به گزارش خراسان،۶ ماه و نيم بعد از انتشار اين خبر سيدمرتضي بختياري وزير دادگستري اعلام کرده بود براي آزادسازي زندانيان ديه امسال بيش از ۵۰۰ ميليارد ريال اعتبار تخصيص يافته که ۳۵۰ ميليارد ريال از آن تاکنون محقق شده است.

پایگاه اطلاع رسانی دولت در ۸۹.۹. ۲۷ به نقل از ایرنا گزارش داد به گفته وزیر دادگستری این کمک ها سبب آزادی بیش از هزار و ۹۰۰ زندانی دیه از زندان در سال جاری(۸۹) شده است. او گفته بود «با تخصیص کامل اعتبارات در نظر گرفته شده که ۵۰درصد مبلغ لازم برای آزادی زندانیان دیه و ۵۰درصد دیگر کمک های افراد خیر و نیکوکار است و همچنین با گذشت رضایت مندانه اولیای دم، بقیه زندانیان دیه نیز آزاد می شوند.»

«فتح اللهی» از مسئولان مطلع در وزارت دادگستری نیز با تایید اختصاص بخشی از اعتبارات مصوب رئیس جمهوری در سال ۸۹ به خراسان می گوید: بلاعوض های آزادی زندانیان به صورت کامل جذب شده است و این وزارت خانه آمادگی دارد بلافاصله اعتبارات تخصیصی را جذب و به آزادی زندانیان اختصاص دهد.

اواخر مرداد ماه ۹۰ مدیرعامل ستاد دیه کشور در آیین جشن گلریزان در سنندج بدون اشاره به کمک دولت از آزادی ۹ هزار و ۵۷۷ زندانی جرایم غیرعمد کشور طی سال۸۹ خبر داد.

اسدا… جولایی با اشاره به این که سال گذشته(۸۹) ۹هزار و ۸۵۵ نفر زندانی جرایم غیرعمد در زندان های کشور بوده اند، افزود: در سال گذشته با کمک ۲۳۴ میلیارد تومانی خیران کشور زمینه آزادی ۹هزار و ۵۷۷ نفر از آنان فراهم شده است. همان زمان وزیر دادگستری نیز اعلام کرده بود پارسال(۸۹) با کمک دولت و صندوق حمایت از آسیب دیدگان و تامین ۶۶۰ میلیارد ریال مقدار ۲هزار و ۵۸۴ زندانی مالی غیرعمد از زندان آزاد شده اند.

پارسال خیران و نیکوکاران بیش از ۱۴ میلیارد تومان به زندانیان کمک و شاکیان نیز ۷۹ میلیارد تومان گذشت کردند و بیمه ها ۱۸ میلیارد تومان اختصاص دادند. رئیس جمهور هم ۳۵ میلیارد تومان اختصاص داد و بانک ها نیز با اعطای وام به زندانیان راه را برای رهایی آن ها هموار کردند. ستاد دیه کشور هم سال ۸۹ نیاز ۴۶۰ میلیارد تومانی داشت که رئیس جمهور با پرداخت ۵۰ میلیارد تومان موافقت کرد و در یک کار جمعی و با مشارکت خیران ۳هزار و ۷۷۲ نفر که ۱۶۶ میلیارد تومان بدهی داشتند از زندان آزاد شدند.

دعای خیر زندانیان

محمدرضا یکی از زندانیان آزاد شده با کمک های دولت و ستاد دیه است.

او که ۶ ماه را در زندان سپری کرده است، می گوید: اواسط خرداد ماه ۸۹ در یک سانحه رانندگی سبب فوت یک شهروند شدم و چون خودروام بیمه نداشت و باید مبلغ دیه را به خانواده متوفی پرداخت می کردم مجبور شدم بخشی از وسایل زندگی و خودروام را بفروشم ولی تنها بخشی از دیه فراهم شد و چون تمکن مالی نداشتم به زندان افتادم.

او می افزاید: در زندان با مشاوره و همکاری ستاد دیه از طریق مکاتبه با خانواده متقاضی دیه موفق به دریافت تخفیف در مبلغ دیه شدم و بقیه بدهی را هم با دریافت کمک بلاعوض از طریق صندوق تامین خسارات بدنی، وام ستاد دیه و کمک خیران نیکوکار پرداخت کردم و به کانون گرم خانواده بازگشتم.

