بیشترین حجم مراجعهکنندگان ستادهای ثبتنام آموزش وپرورش را خانوادههایی تشکیل میدهند که میخواهند فرزندشان در مدرسهای که آنها انتخاب کردهاند ثبتنام شود و گاه این انتخاب، مدرسهای خارج از محدوده زندگی و گاه اتفاقا مدرسهای در مجاورت خانه است، اما در محدودهبندیهای تعیین شده از سوی آموزشوپرورش همیشه این محاسبات خانوادهها صحیح نیست و آنها باید در مدرسهای که از سوی آموزشوپرورش تعیین میشود، ثبتنام کنند.
اوضاع ستادهای ثبتنام در مناطق مختلف نیز متفاوت است و مدیریت مشکلات مردم به نوع تصمیمات آموزشوپرورش مناطق بستگی دارد، در برخی مناطق به دلیل عدم برنامهریزی و مدیریت صحیح، بیشتر خانوادههایی که برای ثبتنام مشکل دارند به ستادهای ثبتنام هدایت میشوند و همین مسئله باعث شده است ستاد با حجم انبوهی از مراجعه کنندگان مواجه باشد و خانوادهها از ساعت ۶ صبح پشت درهای بسته صف کشیدهاند تا نوبت به آنها برسد.
در برخی دیگر از مناطق، مدیریت کارها حسابشدهتر است و منطقه برگههایی را در اختیار مدارس قرار داده است تا خانوادههایی که در محدوده مدرسه هستند، اما قولنامه آنها کدرهگیری ندارد یا خارج از محدوده محسوب میشوند در همان مدرسه فرم را تکمیل کنند که از طرف مدرسه به ستاد ثبتنام ارائه خواهد شد و دیگر نیازی به مراجعه خانوادهها و معطلی در ستادهای ثبتنام نیست.
مادری که میخواهد فرزندش را در کلاس اول دبستان ثبتنام کند و به یکی از ستادهای ثبتنام مراجعه کرده است، میگوید: از ساعت ۷ صبح پشت در مدرسه (ستاد ثبتنام) بودم که ساعت ۷.۳۰ در باز شد و نوبت ۳۰ بودم با وجود آنکه مدرسه در محدوده زندگیمان قرار داد، اما میگویند، چون قولنامه خانهتان کدرهگیری ندارد، ثبتنام نمیشوید همچنین اگر سند خانه به اسم فرد نباشد ثبتنام نمیکنند در حالی که بسیاری از خانوادههای جوان در خانه پدر و مادرشان زندگی میکنند و سند به نامشان نیست، در این شرایط ستاد ثبتنام میگوید باید استشهاد محلی جمع کنید که ثابت کند دروغ نمیگویید و در محدوده اعلام شده زندگی میکنید.
این مادر ادامه میدهد: استشهاد محلی از ۵ نفر از همسایهها جمع کردیم، اما وقتی برای ستاد ثبتنام آوردیم گفتند باید مسجد محله آن را مهر بزند و تأیید کند، رفتیم مسجد مهر زد و یک بار دیگر به ستاد آمدیم و گفتند بعد از دو هفته اعلام میکنیم که برای ثبتنام مراجعه کنید و هر بار هم که به ستاد ثبتنام مراجعه میکردم حدود و ساعت معطلی داشتم در حالی که تقاضای غیرمعمولی نداشته و فقط میخواهم فرزندم در مدرسه محدوده زندگی ثبتنام شود.
عمده مراجعه کنندگان ستادهای ثبتنام، خانوادههایی هستند که مشکل مشابه او را دارند؛ با توجه به جمعیت بالای شهر تهران، آموزش وپرورش اقدام به محدوده بندی مدارس کرده است تا برخی مدارس با تراکم بالای دانشآموز مواجه نشوند البته در برخی مواقع میتوان با خانوادهها همراهی کرد و مدرسه نیز ظرفیت خالی دارد، اما سختگیری بیش از حد ستادهای ثبتنام و عدم همراهی با مردم باعث میشود خانوادهها پس از بارها رفت و آمد به مدرسه و ستاد نتیجهای نگرفته و ناراضی بازگردند در حالی که ثبتنامهای خارج از محدوده بسیاری هم به صورت سفارشی یا با در نظر گرفتن استثناءهایی همچون فرزند فرهنگی بودن، در حال انجام است.
