بلومبرگ اخیرا به نقل از منابع آگاه گزارش داد که ژاپن ممکن است ناچار شود بارگیری نفت ایران در ماه سپتامبر را متوقف کند؛ مگر اینکه موفق شود از وزارت خارجه آمریکا معافیت بگیرد.
کره جنوبی پیشتر گزارشها مبنی بر اینکه سئول خرید نفت ایران را از ماه ژوییه متوقف خواهد کرد تکذیب کرد؛ اما اکنون گزارشهای بیشتری منتشر شده که نشان میدهد این کشور به عنوان یکی از بزرگترین واردکنندگان نفت جهان، مشکلاتی در زمینه بیمه نفتکشها پیدا کرده است؛ زیرا برخی از بزرگترین شرکتهای بیمه دریایی به دلیل هراس از تحریمهای آمریکا، از بیمه کشتیهای ایرانی امتناع میکنند.
هند نیز یک مورد دیگر است. این کشور که به عنوان یک اقتصاد برخوردار از سریعترین نرخ رشد در جهان شناخته شده، از ابتدای سال میلادی جاری به طور میانگین روزانه ۵۸۸ هزار بشکه نفت از ایران وارد کرده و به این ترتیب دومین مشتری بزرگ نفت ایران پس از چین است. دهلینو با نزدیک شدن به زمان اجرای تحریمها، برای تامین نفت خود به دردسر افتاده است.
با این حال این مشکل منحصرا مربوط به کالاها نیست. مشتریان نفتی ایران پس از امضای توافق هستهای، برای بهبود روابط دو جانبه به تکاپو افتادند.
اقتصاددان موسسه تحقیقات ژاپن اخیرا در مصاحبه با ژاپن تایمز گفت: شرکتهای ژاپنی، ایران را یک مقصد سرمایهگذاری جذاب میدیدند.
ژاپن تنها کشور متقاضی نفت نبوده که به دنبال فرصتهای سرمایهگذاری جدید در ایران بوده است. هند نیز درصدد سرمایهگذاری قابل توجه در ایران بود. ایران هفته جاری از دهلینو بابت کوتاهی در عمل به وعده خود برای فاینانس توسعه بندر استراتژیک چابهار انتقاد کرد. سرپرست سفارت ایران در هند به این کشور هشدار داد که در صورت توقف خرید نفت ایران، از امتیازات ویژه تهران محروم خواهد شد.
برای ژاپن، کره جنوبی و هند مشکل تامین نفت در واقع مشکل توازن منافع است.
یک محقق در موسسه اقتصاد انرژی کره جنوبی به بلومبرگ گفت: ما در وضعیت بغرنجی گرفتار شدهایم؛ زیرا ناچاریم به حرف آمریکا گوش کنیم و همزمان ایران نیز تامین کننده نفت و میعانات است. این دولت ترامپ است که با آن سروکار داریم و این مسئله نگرانی زیادی در میان شرکتهای پتروشیمی و پالایشگاهها در آسیا ایجاد کرده و باعث شده آنها پیش از مهلت اعلام شده، واردات نفت از ایران را محدود کنند.
به نظر میرسد واشنگتن تا حدودی این نارضایتی را دریافته است. مایک پامپئو - وزیر خارجه آمریکا - اظهار کرده که شماری از کشورها نزد آمریکا آمده و خواستار معافیت از تحریمها شدهاند و ما این مسئله را بررسی خواهیم کرد.
پامپئو از هیچ کشوری نام نبرد اما این اظهارات به حد کافی جالب توجه است. شاید واشنگتن آماده است موضع خود برای صفر کردن صادرات نفت ایران را ملایمتر کند تا روابطش با متحدان آسیایی خود را حفظ کند. یا شاید برای دولت ترامپ روشن شده که اصرار برای کاهش صادرات نفت ایران به صفر باعث افزایش بیشتر قیمتها در زمانی میشود که جمهوریخواهان آماده انتخابات میان دوره ای در نوامبر میشوند و قیمتهای بنزین مورد توجه رایدهندگان قرار میگیرد.