نام چین با بازار ایران عجین شده است و هر وقت در مورد ورود کالا به کشور صحبت می‌شود قبل از هر کشور دیگری نام چین در این حوزه مطرح می‌شود.
اما دلیل ورود اجناس بی کیفیت چینی به ایران چیست آیا چین اصولا از نظر صنعتی و تولیدی کشوری ضعیف است که تنها قادر به تولید و عرضه کالا‌های بی کیفیت است؟ آیا کالا‌های چینی فقط به بازار ایران صادر می‌شوند و سایر کشورها از جمله اروپا و آمریکا از کالا‌های چینی بی نصیب هستند؟
طبق گزارش‌های بین المللی، چین یکی از تامین کننده‌های عمده بازار آمریکا و اروپا است این کشور بزرگترین شریک تجاری ایالات متحده است و آمریکا نیز دومین شریک تجاری چین است.
میزان مبادلات تجاری دو کشور در سال ۲۰۱۶ به ۵۱۹.۶ میلیارد دلار رسیده است در یک دهه گذشته، صادرات چین به ایالات متحده سالانه ۶.۶ درصد رشد داشته است و دارای مازاد در تجارت کالا‌ها با ایالات متحده است.
بر اساس آمار موسسه مطالعات دانشگاه آکسفورد، خرید کالا‌های تولید چین برای هر خانواده آمریکایی در سال، بیش از ۸۵۰ دلار بوده است این آمار بیانگر کیفیت بالای کالا‌های چینی در کشور‌های خارجی از جمله آمریکا است.
اما دلیل ورود کالا‌های بی کیفیت چینی به ایران چیست بررسی‌های نشان می‌دهد سودجویی تجار ایرانی و عزم تولیدکنندگان چینی برای فروش کالا‌های با هزینه پایین تولید، از دلایل اصلی ورود جنس‌های بی کیفیت چینی به ایران است.
اما افکار عمومی در ایران دلیل کیفیت پایین کالا‌های چینی را در شاید نه سودجویی تجار بلکه ناتوانی چین در تولید کالا‌های با کیفیت می‌داند در صورتی که این مساله به تجار ما بر می‌گردد و تفسیر کامل ضرب المثل 'از ماست که بر ماست' در این زمینه کاملا صدق می‌کند.
چین در شرایط فعلی به دنبال تولید محصولات با کیفیت‌تر است و سیاست تولید محصولات کم کیفیت را دنبال نمی‌کند به همین دلیل حتی در بازار داخلی این کشور محصولات ارزان قیمت چینی کمتر پیدا می‌شود.
چین با توجه به شرایط کلی، کالا‌های با سطوح کیفیت زیادی را تولید می‌کند و این مساله در داخل این کشور نیز وجود دارد و لازم است هنگام ورود کالا به داخل کشور تهمیدات لازم برای بازرسی و بررسی کالا‌ها اندیشیده شود.
پیشتر سازمان استاندارد ایران با گمرک چین تفاهم نامه‌ای برای کنترل کیفی محصولات واردشده به ایران امضا کرده بود، اما این تفاهم نامه پس از مدتی اجرا به فراموشی سپرده شده است.
پکن به منظور اطلاع بیشتر از این وضعیت با چند تن از تجار و بازرگانان ایرانی مقیم چین و همچنین یکی از تولید کنندگان اجناس چینی به گفتگو نشسته است که دیدگاه‌های آن‌ها در این ارتباط در زیر منتشر شده است.
** سمانه غیبی از تجار ایرانی مقیم چین
در چین کالا‌ها در سطوح مختلف کیفی تولید می‌شوند که بسته به تمایل بازرگان، کالا‌های چینی تولید و به کشور‌های مقصد ارسال می‌شود.
به طور مثال کالا‌هایی که به آمریکا و اروپا ارسال می‌شود از کیفیت بالاتری برخوردار است، اما بازرگانان ایرانی با توجه به شرایط بازار ایران و گا‌ها سودجویی بیشتر، کالا‌های با کیفیت پایین را وارد می‌کنند.
