آموزش‌وپرورش در سال‌های پیش رو با معضل بازنشستگی معلمان و بحران کمبود نیروی انسانی مواجه خواهد شد و برای مهر 97 حدود 78 هزار نفر کمبود نیرو وجود دارد.
آموزش وپرورش برای جبران کمبود روش‌های مختلفی را مدنظر دارد و برهمین اساس در دستورالعمل ساماندهی مدرسه محور مدیران, معاونان و مشاوران مدارس ملزم به تدریس البته به میزان مشخصی در طول هفته هستند.در این دستورالعمل آماده است: توزیع ساعات تدریس مدیر و معاونین مدارس(6 ساعت)، سرپرستان بخش هنرستان‌ها(12 ساعت) و مشاوران(10 ساعت)به استثنای معاونین اجرایی مدارس و مدیر و معاون مدارس استثنایی میان مناطق برعهده کارگروه ساماندهی استان و در بین مدارس برعهده مناطق است.
رچند از نگاه مسئولان آموزش و پرورش تدریس مدیران, معاونان و مشاوران مدارس امتیازاتی دارد از جمله اینکه آنها با فرایند تدریس و کلاس درس بیگانه نمی‌شوند و صد البته که این دیدگاه کاملا درست است و در دانشگاه‌ها نیز شاهد چنین شرایطی هستیم به گونه‌ای که روسای دانشگاه‌ها نیز ساعات تدریس دارند اما آنچه نیازمند بررسی‌های کارشناسی بیشتر است و از سوی معلمان مطرح می‌شود این است" مدارس دولتی با انواع مشکلات مواجه هستند و نظارت بر جمعیت بالای دانش آموزان و امور مدرسه فرصتی برای تدریس باقی نمی‌گذارد".
ض1. از کارشناسان مشاوره در آموزش و پرورش، سالهاست به عنوان مشاور در مدارس کشور مشغول به فعالیت است، او این نگاه را دارد که تدریس مشاوران در شرایط فعلی مدارس نمی‌تواند چندان ابعاد مثبت و رضایت بخشی به همراه داشته باشد.
او در پاسخ به این پرسش که "چرا مدیران، معاونین و مشاوران نسبت به ساعات تدریس در هفته معترضند اگر مشاور یا مدیر مدرسه چند ساعتی در هفته درس بدهد چه تاثیری می‌تواند در فعالیت اصلیش داشته باشد؟" گفت: مدیران, معاونین و مشاوران تجربه کلاس رفتن را به فراوانی داشته‌اند یعنی اینطور نیست که کلاس نرفته باشند یا با کلاس رفتن مشکل داشته باشند اما موضوع این است که کلاس رفتن تا چه اندازه‌ای می تواند به راندمان آموزشی و تربیتی مدرسه کمک کند؟
* ضعف برنامه‌ریزی بحران کمبود معلم را رقم زد
وی افزود: ما در حال حاضر مدیران، معاونین و همین طور مشاوران را به این دلیل به کلاس می‌فرستیم چون در ستاد ضعف برنامه‌ریزی داشته‌ایم یعنی آقایانی که در بالا دست تصمیم‌گیری می‌کردند پیش بینی‌های لازم را نداشتند و هم اکنون بحران نیروی انسانی گریبان آموزش‌و پرورش را گرفته است بنابراین آمده‌اند سراغ این نیروها که شما کلاس بروید، هزاران دلیل هم برای این کلاس رفتن ردیف کرده‌اند و اینطور وانمود می‌کنند که کلاس رفتن شما می‌تواند به آموزش و پرورش و دانش‌آموزان کمک کند.
* معلم باید توسط مدیر، معاون و مشاور پشتیبانی شود
این کارشناس مشاوره در آموزش و پرورش گفت:چطور می‌توان تصور کرد در یک مدرسه ای با 600 یا حتی گاهی یک هزار دانش آموز مدیر، معاون یا مشاور کلاس برود؟ این تراکم دانش‌آموزی یعنی کانون بحران و نبود هر یک از نیروهای اجرایی مدرسه یعنی تشدید بحران.جزء بدیهیات است معلمی که به کلاس می‌رود اگر توسط معاون، مدیر و مشاور پشتیبانی نشود همه چیز به هم می‌خورد معلمی که سر کلاس می‌رود به هر دلیلی بخاطر تراکم بالای کلاس مجبور می‌شود دانش آموزی را برای رسیدگی به امور درسی و انضباطی بیرون بفرستد.