به گفته وی خیلی از زندانیان جرایم مالی غیرعمد و دیه در زندان ها چشم به راه کمک های خیران، گذشت شاکیان و کمک های دولت هستند و باید در جامعه فرهنگ سازی شود تا مردم بیشتر به موضوع آزادی زندانیان جرایم مالی و گرم کردن کانون خانواده هایی که با چنین مشکلی مواجه هستند کمک کنند. این شهروند با توجه به تغییر نرخ دیه و مشکلات برخی بیمه ها و بیمه نامه ها در جبران خسارات حوادثمی گوید: دولت باید به نحوی از صندوق تامین خسارت بدنی حمایت کند تا کسی به خاطر این مسئله پشت میله های زندان نماند.

«اسماعیل. ب» جوان ۲۴ ساله ای است که او هم در یک حادثه رانندگی مقصر شناخته شده و بابت خسارت بدنی ۲ مصدوم ۲۰ میلیون تومان بدهکار بوده است. او می گوید: چون بیمه فقط خسارت بدنی تا سقف ۱۰ میلیون تومان را تعهد کرده بود برای پرداخت ۱۰میلیون تومان دیگر تمکن مالی نداشتم و با اعتراض شاکی به زندان افتادم و در زندان مسئولان ستاد دیه مرا با تسهیلات و حمایت های دولتی آشنا کردند و موفق شدم با گرفتن وام و دریافت کمک بلاعوض ریاست جمهوری نجات پیدا کنم و از همین رسانه از حمایت دولت و کمک هایی که برای آزادی زندانیان بی گناه اختصاص پیدا می کند تشکر می کنم.

بهبود هنجارهای اجتماعی

اما بازگشت زندانیان به کانون خانواده چه پیامدهایی دارد؟ بسیاری از صاحب نظران و کارشناسان خلاء وجود سرپرست در خانواده را عامل بروز برخی ناهنجاری ها و مشکلات می دانند و از این رو تلاش می شود زندانیان جرایم مالی و دیه که از روی اجبار به گوشه زندان می افتند به شکل آبرومندانه ای آزاد شوند و به کانون گرم خانواده خود بازگردند. در این باره وزیر دادگستری می گوید: آزادی زندانیان دیه به عنوان یک کار خیر در بهبود هنجارهای اجتماعی بسیار مفید است. «سیدمرتضی بختیاری» تصریح می کند که آزادی زندانیان و فراهم کردن زمینه بازگشت آن ها به خانواده کمک بسیار بزرگی به تامین سلامت اجتماعی جامعه است.

سفرهای استانی و کمک به آزادی زندانیان

یکی از برکات سفرهای استانی دولت نیز کمک به آزادی زندانیان جرایم غیرعمد است.

اواخر آذرماه امسال نیز به دنبال سفر استانی هیئت دولت به استان کهگیلویه و بویراحمد ۳۰زندانی جرایم مالی غیرعمد در یاسوج به کانون گرم خانواده های خود برگشتند. به گزارش خراسان برای آزادی این تعداد زندانی ۱۱۰میلیون تومان از طرف رئیس جمهور، ۶۰میلیون تومان از طرف کمیته امداد امام(ره)، ۳۱میلیون تومان از طرف ستاد دیه استان، ۳۰میلیون تومان از طرف ستاد دیه کشور پرداخت شده و ۴۴میلیون تومان هم بخشش اولیای دم و طلبکاران بوده است. مبلغ بدهی این زندانیان ۲۷۵میلیون تومان بود.

در استان مرکزی نیز طی ۹ماه سال جاری ۱۶۶نفر زندانیان جرایم غیرعمد توسط ستاد دیه آزاد شده اند. «عباسعلی عرب» مدیر عامل ستاد دیه استان مرکزی می گوید: با کمک های دولت، کمیته امداد، خیران و تسهیلات اعطایی زندانیان مذکور به کانون خانواده خود بازگشته اند.

وی با اشاره به اعطای ۱۳میلیارد ریال تسهیلات به زندانیان واجدشرایط می افزاید: ۳۸۶زندانی جرایم غیرعمد همچنان در زندان های این استان به سر می برند و انتظار می رود مردم نوع دوست با کمک های مالی خود زمینه آزادی آنان را فراهم کنند.

