سید عباس صالحی وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی در افتتاحیه بیست و ششمین نمایشگاه بین المللی قرآن کریم که در سالن همایش یاس برگزار شد با اشاره به اینکه جریان احیا، پاسداری و بازسازی تمدن اسلامی و نگرش‌های اجتماعی، دینی و سیاسی با قرآن آغاز شد گفت: جمهوری اسلامی ایران مفتخر است که رهبران آن انقلاب خود را با قرآن آغاز کردند و ریشه‌های این حرکت انقلابی با قرآن شروع شده است.
وی ادامه داد: کسانی‌که در شکل گیری این انقلاب تاثیرگذار بودند به نحوی مبانی خود را با مفاهیم قرآن آغاز کردند و این بزرگان سهم مهمی در انقلاب اسلامی داشتند، ما در طول این چهل سال مسیر‌های مهمی در اتفاقات قرآنی طی کردیم که بسیار موثر بوده است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با اشاره به شعار امسال نمایشگاه قرآن تاکید کرد: شعار «چهل چراغ هدایت» ایهامی به چهل سال انقلاب اسلامی دارد و نشان می‌دهد این انقلاب در طول این چهل سال چه خدماتی در عرصه حیات قرآنی داشته و دارد، سهم ایران در حیطه قرآنی در این چهل سال در مقایسه با پیش از آن قابل مقایسه نیست، در طول این چهل سال اتفاقات مهمی در حوزه‌های مختلف قرآنی رخ داده است.
صالحی یادآور شد: برای نمونه ما در حوزه نشر قرآن در طول این چهل سال ۳۸ هزار عنوان کتاب در حوزه نشر قرآن چاپ کرده ایم که ۱۶ هزار عنوان آن در حوزه علوم قرآنی و نه هزار در حیطه تفسیر قرآنی بوده است.
وی افزود: اگر بخواهیم این حجم از فعالیت‌های قرآنی را در طول این چهل سال با پیش از آن مقایسه کنیم قطعا با پژوهش‌های منتشر شده در مباحث قرآنی پیش از انقلاب غیرقابل مقایسه است، در حوزه‌های دیگر هم این اتفاقات همچنان با این شتاب دیده می‌شود، ما اکنون چندین هزار موسسه قرآنی داریم که در این میان برخی حوزه‌های قرآنی فعال‌تر و برخی نیمه فعال‌تر هستند.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی نقش موسسات قرآنی را از دیگر اقدامات ۴۰ سال انقلاب برشمرد و گفت: حضور چندین موسسه بزرگ قرآنی در کشور نشان می‌دهد که جریان مردمی قرآن گرایی یک جریان قابل توجه و عمومی است، این جریان مشهود و غیرقابل انکار است.
صالحی اضافه کرد: علاوه بر نمایشگاه قرآن مجموعه‌های مختلف از طریق رویداد‌های مختلف، چون مسابقات قرآنی اتفاقات سالانه‌ای را در کشور رقم می‌زنند که در داخل کشور قابل توجه است، امروز در بیش از ده رشته ما متسابقین قرآنی داریم و این نشان می‌دهد که جامعه ایرانی با فضای قرآنی ارتباط برقرار می‌کند و این شرایط قابل مقایسه با پیش از انقلاب نیست.
وی در این باره افزود: مسابقات قرآنی به عنوان یک اتفاق مهم در ماه رجب و شعبان فرصت بزرگی برای ایران در خصوص فضای قرآنی با داخل و خارج از کشور است، زیرا این مسابقات می‌تواند پل ارتباطی بین ایران و جهان اسلام باشد.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی با بیان اینکه ما شاهد سایت‌ها و مجموعه‌های قرآنی در فضای دیجیتال نیز هستیم، خاطرنشان کرد: امروز ۴۰۰ سایت و ۵۰۰ نرم افزار در توسعه خدمات قرآنی کمک می‌کنند، همچنین مساجد ما که به نحوی گفته می‌شد فاصله‌های زیادی با مناسک قرآنی دارند امروز نسبت به قرآن بیش از گذشته وسعت پیدا کرده اند، در واقع ما در حال حاضر در شش هزار مسجد طرح تلاوت و تفسیر را داریم.
