رویترز که روز جمعه به نسخه ای از یادداشت تفاهم میان سازمان ملل و دولت میانمار دست یافته است، اعلام کرده که این توافق محرمانه هیچ تضمین صریحی نداده است که مسلمانان آواره روهینگیا پس از بازگشت به میانمار، از حق شهروندی و یا حق تردد آزادانه در کشورشان بهره مند شوند.
طبق این توافق کلی میان سازمان ملل و میانمار، صدها هزار روهینگیای آواره شده که در بنگلادش پناه گرفته اند، اجازه پیدا خواهند کرد تا در امنیت و به انتخاب خودشان به میانمار بازگردند.
یکی از اصلی ترین بحث ها در مذاکرات مربوط به این توافق، احقاق حق شهروندی و دیگر حقوق انسانی مسلمانان میانماری بوده است.
یادداشت تفاهم میان سازمان ملل و میانمار تنها بیان می دارد که «آوارگانی که به میانمار بازگردند، از همان آزادی ترددی برخوردار خواهند بود که همه میانماری های دیگر در ایالت راخین از آن بهره مند هستند، و این امر در تطابق با قوانین و ضوابط فعلی خواهد بود.»
با این حال، این توافق به هیچ وجه آزادی تردد در خارج از استان راخین را تضمین نکرده است.
رهبران آوارگان روهینگیا و گروه های حقوق بشری می گویند که توافق مذکور "حقوق اولیه" مسلمانان روهینگیا را نیز رعایت نکرده است.
حدود 700.000 مسلمان روهینگیا به دلیل خشونت های مذهبی توسط بوداییان و سرکوب گسترده ارتش میانمار، از کشور خود آواره شده و به بنگلادش پناه برده اند.