از همدان نیز خبر می رسد که در چهارمین دور از سفرهای رئیس جمهور به این استان با کمک ۵میلیارد ریالی رئیس جمهور به ستاد دیه این استان زمینه آزادی ۱۰۰زندانی جرایم غیرعمد مهیا شد.

«سید حسین ناصری» مدیر روابط عمومی ستاد دیه در خراسان رضوی نیز در گفت وگو با ما می گوید: در استان خراسان رضوی ۳۷۱نفر از طریق بودجه ریاست جمهوری که سال قبل اختصاص یافته از زندان آزاد شده اند که از این تعداد ۲نفر زن بوده اند.

وی با اشاره به این که از این افراد ۱۴۱نفر به علت دیه و ۲۳۰نفر به علت جرایم مالی زندانی بوده اند، می افزاید: کل بدهی این زندانیان ۱۱۲میلیارد و ۱۴میلیون ریال بوده و ۵۸میلیارد و ۶۱۹میلیون ریال تخفیف شکات را در این موضوع داشته ایم که این تخفیف و مشارکت شاکیان در آزادی زندانیان موثر بوده و جای تشکر دارد.

به گفته وی در سال۹۰ نیز تا ۲۷دی ماه ۹۸۷ نفر از بدهکاران و زندانیان جرایم مالی و دیه در استان خراسان رضوی از زندان آزاد شده اند که ۲۲نفر آن ها زن بوده اند.

وی با اشاره به این که از این تعداد ۳۹۷نفر به علت بدهی دیه و ۵۹۰نفر به علت بدهی مالی زندانی شده بودند، می افزاید: کل بدهی این افراد ۲۵۳میلیارد و ۹۲۲میلیون ریال بوده است که در این مرحله نیز تخفیف و گذشت شاکیان معادل ۱۲۷میلیارد و ۴۰۲میلیون ریال و بسیار چشمگیر بوده است و بقیه آن هم از محل خودیاری مددجویان(زندانیان)، کمک های بلاعوض ستاد دیه، تسهیلات بانکی، کمک های خیران و کمک های نهاد مقدس کمیته امداد امام(ره) تامین شده است.

۵۰میلیارد تومان برای سال۹۰

«سید مرتضی بختیاری» وزیر دادگستری اواخر مردادماه در مراغه اعلام کرد امسال ۵۰۰میلیارد ریال با دستور رئیس جمهور برای کمک به آزادی زندانیان کشور تخصیص یافته است. او افزود: رئیس جمهور موافقت برای پرداخت این مبلغ کمک را به تامین همین میزان کمک توسط خیران در جشن های گلریزان سراسر کشور با کمک و گذشت رضایت مندانه اولیای دم و طلبکاران زندانیان مالی غیرعمد منوط کرده است.

به گفته وی با دریافت این کمک از ابتدای سال۹۰ ستادهای دیه در تمام استان ها فعال شده اند و طی نیمه اول سال جاری ۳هزارو۷۷۹نفر زندانی مالی غیرعمد از زندان های کشور آزاد شد.

وی میزان بدهی این تعداد زندانی را یک هزار و ۶۰۰میلیارد ریال اعلام کرد و گفت: بخشی از منابع با گذشت رضایت مندانه اولیای دم و طلبکاران، بخشی توسط خود زندانیان و بقیه نیز با کمک های دولت تامین شده است.

یک مسئول در امور دیه وزارت دادگستری نیز در پاسخ به پی گیری خراسان می گوید: کمک های دولت که به صورت بلاعوض برای آزادی زندانیان در نظر گرفته شده است طبق روال کاری معاونت نظارت راهبردی رئیس جمهوری هر ۳ماه یک بار اختصاص می یابد و امسال هم از ۳۵میلیارد تومان کمک بلاعوض در نظر گرفته شده ۲۱میلیارد تومان تحقق پیدا کرده است.

وی می افزاید: ما پرونده های زندانیان واجد شرایط را در سراسر کشور تکمیل و آماده کرده ایم و به محض اختصاص بقیه این اعتبار طبق روال گذشته آن را برای آزادی زندانیان پرداخت خواهیم کرد. به گفته وی تسهیلات ویژه ای نیز با هماهنگی وزارت دادگستری برای آزادی این قبیل از زندانیان اعطا می شود.

چرا ستاد دیه؟

مهم ترین وظیفه ستاد دیه کمک به آزادی زندانیان جرایم غیرعمد است. در ماده ۱۰۴قانون بودجه که در آن کمک به زندانیان نیازمند با محکومیت های مالی مشخص شده، ستاد دیه برای ساماندهی و تحقق این موضوع مهم به رسمیت شناخته شده است.

