دونالد ترامپ رئیس جمهوری امریکا، چند ماهی است که بازار جهانی نفت خام را به‌هم ریخته و مدام با توئیتهای گاهوبیگاهش سعی می‌کند که سلطه خود بر این بازار و حتی سازمان اوپک را به رخ بکشد؛ سازمانی مستقل از امریکا که از 14 کشور صادر‌کننده نفت خام متعارف دنیا تشکیل شده است اما بواسطه خوش خدمتی عربستان، بزرگترین تولید‌کننده نفت خام عضو این سازمان، عرصه‌ای برای جولان ترامپ شده است. در حالی که دستور امریکا به ریاض برای افزایش صادرات نفت خام به نوعی درخواست خروج این کشور از اوپک است. رئیس جمهوری امریکا در آخرین توئیتش هم اوپک را مقصر قیمت بالای نفت دانسته و گفته که این سازمان باید کاری کند که قیمت‌ها کمتر شود. لحن آمرانه رئیس جمهوری امریکا به سازمان مستقل اوپک همان موضوعی است که بیژن زنگنه وزیر نفت ایران بارها از آن انتقاد کرده است. در همین حال حسین کاظم‌پور اردبیلی، نماینده ایران در اوپک هم می‌گوید که به‌دلیل اختلالات ناشی از اقدامات ترامپ در عرضه نفت، قیمت هر بشکه نفت بزودی به ۱۰۰ دلار در هر بشکه خواهد رسید، اما امریکا به‌دنبال چیست؟
فریدون مجلسی کارشناس بین‌المللی حوزه سیاست و انرژی در این باره می‌گوید: «آقای ترامپ کارشناس اقتصادی نیست و حرف‌هایش هم مبنای اقتصادی ندارد. او بیشتر اهل نمایش است، اما می‌داند که قیمت بالای نفت خام به فعالیت دکل‌های نفتی و توسعه میادین نفت غیرمتعارف (شیل اویل) می‌تواند کمک بزرگی کند، برای همین می‌خواهد با سیگنال‌هایی که به بازار می‌فرستد به مردمش بگویید که گرانی بنزین تقصیر او نیست و کار اوپک است.» او ادامه داد: «اگر می‌خواهید از سیاست امریکا در حوزه انرژی مطلع شوید، صحبت‌های ترامپ قابل اعتماد نیست. باید ببینید که وزیر انرژی او چه دیدگاهی دارد. من فکر می‌کنم که او عاقل‌تر و صادق‌تر است.»
امریکا که اخیراً ایران را تحریم کرده و می‌داند که نفت یکی از شاهرگ‌های اقتصاد کشور است، به هر کسی که بتواند مانع این صادرات نفت ایران شود، متوسل شده. یعنی نه تنها از عربستان و متحدانش نظیر امارات خواسته که تولیدشان را به منظور جایگزینی با نفت ایران افزایش دهند، بلکه خریداران نفت ایران را هم تهدید کرده است.
الان برخی از خریداران نفت ایران واردات را متوقف کرده‌اند و در صدر این لیست شل و توتال قرار دارند. با این حال صادرات نفت خام ایران هنوز از میانگین سال گذشته بالاتر است. به طوری که الان کشور بیش از 2 میلیون و 280 هزار بشکه در روز صادرات نفت خام و 30 هزار بشکه در روز صادرات میعانات‌گازی انجام می‌دهد. ترامپ می‌گوید این رقم باید به حداقل و نزدیک صفر برسد و حسن روحانی، رئیس جمهوری، این موضوع را نه تنها غیر ممکن می‌داند بلکه می‌گوید صادرات نفت خام منطقه بدون ایران محال است.
تأیید خبر قطع واردات نفت کره از ایران
ایران، سومین تولید‌کننده بزرگ نفت خام عضو اوپک است که الان با تحریم‌های امریکا در زمینه صادرات نفت مواجه شده. برخی از مشتریان اروپایی خود را هم در این مدت از دست داده است اما هنوز هم به میزان نفت تولیدی خود مشتری دارد.
البته اخیراً صادرات نفت خام ایران به رقم بی‌سابقه در حدود 2میلیون و 600 هزار بشکه در روز رسیده بود و الان هم در حدود میانگین سال گذشته است، اما کارشناسان می‌گویند که صادرات نفت خام ایران رو به کاهش است چراکه برخی شرکت‌های نفتی و دولت‌ها روابط تجاری و سیاسی با امریکا را به ایران ترجیح داده‌اند.
با این حال یک مقام آگاه در شرکت ملی نفت از تلاش تیم مذاکره‌کننده این شرکت برای حفظ مشتریان نفت ایران خبر می‌دهد. او می‌گوید برخی از مشتریان درصدد امتیازگیری از ایران هستند و بزودی روابط بهتر خواهد شد. یکی از این مشتریان کره جنوبی است.
رویترز هم در این رابطه از قول منابع آگاه مدعی شده، «کره جنوبی در ماه جولای برای اولین بار طی ۶ سال گذشته تحت فشار تحریم‌های امریکا، هیچ نفتی از ایران بارگیری نخواهد کرد. سئول به‌دنبال اخذ معافیت از امریکاست تا بتواند تجارت با ایران را ادامه دهد.»
با بررسی‌هایی انجام داد، این خبر صحت دارد اما تأثیر چندانی بر صادرات نفت خام ایران نخواهد داشت، چراکه این تصمیم موقتی است و ممکن است که با مذاکره حل شود. از سوی دیگر کره فقط حدود 90 هزار بشکه در روز از ایران نفت خام می‌خرد و این عدد رقم چشمگیری نیست.
با این حال مشتریان بزرگ‌تری نظیر چین و ژاپن هنوز برنامه‌ای برای کاهش واردات نفت ایران ندارند. مشتریان ژاپنی می‌گویند که فعلاً خرید نفت از ایران را ادامه می‌دهند و چند مشتری ژاپنی در حال بررسی خرید نفت از ایران برای بارگیری در ماه سپتامبر هستند. دولت چین هم از ادامه روابط تجاری با ایران حمایت کرده است.
هنوز نمی‌توان در مورد نتیجه کشمکش‌های بازار نفت و میزان تأثیر تحریم‌های ترامپ اظهار نظر کرد اما هنوز شرایط به بدی آنچه که ترامپ به تصویر می‌کشد، نیست. هرچند که ایران باید با دقت بیشتری در این مسیر گام بردارد، چراکه درآمدهای حاصل از فروش نفت مستقیماً با وضعیت خزانه کشور رابطه دارد.