فرجی ادامه داد: صحبتم به طور خاص در مورد مدارس دولتی است مدارسی که گاهی تا 16 کلاس 40 نفر دارند اگر بطور میانگین برای هر زنگ 20 دانش‌آموز برای رسیدگی به دفتر معاونین مراجعه کنند عملا در دفتر هم یک کلاس تشکیل شده با این فرق که این کلاس از دانش‌آموزان مشکل‌دار تشکیل شده است دانش‌آموزانی که حضورشان در کلاس اشکالاتی را ایجاد کرده یعنی می‌خواهم بگویم تصادفا معاونین بدترین نوع کلاس را تجربه می‌کنند این قصه یک روز و دو روز هم نیست.
وی تصریح کرد: معاون مدرسه برای صبحگاه باید برنامه اجرا کند بعد سریع برود سراغ حضور و غیاب‌ها و رسیدگی به دانش‌آموزانی که در ورود خود تاخیر داشته اند هم زمان معلم ها به کلاس رفته‌اند معاون باید راه روها را چک کند تا دانش آموزی بیرون نباشد نمایندگان کلاس بعد از 10 دقیقه کلی دانش آموز به دفتر می‌آورند که فلانی مشکل انضباطی داشته فلانی تکلیف انجام نداده و ممکن لسا معلمی تاخیر و یک کلاس 40 نفره نیاز به رسیدگی داشته باشد یا معلمی دیگر زنگ زده که بیماری دارد و نمی‌تواند در کلاس حضور داشته باشد همه این مسائل در دفتر معاون،مدیر و مشاور حل و فصل می‌شود در این میان اولیایی که مراجعه می‌کنند و پیگیر مشکلات فرزندان خود هستند و همین طور جلسات مختلفی که توسط اداره برگزار و در صورت عدم حضور توبیخ زده می‌شود و خرده دستورهای عجیب و غریب اداره را هم اضافه کنیم.
این کارشناس مشاوره در آموزش و پرورش بیان کرد: زمانی می‌توانید اینگونه تصمیم بگیرید که یک مدرسه 120 نفره با 6 کلاس درس و نیروی کافی داشته باشید که از معلمانی که به کلاس رفته‌اند پشتیبانی کنند. آن وقت اگر به نیروهای اجرایی مدرسه هم بگویند بروند کلاس، فردی اعتراض نمی‌کند.
* نیروهای اضافی ستاد باید به کلاس درس بروند
وی گفت: مسئولان بجای آنکه مدیر، معاون و مشاوران مدرسه را به کلاس بفرستند کمی هم دور و برخودشان را خلوت کنند چه معنایی دارد که معاون وزیر دو مسئول دفتر داشته باشد؟ چه معنایی دارد پست‌های الکی تعریف کنیم؟به عنوان مثال در جایی که مشاوران مدرسه زیر بار آسیب‌های اجتماعی و هدایت تحصیلی له می‌شوند مدیر کل شهر تهران برای یک نفر پستی با عنوان مشاور ارتقای جایگاه و منزلت معلمان تعریف می کند. من توصیه می‌کنم همین فرد را بفرستید سر کلاس نیازی نیست به فکر ارتقای جایگاه و منزلت معلمان باشند منزلت معلم زمانی حفظ می‌شود که پاداش 30 سال زحمت صادقانه خود را بدون دردسر و فریاد دریافت کند.
