کوثر بدیهی متخصص و روانشناس کودک و نوجوان رشد و استعداد کودکان را وابسته به محیط آنان دانست و گفت: استعداد کودکان بستگی به موقعیت و محیطی دارد که خانواده برای کودک فراهم می کند. اگر خانواده کودک را در محیطی غنی از امکانات هنری، ورزشی، علمی و سایر امکانات قرار دهد، کودک ناخودآگاه در محیطی که برایش فراهم شده است به دنبال علایق خودش می گردد.
وی تصریح کرد: هوش یک استعداد ذاتی است که اگر بنیان آن در فرد وجود نداشته باشد، امکان دارد اصلا پرورش پیدا نکند؛ اما بدیهی است در میان کسانیکه از نظر ذاتی هوش مساوی دارند کسانی موفق تر هستند و استعدادشان بهتر رشد می کند که محیط مناسب تری برایشان فراهم شود.
بدیهی افزود: گرچه باید توجه کنیم که بعضی از خانواده آنقدر محیطی سرشار از امکانات برای کودکان خود فراهم می کنند که کودک منزجر می شود و فرصت نمی کند استعداد و علایق خودش را پیدا کند؛ در نتیجه کودک استعداد خود را گم می کند. پس باید یک تعادل بین محیط و امکانات فراهم شده برای کودک برقرار شود.
این متخصص و روانشناس کودک عنوان کرد: با پاداش می توان کودک را در مسیر استعدادهایش هدایت کرد، اما اگر تمامی این پاداش ها مادی شود ممکن است کودک دلزده شده و به مرحله ای رسد که دیگر هیچ چیز او را راضی نمی کند و این موضوع اثرات غیر قابل جبرانی به دنبال خواهد داشت. پس بهتر است تشویق ها و پاداش هایی که برای کودک در نظر گرفته می شود، پاداش های معنوی باشد.
بدیهی تصریح کرد: خانواده ها باید در هر مرحله از رشد کودک، استعداد او را مدنظر داشته باشند. می توان در هر مرحله از رشد کودک در هر سنی تشخیص داد که کودک در چه حیطه ای از استعدادها رشد خوبی خواهد داشت و در چه بخش هایی کمبود و کاستی هایی دارد؛ این کمبود ها و کاستی ها با استفاده از آزمون های استعدادیابی و آزمون های هوش که توسط متخصصان و روانشناسان کودک گرفته می شود جبران خواهد شد.
وی در ادامه گفت: متخصصان و روانشناسان کودک می توانند از نتیجه آزمون های هوش و ارزیابی آنها استفاده کنند تا کودک و استعدادهای او را بهتر بشناسند و او را به مسیر درست هدایت کنند. به طور مثال اگر خانواده ها متوجه شوند که کودک در حوزه یادگیری مشکل دارد، روانشناسان می توانند این کاستی ها را جبران و فضا را برای یادگیری بیشتر کودک فراهم کنند.
بدیهی با بیان اینکه علاقه در کشف استعداد کودک موضوع مهمی است، گفت: اگر پایه های ذهنی کودک آماده باشد، می تواند در هر زمینه‌ای که به آن علاقه دارد استعدادش را پیدا کند؛ البته شرایط محیطی هم در این حوزه مورد توجه است. به طور مثال در خانواده ای که کودک از بچگی مشاهده می کند که پدر و مادر بیشتر اوقات در حال مطالعه یا مشغول امور هنری یا ورزشی هستند، ناخودآگاه کودک نسبت به این موضوع علاقه و کشش پیدا می کند.
وی علاقه و استعداد کودک را مکمل یکدیگر دانست و گفت: خانواده ها باید به گونه ای رفتار کنند تا استعداد کودک در زمینه ای که به آن علاقه پیدا کرده است رشد کند؛ مثلا هنگامیکه کودک مسائل ریاضی را به خوبی یاد نمی گیرد، نباید خانواده با او برخورد تندی کند. در چنین محیطی کودک از درس ریاضی بیزار خواهد شد.