به همین دلیل بیشتر کالا‌های چینی وارد شده به ایران از کیفیت پایین تری برخوردار است.
**محمد مهدی باقری، عضو اتاق بازرگانی ایرانیان مقیم چین
سودجویی خریداران ایرانی و عزم تولیدکنندگان چینی برای فروش کالا از دلایل ورود جنس‌های بی کیفیت چینی به ایران است فروشنده در هر صورت دوست دارد که کالا‌های خود را با هر کیفیتی به فروش برساند.
سیستم تولید چین باعث شده است که در آن، هر نوع کالا با هر کیفیتی از باکیفیت تا بی کیفت، تولید شود در اینجا خریداران باید سعی بر انتخاب جنسی با کیفیت خوب و در عین حال با قیمت مناسب داشته باشند.
سودجویی تجار ایرانی برای کسب سود بیشتر از دیگر علت‌های ورود کالا‌های بی کیفیت چینی به ایران است که در این زمینه بازرگانان به جای اینکه سراغ جنس‌های با کیفیت مناسب بروند در خرید‌های خود اجناس با کیفیت پایین را انتخاب می‌کنند.
انگلیسی‌ها ضرب المثلی دارند که می‌گویند 'هیچ جنس ارزانی بی دلیل و حکمت نیست' انتظار می‌رود خریداران دقت داشته باشند با انتخاب جنس‌های با کیفیت مناسب، علاوه بر حفظ پول خود، از اتلاف سرمایه مردم نیز جلوگیری کنند.
** مهرداد توکلی، دبیرکل اتاق بازرگانی ایرانیان مقیم چین
هر برند و کالایی که به بازار ایران ورود پیدا می‌کند ابتدا نگاه محافظه کارانه‌ای به آن می‌شود که این مساله به صورت مقطعی بوده و بعد از افزایش استفاده کنندگان، این مورد برطرف می‌شود.
نگاه دوم به لحاظ کیفیت و قیمت است که در مورد اجناس چینی موجود در بازار ایران دیدگاه منفی به کیفیت این اجناس بیشتر برجسته شده است.
مردم ایران دلیل این برجستگی منفی را در عملکرد چین و تولیدکنندگان آن کشور می‌دانند در صورتی که این مساله به خود ما بر می‌گردد و تفسیر کامل ضرب المثل 'از ماست که بر ماست' معنی می‌یابد چراکه برخی بازرگانان ایرانی هنگام خرید در چین، به سراغ اجناس کم کیفیت و ارزان قیمت رفته و آن‌ها را وارد ایران می‌کنند.
اکنون تمام دنیا به ویژه کشور‌های اروپایی و آمریکایی از اجناس چینی استفاده می‌کنند با توجه به استاندارد‌های موجود در این کشورها، اگر اجناس چینی از کیفیت پایین تری برخوردار بود بدون شک استقبال فعلی از آن‌ها نمی‌شد.
به عبارتی تمام دنیا از محصولات چین استفاده می‌کنند و اگر تلقی کیفیت پایین اجناس چینی در دنیا وجود داشت حتما آن‌ها از این محصولات استفاده نمی‌کردند.
**مجید شماعی زاده از تجار ایرانی فعال در چین
عدم اعتماد مردم ایران به کیفیت کالا‌های چین به فضایی که از قبل ایجاد شده و در آن تجربیات بدی داشته اند بر می‌گردد.
خود چین دلیل این دیدگاه نیست چراکه این کشور یک کارخانه بزرگ تولید محصول در جهان است و محصولات آن با رده‌های مختلف کیفی در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد.
سیاست تولید کنندگان چینی، در جهت تامین خواسته مشتریان خود است در این راستا برای تاجرانی که عمدتا از کشور‌های خاورمیانه از جمله ایران هستند و کالا‌های ارزان قیمت می‌خواهند کالا‌های با کیفیت پایین تولید می‌شود.
