روز نامساعد صنعت پوشاک آنهم در سال حمایت از کالای ایرانی
بنابر اعلام محمدمهدی رئیسزاده، دبیرکل انجمن صنایع نساجی ایران، ضریب نفوذ واردات پوشاک به ایران، یکونیم برابر متوسط جهانی است، در حالی که میزان قاچاق پوشاک کشور به دو میلیارد و 600میلیون دلار میرسد که حدود 20هزار واحد صنفی دوزندگی در کشورمان فعالیت داشته و این واحدها برای 300هزار نفر شغل ایجاد کرده است اما مجبورند در شرایط نابرابر با برندهای خارجی رقابت کنند.
با تمام شرایط گفتهشده اما این صنعت بهدلیل حمایت نامناسب، عدم برنامهریزی و نظارت جدی مغفول مانده و بازار بکر آن، دودستی تقدیم به عرصه جولان پوشاکهای خارجی قاچاق شده است، با این حال انتظار میرود تا مسئولان دستگاههای مربوطه، مبارزه جدیتری با این معضل انجام دهند چرا که امسال از سوی مقام معظم رهبری، سال حمایت از کالای ایرانی نامگذاری شده و حمایت از آن نهتنها میتواند نقشی عظیم در برطرف کردن معضل بیکاری در کشور داشته باشد بلکه میتواند مانع خروج ارز حاصل از واردات پوشاک قاچاق به کشور شود.