صالحی اضافه کرد: ترجمه قرآن کریم هم به زبان فارسی و هم زبان‌های دیگر موجی از اقدامات قرآنی ما است، امروزه ده‌ها ترجمه خوب به زبان فارسی در خصوص قرآن موجود است، اکنون ما ترجمه‌های خوبی که در زبان فارسی داریم این فرصت را ایجاد کرده است تا کسانی که می‌خواهند نقدی بزنند و یا آشنایی با زبان عربی ندارند فاصله برای آن‌ها کم شود.
وی با اشاره به پایان نامه‌ها و نشریات قرآنی نیز تصریح کرد: این نشریه‌ها و پایان نامه‌ها مجموعه خوبی از ذخایر قرآنی برای ما ایجاد کرده است که پشتوانه تحرکاتی در فضای توسعه و تعمیق قرآن خواهد بود، به طور کلی حرکت‌های قرآنی جامعه ایرانی در این چهل سال نه تنها با صدسال قبل حتی در مقایسه با چند صده قبل هم قابل مقایسه نیست، حجم کار ما امروز حجمی سنگین است، ولی این فرصت برای جامعه ما ایجاد شده است که خادم قرآن کریم باشیم که یکی از این اتفاقات چهل سال انقلاب نمایشگاه قرآن کریم است که ربع قرن آن تمام شد و وارد مرحله بیست و ششم برگزاری آن شدیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی اظهار کرد: این نمایشگاه فرصت‌های زیادی را برای اتفاقات قرآنی فراهم می‌کند، از یک سو این نمایشگاه منحصرا مربوط به ایران نیست و جرقه این نمایشگاه در تهران سایر نمایشگاه‌های استانی را هم آغاز می‌کند، در اصل در ماه رمضان کل ایران نمایشگاه قرآن می‌شود، ممکن است برخی نمایشگاه‌هایی که در کشور داریم مرکزیتش به استانی خاص برگردد، اما این نمایشگاه کل ایران را پوشش می‌دهد، بنابراین این یک نوع فرصت سازی برای جامعه ایرانی در قرآن را ایجاد می‌کند.
صالحی افزود: فرصت سازی این نمایشگاه تازه‌های قرآنی را نشان می‌دهد و جامعه قرآنی می‌توان در طول سال به انتظار بنشیند تا تحولات قرآنی جدید را در این نمایشگاه ببیند، نمایشگاه قرآن کریم به علت گستره تنوعی موضوعی فرصت‌های زیادی برای بازدیدگنندکان خواهد داشت، نمایشگاه قرآن کریم از لحاظ مخاطب و موضوع به یک قشر خاص مربوط نیست، عملا نمایشگاه قرآن گستره‌ای به پهنای کل ایران است.
وی یادآور شد: به نظر می‌رسد همه‌ی این خوبی‌ها کافی نیست و ما نیازمند اتفاقات بهتر و بیشتر در عرصه قرآن هستیم، ایران که پرچم قرآن را در بین جوامع اسلامی بالا برده است طبیعتا تعهدات بیشتری را نسبت به جوامع مسلمانان خواهد داشت، ما هنوز باید گام‌هایی را طی یا گام‌های خود را باشتاب بیشتر برداریم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: ما نیاز به نظریه پردازی‌های بیشتر در حوزه معارف قرآنی هستیم، شتاب ما در استفاده از گوهر‌های قرآنی چه در حوزه معارف و چه تفسیر قرآن کافی نیست، فرصت‌هایی که باید برای انس لفظی و مفهومی قرآن گذاشته شود طبعا فضای زندگی فردی و اجتماعی ما را معطر می‌کند، بنابراین اگر ما بخواهیم بر فضای معرفتی داخلی خود و مجموعه‌های بیرونی تاثیر بگذاریم نیاز داریم حوزه‌های معرفتی قرآن ما عمق بیشتری پیدا کند و این عمق با تضارب فکری و گفتگویی بیشتر ایجاد می‌شود.