اما برعکس برای مشتریان اروپایی و آمریکایی چین، که خواهان کالا‌های با کیفیت خوب هستند اقلامی با کیفیت بسیار بالا تولید می‌شود.
چین در شرایط فعلی به دنبال تولید محصولاتی با کیفیت‌تر است و سیاست تولید محصولات کم کیفیت را دنبال نمی‌کند به همین دلیل نیز در بازار، محصولات ارزان قیمت چینی کمتر پیدا می‌شود.
تاجران غیرمتخصص یا بازرگانانی که به دنبال سود بیشتر بودند از دیگر دلایل دیدگاه منفی مردم ایران به کیفیت کالا‌های چینی هستند.
**فریدون وردی نژاد، سفیر پیشین ایران در چین
بیشتر کالا‌هایی که تجار ایرانی از چین وارد می‌کنند تولید شهر‌هایی است که با کیفیت پایین‌تر تولید می‌شود این تولیدات مجموعه کالا‌هایی است که معمولا برای داخل چین با کیفیت مصرف مشتری چینی تولید شده است، اما تاجران ایرانی آن‌ها را به خاطر ارزانی خریداری می‌کنند.
به علت اینکه در ورودی مرز‌های ایران بررسی استاندارد کالا‌ها وجود ندارد یا آنگونه که لازم است مورد بررسی قرار نمی‌گیرد، کالا‌های بی کیفیت خریداری شده وارد کشور می‌شود.
متاسفانه در این بین کالا‌هایی وارد ایران می‌شوند که در اصل کالا‌های سطح چهار چینی است و این مساله موجب شده است در ایران نسبت به تولیدات چینی یک ذهنیت منفی شکل بگیرد.
انتظار می‌رود آرام آرام کیفیت تولیدات در چین از سطح چهار به سطوح سه، دو و یک تغییر کند و کالا‌های چینی با قیمت مناست‌تر البته کمی گرانتر از زمان فعلی عرضه شوند در این صورت بازار محصولات چینی در ایران به سطح کیفی بهتری می‌رسد چرا که در این روند تاجران مجبور به وارد کردن کالا‌های سطح ۱ و ۲ هستند.
برای تغییر دیدگاه مردم نسبت به کالا‌های چینی باید خودمان ملاحظه کنیم، ورود کالا‌ها را دروازه بانی کنیم و با ایجاد استاندارد‌های مختلف علاوه بر جلوگیری از ضربه به تولید داخلی در رضایتمندی مردم نیز گام برداریم.
** حسن توانا، رییس اتاق بازرگانان ایرانی مقیم چین
چین هم اکنون با حجم تجاری بالایی در دنیا در حال تبدیل شدن به اقتصاد اول جهان است و بدون شک این قابلیت، با کالای بی کیفیت میسر نشده بلکه صادرات کالا‌هایی با کیفیت بالا این امکان را فراهم کرده است.
هم اکنون عمده صادرات چین به آمریکا، اروپا و کشور‌های توسعه یافته صورت می‌پذیرد با توجه به استاندارد بالای این کشورها، قطعا کالا‌های بی کیفیت، نه تنها از چین بلکه از هیچ کشور دیگری اجازه ورود ندارد.
اما در ایران شاهد ورود کالا‌های بی کیفیت چینی هستیم که دلیل اصلی آن به عدم نظارت تاجران بر کالا‌های خریداری شده، تخلفات چینی ها، عدم وجود ضوابط و مقررات در گمرک ایران و قاچاق کالا است.
تجار و بازرگانان ما موقع ارتباط گیری با چینی‌ها مقداری کم توجه هستند و نظارتی به تولیدات چین ندارند و اگر هم نظارت شود فرض کنید در مراحل حمل کالا آن را بازرسی نمی‌کنند.