محمدصادق مهدوی راد رئیس کل دادگستری استان البرز در معرفی این ستاد می گوید: ستاد دیه همسو با دیگر نهادهای حمایتی، رسالت کمک به نیازمندان آبرومندی را بر عهده دارد که به دلایل مختلف به صورت ناخواسته دچار مشکل شده اند.

به گفته وی ستاد دیه کمک به زندانیان جرایم غیرعمد از سال۱۳۶۷ توسط شهید والامقام اسدا… لاجوردی رئیس وقت سازمان زندان ها تشکیل شد و تاکنون با تعامل دولت و مجلس اقدامات شایسته ای را انجام داده است.

«محمدعلی ساری» قائم مقام ستاد دیه کشور نیز مشارکت مردم را با این ستاد موثر می داند و می گوید: هر ساله با کمک های خوب دولت، خیران و نهادهای حمایتی شاهد آزادی شماری از زندانیان هستیم و در سال های اخیر جشن های گلریزان و طرح ضامن آهو نیز در افزایش شمار زندانیان آزاد شده موثر بوده است.

تازه ترین آمار

اما شمار زندانیان جرایم مالی(غیرعمد) در کشور چند نفر است؟ متولیان می گویند به علت تنوع جرایم و گستردگی این حوزه آمار ثابتی از این افراد وجود ندارد و این آمار به صورت لحظه ای متغیر است و با ورود و خروج زندانیان تغییر می کند.

کارشناسان با ابراز نگرانی از افزایش زندانیان در بحثمهریه می گویند: شرایط مهریه در کشور نیازمند اصلاح و ساز و کار مناسب است و درباره مهریه های نامتعارف باید به زوج های جوان هشدار لازم داده شود.

آنان در کنار این موضوع افزایش جرایم راهنمایی و رانندگی و سخت گیری پلیس راهور و از طرفی آموزش ها و اطلاع رسانی رسانه ها را در کاهش تصادفات و به تبع آن آمار زندانیان مرتبط با دیه موثر ارزیابی می کنند.

«سیدحسین ناصری» از دست اندرکاران ستاد دیه در خراسان رضوی با اشاره به متغیر بودن آمار زندانیان جرایم غیرعمد در این استان می گوید: الان حدود یک هزارو۸۵۰نفر در خراسان رضوی زندانی جرایم غیرعمد هستند.

شواهد امر حکایت از آن دارد که در حال حاضر ۹هزار زندانی جرایم غیرعمد در زندان های کشور به سر می برند که آزادی آن ها نیازمند ۲۵۰میلیارد تومان کمک خیران است.

کمک به آزادی زندانیان دیه امری انسانی و بسیار مقدس است که نیاز به نهادینه شدن دارد و در کنار حمایت دولت، خیران نیز می توانند با شرکت در این امر خداپسندانه زمینه آزادی افراد بی گناه را فراهم کنند و البته نهادینه شدن این فرهنگ مستلزم اطلاع رسانی گسترده در جامعه و عزم عمومی خیران است.

چکیده گزارش

خرداد ماه سال ۸۹ وزیر دادگستری خبر داده بود که «۵۰ میلیارد تومان برای آزادی زندانیان دیه اختصاص می یابد» اکنون ۲۰ ماه از آن زمان می گذرد و تحقیق و بررسی ها نشان می دهد که این وعده در سال گذشته محقق شده است و حتی در سال جاری نیز بخشی از وعده مشابه دولت به میزان ۳۵ میلیارد تومان تحقق یافته و خیل کثیری از زندانیان جرایم مالی غیرعمد با کمک دولت و مشارکت ستاد دیه، خیران، گذشت شاکیان و… از زندان رهایی یافته و به کانون گرم خانواده های خود بازگشته اند.

ستاد ديه در استان هاي مختلف همواره با کنترل ورود زندانيان نيازمندي که به علت ناتواني در پرداخت بدهي طلبکاران و يا ديه فوت شدگان حوادث رانندگي زنداني مي شوند سعي در رهايي آنان دارد و مشارکت دولت، نهادهاي حمايتي و خيران و حتي تسهيلات اعطايي بانک ها و بيمه ها نيز در توفيق اين ستاد موثر ارزيابي مي شود.