* حضور مردم در یکی از ستادهای ثبتنام برای پیگیری مشکلات
ثبتنام در مدارس نمونه دولتی نیز با توجه به حذف آزمون ورودی این مدارس با مسائلی همراه است؛ مدرسه نمونه دولتی دخترانه نرجس که سالهای قبل از طریق آزمون ورودی اقدام به جذب دانشآموز میکرد، امسال به دلیل حذف آزمون ورودی با حجم انبوهی از مراجعهکنندگان مواجه است که اغلب آنها نیز در محدوده مدرسه قرار ندارند.
یکی از والدین به ما میگوید: تا سالهای قبل پذیرش از طریق آزمون بود، اما امسال آزمون نیست و اولویتهایی را برای ثبتنام معرفی کردند از جمله کسب امتیاز خیلی خوب در تمام دروس پایه پنجم و ششم، کسب مقام در مسابقات علمی و پژوهشی، کسب مقام در مسابقات فرهنگی، هنری و قرآن، حافظان قرآن، کسب مقام در مسابقات ورزشی، خانواده شهدا، جانبازان و مدافعان حرم، اولیای فرهنگی منطقه، اولیای شاغل در سایر مراکز دولتی و دانشآموزان دوره ابتدایی که محل تحصیل آنها در منطقه باشد.
این مادر میگوید: پس از ارائه مدارک و در صورت کسب امتیاز باید برای مصاحبه با دانشآموز مراجعه کنیم که در صورت تأیید در مصاحبه میتواند در مدرسه ثبتنام شود؛ در گذشته که آزمون بود راحتتر بودیم و یک بار بچه امتحان میداد که یا پذیرفته میشد یا خیر، الآن ۹۰ نفر نوبت گرفتهاند و در صف هستند تا مدارک خود را ارائه دهند.
در حین گفتگو با این مادر، فرزند دخترش میگوید، آزمون "نه" دوست ندارم آزمون باشد الان که آزمون نداریم بهتر است.
* حضور مردم در مدرسه نمونه دولتی نرجس برای تقاضای ثبت نام
در مدارس غیردولتی نیز عمده مشکلات خانوادهها مربوط به شهریههای اعلام شده است که در اغلب موارد تفاوت بسیاری با شهریه اعلام شده از سوی آموزشوپرورش دارد.
به عنوان مثال مادری که میخواهد فرزند خود را در کلاس اول دبستان ثبتنام کند، میگوید: شهریه ۹ میلیون تومانی را برای پایه اول ابتدایی از ما خواستهاند و شنیدهام که در طول سال نیز به بهانه جشنهایی که برگزار میشود از خانوادهها هزینه میخواهند البته چارهای ندارم که این شهریه را پرداخت کنم، چون جمعیت دانشآموزان در مدرسه دولتی محل سکونتمان ۴۰ نفر است و در این شرایط یادگیری فرزندم که در تمرکز مشکل دارد، دشوار است.
بخشی از دانشآموزان مدارس غیردولتی را جمعیتی تشکیل میدهد که نه به خاطر تمکن مالی که به دلیل برخی مشکلات همچون تمرکز کم کودک و شرایط نامناسب مدارس دولتی به ویژه کلاسهای درس شلوغ ناچارند فرزند خود را در مدارس غیردولتی ثبتنام کنند و تأمین هزینهای نزدیک به ۱۰ میلیون تومان برای کلاس اول دبستان قطعاً برای آنها دشوار است و در این شرایط مشخص نیست چرا آموزش و پرورش به فکر احقاق حقوق بخش دیگر از مخاطبانش یعنی دانشآموزان نیست؟
در شرایطی که جمعیت دانشآموزان رو به افزایش است و جمعیت کلاسهای درس مدارس دولتی در شهرهایی همچون تهران به ۴۰ نفر و بیشتر میرسد و همین مسئله به شدت بر کیفیت آموزش و یادگیری دانشآموزان تاثیر میگذارد از سوی دیگر انواع مدارس دولتی، نمونه دولتی، هیئت امنایی، سمپاد، غیردولتی را داریم که به لحاظ کیفیت با یکدیگر تفاوتهایی دارند، طبیعی است که خانوادهها دغدغه ثبتنام فرزندشان را در مدرسهای داشته باشند که حداقل معیارهای آموزشی و تربیتی را داشته باشد و حداقل انتظار این است مسئولان در بحث ثبتنام به فکر حل مشکلات آنها باشند و با سختگیریهای بیمورد از مواردی که میتوان با آنها همراهی کرد، ممانعت نکرد.