به لحاظ استاندار و کیفیت طبیعی است که چینی‌ها در این زمینه تخلفاتی داشته باشند بنابراین ممکن است بازار کشورها را به دسته‌های مختلف مثل تجار ایرانی و آمریکایی تقسیم کرده باشند و براساس آن کالا را تولید و بسته بندی کنند.
علاوه بر این در گمرکات ایران خود از ضوابط، مقررات و استاندار‌های بالا برخوردار نیستیم و لازم است با بالا بردن این ضوابط از ورود کالا‌های بی کیفیت ممانعت شود.
همچنین بخش‌هایی از این کالا‌ها ممکن است از مجاری غیر رسمی و بازارچه‌های مرزی وارد کشور شود که در این خصوص هم باید یک ساز و کاری برای کنترل ایجاد شود.
بخشی هم به گرانی و ارزانی کالا‌ها در بازار ایران بر می‌گردد تجار ترجیح می‌دهند کالا‌ها ارزانتری را خریداری و به داخل کشور وارد کنند تا سود بیشتری ببرند.
در چین، با توجه به شرایط کلی، کالا‌های با سطوح کیفیت مختلف تولید می‌شود این مساله در داخل این کشور نیز وجود دارد و لازم است هنگام ورود کالا به داخل کشور، تهمیدات لازم برای بازرسی و بررسی کالا‌ها اندیشیده شود.
پیشتر سازمان استاندارد ایران با گمرک چین تفاهم نامه‌ای برای کنترل کیفی محصولات واردشده به ایران امضا کرده بود، اما این تفاهم نامه پس از مدتی اجرا به فراموشی سپرده شده است.
** داریوش ایزدی، از تجار ایرانی فعال در چین
کشور چین به عنوان یکی از اقتصاد‌های بزرگ جهان برای تولید کالا‌های خود چهار نوع کالا در رده‌های گوناگون A,B,C و D. تعریف کرده است این سطوح از خوب تا کم کیفیت تقسیم بندی شده است که تاجران دیگر کشورها بر اساس اقتضای خودشان خرید‌هایی را انجام می‌دهند.
مقصر اصلی در اینکه کالا‌های چینی بی کیفیت وارد ایران می‌شود متوجه چین نیست بلکه بازرگانان کشور ما عامل این مساله هستند.
این بازرگانان ایرانی هستند که از تولیدکنندگان چین خرید می‌کنند و ممکن است کالا‌های خریداری شده از کیفیت خوبی برخوردار نباشد.
برای جلوگیری از این کار بهتر است در مبادی ورودی کالا‌ها به کشور و گمرکات، توجه کافی در بازرسی‌ها داشته باشیم تا کیفت کالا‌ها از درجه خوبی برخوردار باشند.
** فو شینگ، تولید کننده کالا برای تجار ایرانی
'فو شینگ' از تولید کنندگان ایرانی مقیم شهر 'شنژن' در جنوب چین است این شهر بزرگترین شهر فروشگاهی جهان است، او در مورد صادرات اجناس بی کیفیت چینی به ایران می‌گوید ما در این شهر همه نوع کالا از درجه یک تا درجه ۵ تولید می‌کنیم و می‌فروشیم.
او ادامه داد:، اما متاسفانه برخی از خریداران ایرانی درخواست اجناس درجه ۵ و حتی بالاتر از ما دارند آن‌ها قبل از اینکه به دنبال سود واقعی و جلب مشتری باشند به دنبال فروش زودتر و سودجویی خود هستند.
فو در مورد نوع و نحوه کار با تجار ایرانی می‌گوید: مشتری، نمونه جنس را به ما تحویل می‌دهد و ما هم کالا را با هر قیمتی که او که می‌خواهد تولید می‌کنیم بنابراین هرچه قدر بیشتر پول بدهد جنس با کیفیت تری تحویل می‌دهیم.