صالحی گفت: همه ما به خاطر داریم که المیزان چگونه متولد شد، علامه طباطبایی دو حرکت شگفت در فرازمانه خود انجام داد، یکی در مباحث فلسفه تطبیقی و دیگری با تفسیر قرآنی المیزان بود، اینکه ما گفتگو کنیم تا از قرآن بیشتر بیاموزیم باعث می‌شود با این کار عمق بخشیدن به معادلات نظری معارف قرآن برای خودمان وسیع تری شود.
وی ادامه داد: جایگاه ما در امور قرآنی خوب است، اما در مسابقات تلاوت و حفظ باید پیشتاز باشیم، حرف‌های تازه قرآنی ما در جهان اسلام باید مکرر خوانده شود و به این امر نیازمندیم، جهان اسلام باید بفهمد مفهوم قرآنی با یک احساس عمیق از سوی ایران می‌تواند درک بهتری شود و جامعه اسلامی باید به این درک برسد که قرآنی که از ایران می‌رسد سرشار از مفاهیم خوب است.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی بیان کرد: موضوعی که امروز باید به آن توجه کرد این است که چگونه می‌توان نسبت خود را با قرآن کریم به مناسبات وجودی نزدیک‌تر کنیم، سطح اول ارتباط ما با الفاظ قرآن است که در فضای قرائت، صوت و هنر‌های لفظی رخ می‌دهد، سطح بعدی ارتباط با مفاهیم و معارف قرآنی است که این نسبت عقل انسان با قرآن است، همچنین سطح سوم ارتباط انسان با قرآن سطح ارتباط وجودی با قرآن است که در این سطح ما باید ببینیم قرآن و تلاوت قرآن تا چه اندازه بر ایمان ما می‌افزاید.
صالحی ابراز داشت: باید در سطح سوم دید که شنیدن و خواندن قرآن تا چه اندازه ایمان ما را افزایش می‌دهد و این بخش مهمی از ارتباط وجوی با قرآن است، اینکه قرآن تا چه اندزه جوهره وجودی ما را افزایش می‌دهد امری مهم است، اینکه قرآن تا چه اندازه بروی رفتار ما تاثیر می‌گذارد و حفظ و هنر‌های ما را در جامعه به رفتار‌های قرآنی تبدیل می‌کند امری ضروری است.
وی خاطرنشان کرد: محوری که ما باید طی کنیم این است که قرآن الگویی برای سطح لفظی ما تا چه اندازه بروی رفتار ما تاثیر گذاشته است، همچنین در حوزه هنر و قرآن است نیز ما ردپا‌هایی از هنر‌های قرآنی، چون خوش نویسی، آرایه‌های قرآنی را داشتیم، اما این امر کافی نیست، زیرا جای کار بیشتری دارد، این حوزه در بخش هنر جای بیشتری نیاز دارد، جهان اسلام منتظر هنر‌های قرآنی متناسب با قرآن از سوی ایران است، ما در تئاتر، سینما و سایر هنر‌ها نیازمند اتفاقات جدید هستیم.
وزیر فرهنگ و ارشاد اسلامی افزود: ما نیاز داریم که در ارتباط وجودی با قرآن در حوزه‌های فرهنگی و هنری قرآنی سرمایه بیشتر ایجاد کنیم، زیرا این امر می‌تواند سه رویکرد مهم در دهه پنجم انقلاب اسلامی باشد.
صالحی در پایان گفت: امید است نمایشگاه قرآن بتواند یک پایگاه قلبی برای خدمت به قرآن به ویژه در این سه موضوع ذکر شده باشد، اگر حرکت ما با شتاب بیشتر در این سه حوزه طی شود می‌توانیم خدمات قرآنی بیشتر و بهتری را داشته باشیم.