این کارشناس مشاوره در آموزش و پرورش در پاسخ به این پرسش "آیا ورود مشاوران به جریان تدریس و کلاس درس نمی‌تواند در شناخت بیشتر دانش‌آموزان و شناسایی انوع رفتارها یا آسیب های اجتماعی تاثیر مثبت داشته باشد؟" افزود: البته که می‌تواند تاثیر مثبت بگذارد به شرطی که سوال شما را محض تعریف کنیم به این صورت که همه چیز استاندار باشد نه زمانی که هیچ چیزی استاندارد نیست.بگذارید ابتدا همین جا این را روشن کنم که فرستادن 10 ساعته مشاوران به کلاس از سر دلسوزی به دانش‌آموزان و کمک به آسیب‌های اجتماعی در مدارس نیست این را همه می‌دانیم و مسئولین مشاوره هم بارها در جلسات مشاوران به آن تاکید کرده‌اند.
وی گفت: مهمترین دلیل حوزه ستادی در پاسخ به اعتراض مشاوران که چرا با این همه مشکلات که در مدارس وجود دارد ما را به کلاس می‌فرستید این است که اگر کلاس نروید در حکم کارگزینی شما نمی‌توانیم تقلیل ساعت در سابقه کاری را لحاظ کنیم یعنی مشاوران اگر کلاس نروند در دسته آموزشی قرار نگرفته و تقلیل ساعت به آنها تعلق نمی‌گیرد.
فرجی عنوان کرد: پس اجازه بدهید صادق باشیم و ژشت مشاوره‌ای به این حرکت ندهیم چون موضوع صرفا اداری است نه مشاوره‌ای و روان‌شناختی.این مشکل واحد مشاوره وزارت آموزش و پرروش است که نمی‌تواند در بالا چانه زنی و این موضوع را حل و فصل کند لذا مشاوران مدرسه چوبش را می‌خورند و باید از 24 ساعت خود 10 ساعت را کلاس بروند.
* مشاوران فرصتی برای پرداختن به مشکلات و آسیب‌های دانش‌آموزان ندارند
این کارشناس مشاوره در آموزش و پرورش خاطرنشان کرد: مشاور را به کلاس درس می فرستند آن هم کلاس 40 نفره. کدام مشاوری می‌تواند تمرکز داشته باشد و دانش‌آموزان را از نظر روان‌شناختی مورد تحلیل قرار دهد بر فرض هم شناسایی کرد چه زمانی فرصت می‌کند به آن دانش‌آموز و مشکلش بپردازد؟
وی افزود: مشاور که 10 ساعتش سر کلاس است و 14 ساعت باقی مانده خود را با هدایت تحصیلی مشغول است کی فرصت می‌کند به دانش‌آموزان مشکل‌داری که در کلاس‌ها شناسایی کرده بپردازد؟ از نظر من این‌ها اغلب ژست‌هایی است که حوزه ستادی می‌گیرد تا کارش را توجیه کند وگرنه به خوبی می‌دانند چه بلایی در این چند سال سر مشاوران آمده است. این را هم خوب می‌دانند در مدارس چه فاجعه‌ای در حال رخ دادن است. این اقدام آموزش و پرورش برای فرستادن 10 ساعته مشاوران به کلاس درس گام برداشتن برای تضعیف بیشتر مشاوره از مدارس است.
این کارشناس مشاوره در آموزش و پرورش بیان کرد: از طرفی مسئولان آموزش و پرورش از آسیب‌های اجتماعی سخن می‌گوید و تاکید دارد که مشاوران باید حمایت شوند و از طرف دیگر آنها را به کلاس درس می‌فرستند.این دوگانگی رفتار به نظر من پیامدهای منفی زیادی خواهد داشت که دودش به چشم دانش آموزان و مدارس دولتی خواهد رفت.
فرجی ادامه داد: در حال حاضر با بحران نیروی مشاوره مواجهیم بخصوص در تهران آن وقت همین اندک نیروهایی را هم که داریم به کلاس درس می‌فرستیم. وزیر آموزش و پرورش در گردهمایی‌های مشاوران گفت که باید مشاوره را به دوره ابتدایی تسریع دهند و آن وقت همین مشاوران متوسطه اول را به کلاس درس می‌فرستند تکلیف مدارس متوسطه دوم و هنرستان‌ها هم که معلوم است آنها را به امان خدا رها کرده‌ایم.
