براساس آمار های ارائه شده توسط موسسه های بین المللی انرژی در ماه‌های اخیر، دو کشور هند و چین روزانه بیش از 600 هزار بشکه نفت از ایران خریداری کرده اند به طوری که چین بزرگترین مشتری و بعد از آن هند دومین مشتری نفت ایران محسوب می شود و درمجموع این کشورهای آسیایی 60 درصد نفت صادراتی ایران را روانه پالایشگاه‌های خود می‌کنند.
بررسی اخباری که از سوی هند مخابره می شود نشان می دهد که مشخص نیست هندی‌ها چه رویکردی را در برابر تحریم ایران اتخاذ خواهند کرد.
برایند این اخبار نشان می دهد با اجرایی کردن تحریم‌های ایالات‌متحده، واردات نفت هند از ایران کاهش خواهد یافت. اما این کشور نیاز زیادی به نفت وارداتی دارد و از طرفی دیگر افزایش قیمت نفت در یک سال اخیر شرایط دشواری را برای بسیاری از شهروندان هندی پدید آورده است.
هندی ها خواهان نفت ایران اما و به دنبال معافیت
هندی‌ها در صورت توقف واردات نفت خام از ایران و تأمین خوراک پالایشگاه‌های خود از کشورهای دیگر باید هزینه بیشتری بپردازند.در تحریم‌های دولت اوباما که تا سال 2015 میلادی و برجام ادامه یافت، کشور هند یکی از چند کشوری بود که به خرید نفت از ایران ادامه داد.
با این حال شرکت ریلاینس اینداستریز هند که مالک بزرگترین پالایشگاه نفت جهان است و روزانه حدود 1.4 میلیون بشکه نفت پالایش می کند اخیرا اعلام کرده است در صورت آغاز اجرای تحریم های دولت آمریکا، از ماه نوامبر واردات نفت از ایران را متوقف خواهد کرد.
این شرکت همچنین گفته، قطع خرید نفت از ایران موجب اختلال در فعالیت هایش نخواهد شد زیرا مقدار بسیار کمی از نیاز خود را از ایران تامین می کند.
واردات نفت RIL از ایران در سال ۲۰۱۷ به میزان حدود ۴۵ درصد رشد کرد و به ۶۷ هزار بشکه در روز رسید. این شرکت در ژانویه سال ۲۰۰۹ تحت فشار بین‌المللی برای منزوی کردن ایران، صادرات بنزین به ایران را متوقف کرده بود و در آوریل سال ۲۰۱۰ خرید نفت را نیز متوقف کرد. اما پس از یک وقفه شش ساله، وارداتش از ایران را در آوریل سال ۲۰۱۶ پس از برچیده شدن تحریم‌های هسته‌ای بین‌المللی آغاز کرده بود.
معاون امور مالی شرکت ریلاینس گفته است: «خرید نفت ما از ایران در حال حاضر رقم کوچکی از کل وارداتمان را تشکیل می دهد. تا ماه نوامبر ما از تحریم ها پیروی خواهیم کرد.»
وی بدون ارائه توضح بیشتر و افشای میزان فعلی خرید نفت از ایران، احتمال بروز اختلال در فعالیت های شرکت ریلاینس اینداستریز را رد کرد و گفت: «ما از همه جای دنیا نفت می خریم و مقدار زیادی نفت در بازارهایی نظیر عراق و عربستان موجود است.»
این شرکت هندی اعلام کرد واردات نفت از ایران بخش کوچکی از مجموع واردات این شرکت را تشکیل می‌دهد و از این رو به اختلال در تامین نیازهایش منتهی نمی‌شود.
* چین خرید نفت از ایران را افزایش می دهد
این گزارش حاکی است اما قضیه در مورد چین کاملا متفاوت است و آمریکا نیز این موضوع را می داند که به محض آغاز تحریم ها چینی ها حاضرند نفت بیشتری را از ایران خریداری کنند زیرا در یک جنگ تجاری و اقتصادی با آمریکا هستند.
جالب اینجا است که رصد نفتکش های ایرانی نشان می دهد بعد از خروج آمریکا از برجام، چینی‌ها در ماه‌های اخیر نفت بیشتری از ایران خریداری کرده اند و انتظار می رود با توقف خرید نفت ایران از سوی پالایشگاه‌های اروپا، ژاپن و کره جنوبی این نفت به سمت چین روانه شود.
از طرف دیگر کارشناسان بازار نفت از علاقه‌مندی چینی‌ها برای حذف دلار در دادوستد نفت با ایران و استفاده از یوان خبر می‌دهند که این کار می تواند موجب به افزایش قراردادهای تجاری بین ایران و چین شود.
اکثر کارشناسان بازارهای تجاری معتقدند چینی‌ها در برابر فشارهای واشنگتن تسلیم نخواهند شد. با تشدید اقدامات ترامپ، دامنه این جنگ تجاری بازهم بالاتر خواهد رفت. و خرید نفت بیشتر از ایران می‌تواند راهکاری برای مقابله باسیاست‌های واشنگتن به شمار رود بنابراین تحریم های نفتی ایران تاثیر گذار نخواهد بود زیرا ایران شریک تجاری قدرتمندی مانند چین دارد.
*آمریکا معافیت می دهد
در حالی که ترامپ ادعا می کند که سعودی ها به حفظ قیمت پایین از طریق افزایش عرضه موافقت کرده است؛ اما به دلیل کمبودهای ناشی از تولیدات نفت ونزوئلا و لیبی؛ اما گزارش های متناقضی وجود دارد که عربستان از توانایی لازم برای پر کردن خلا ناشی از کمبود عرضه ایران برخوردار باشد. با توجه به این که رشد اقتصاد جهانی در سال جاری نزدیک به ۴ درصد می رسد؛ این منجر می شود که تقاضا برای نفت احتمالا افزایش پیدا کند. مگر این که پرزیدنت ترامپ دستور افزایش تولیدات نفت آمریکا دهد تا خلاء ایجاد شده را جبران کند.
مسئله قابل توجه این است که چرا وزیر خزانه داری آمریکا اخیرا مواضع سخنگوی خود را تکرار کرده است: به برخی از کشورها ممکن است در زمینه خرید نفت از ایران معافیت داده شود. کدام کشورها؟ آن کشورهایی که آمریکا در مقابل آن ها از اهرم نفوذ و قدرت برخوردار است یا کشورهایی که خواهان مقابله با آمریکا در قالب فضای عمومی هستند آن ها مصرف کنندگان بزرگ نفت ایران شامل چین، هند و ترکیه هستند.
همانطور که در بالا نیز گفته شد چین به عنوان بزرگترین وارد کننده نفت ایران بدون شک به خواسته های ترامپ تن نمی دهد زیرا آن ها قطعا تمایل ندارند برای تامین خواسته ی آمریکا رشد اقتصادی خود را کاهش دهند
