ماه گرفتگی یا خسوف هنگامی رخ می‌دهد که سایه زمین بر روی این ماه می‌افتد و سایه زمین که به شکل یک مخروط است، تا ساعت‌ها ماه را تاریک می‌کند و مانع رسیدن نور آن به زمین می‌شود.
این ماه گرفتگی را باید طولانی‌ترین ماه گرفتگی در قرن ۲۱ دانست که از جمله پرحاشیه‌ترین عصر‌ها در دوران تاریخی بشر به شمار می‌آید؛ رویدادی نجومی که مهم و زیبا است و تنها قاره‌های اروپا، آسیا، آفریقا، اقیانوسیه و بخش‌هایی از آمریکای جنوبی قابل رویت است، اما ساکنان آمریکای شمالی قادر به مشاهده آن نخواهند بود.
به گفته اخترشناسان این خسوف به مدت ۶ ساعت و ۱۳ دقیقه و ۴۸ ثانیه به طول می‌انجامد. در این رویداد ماه به مدت یک ساعت و ۴۲ دقیقه و ۵۷ ثانیه در سایه کامل (ماه‌گرفتگی کامل) و به مدت ۳ ساعت و ۵۴ دقیقه و ۳۲ ثانیه نیز در نیم‌سایه (ماه‌گرفتگی جزئی) قرار می‌گیرد.
این گرفت در حالی آغاز می‌شود که سیاره مریخ، ماه را در این رخداد نجومی همراهی می‌کند و در حالی به پایان می‌رسد که آسمان شامگاهی ۷ مرداد میزبان بارش شهابی "آلفا جدی" است. در این شب این بارش به اوج بارش خواهد رسید و ZHR (میزان بارش ساعتی سمت‌الراسی) آن ۵ است.
کارشناسان معتقدند در زمان گرفت ماه به رنگ سرخ مایل به نارنجی است، ولی به تدریج تا ساعت ۵۲ دقیقه و ۵۴ ثانیه بامداد روز ۶ مرداد، ماه دقیقا در میان مکانی است که سایه زمین وجود دارد؛ از این رو می‌توان گفت: تاریک‌ترین ماه گرفتگی را شاهد خواهیم بود و ماه به سمت قرمز مایل به قهوه‌ای است.
از آنجا که انسان‌ها در گذشته نه چندان دور از ماه به عنوان گاه شمار و برای پیدا کردن راه در بیابان و دریا استفاده می‌کردند، این قمر سیاره زمین در منظومه شمسی از جایگاه بالایی برخوردار است و در بسیاری از فرهنگ‌ها برای آن ارزش بالایی قائل می‌شوند.
مسلمانان نیز همیشه برای تنظیم ماه‌های سال هجری قمری به حلول این قمر متوسل می‌شوند و این مسئله در ایام ماه مبارک رمضان که حلول ماه برای اثبات آغاز یک ماه روزه داری و نیز پایان آن موثر است، ارزش بیشتری پیدا می‌کند.
به هر حال قمری که از آن سخن به میان است، در پنجم مردادماه ماه سال جاری قرار است تا بیش از ۱۰۰ دقیقه را در سایه زمین بایستد. این ماه گرفتگی کامل است و قرص کامل ماه بر اساس آنچه که اخترشناسان به آن اشاره کرده اند رنگ سرخ به خود می‌گیرد؛ رخدادی که به اعتقاد منجمان بزرگترین و کاملترین حرکت ماه در قرن جاری خواهد بود.
در گذشته انسان‌ها از ماه بسیار گفته و نوشته اند. آنچه به نظر می‌آید توجه مردم و ادبیات عامه به پدیده خسوف و ماه گرفتگی است، مردم در آن زمان این رخداد طبیعی را بزرگ شمرده اند. تا حدی که ساعت‌ها به نظاره آسمان بدون ماه نشسته اند وحتی با تصور اینکه برای آشکار شدن ماه نیاز به راز و نیاز است، به این روش‌ها روی آورده اند و در فرهنگ‌های مختلف مثل ایرانی، هندی، چینی و سایر فرهنگ برای آن برخی مسائل خرافی نیز در گذشته که علت علمی ماه گرفتگی برای مردم مشخص نبود، مطرح شده است.
آنچه در بزرگترین رخداد نجومی قرن باید متصور شد، نگاه دوباره مردمی و علاقه آن‌ها به نجوم است. در این شب مردم سعی کنند برای ساعتی از تلویزیون، تلفن همراه و اینترنت به دور باشند و به زندگی ساده و به اصطلاح کویری روی آورند. آن‌ها می‌توانند به پشت بام‌ها رفته و از نزدیک شاهد پدیده خسوف باشند.
در مجموع اینکه، امشب از ساعت ۲۱ و ۴۴ دقیقه سایه زمین آرام آرام بر قرص کامل ماه چیره خواهد شد و تا سحرگاه شنبه حوالی ساعت ۴ این قمر بزرگ را از دیدگان انسان‌ها پنهان خواهد کرد. این ساعات بی نظیر و استثنائی برای علاقمندان به علم نجوم و دانش اختر شناسی و نیز افرادی که دوست دارند با چشم غیر مسلح خود فعل و انفعال‌های نادر کهکشان راه شیری را مشاهده کنند، فرصتی است تا در عالم هستی غرق و برای لحظاتی هر چند کوتاه از دنیای مادی و زمینی خود رها شوند.
