یکی از راه‌های پیش‌روی جمهوری اسلامی برای مقابله با خروج آمریکا از برجام، استفاده از ظرفیت‌های داخل خود برجام است. البته ما راه‌های مختلفی داریم و می‌توانیم اقدامات مختلفی انجام دهیم که سناریوهای لازم را نیز از پیش طراحی کرده‌ایم، منتها یکی از راه‌ها این است که از ظرفیت کمیسیون مشترک استفاده کنیم به‌این معنی که جمهوری اسلامی ایران به دلیل این‌که آمریکا با خروجش مرتکب نقض آشکار برجام شده است، درخواست تشکیل کمیسیون مشترک بدهد.
مطابق این ظرفیت، پنج کشور دیگر عضو 1+5 باید اقدامات خودشان را تعیین تکلیف کنند و طبیعتا این جمهوری اسلامی ایران است که باید از کشورهای اروپایی تضمین بگیرد. تضمین‌ها هم کاملا شفاف است و دو سر تیتر اصلی دارد. اولین سرتیتر اصلی تضمین‌ها این است که اولا خودشان به کلیه تعهداتشان در برجام عمل کنند و دوم این‌که خسارات ناشی از خروج آمریکا از برجام را هم برای جمهوری اسلامی ایران جبران کنند. این دو تضمین اصلی است که اروپایی‌ها باید بدهند. در زیرمجموعه این تضمین‌ها باید تحریم‌های ثانویه آمریکایی‌ها را با اقدامات خودشان خنثی کنند.
به‌عنوان مثال در حوزه عملیات بانکی، کشتیرانی، حمل‌و نقل، بیمه‌ها و خرید نفت باید خسارات ناشی از خروج آمریکا را برای ایران جبران کنند. اروپایی‌ها برای این‌کار باید تضمین دهند حجم خرید نفت خود را افزایش می‌دهند و جمهوری اسلامی ایران بتواند براحتی نفتش را بفروشد و بانک‌هایشان با ما کار کنند و مسائلی را که از ناحیه تحریم‌های ثانویه آمریکا متوجه ایران می‌شود به هر نحو ممکن جبران کنند.
این جمهوری اسلامی ایران است که باید از اروپایی‌ها تضمین بگیرد و این چارچوبی است که رهبر معظم انقلاب برای گفت‌وگو با این کشورها تاکید کرده‌اند و اجازه دادند در این چارچوب با آنها صحبت شود.
منظور مسئول سیاست خارجی اتحادیه اروپا از گرفتن تضمین از جمهوری اسلامی ایران نیز شاید این است که به رئیس‌جمهور ما گفته‌اند ما خواستار حفظ برجام هستیم و به تعهداتمان عمل می‌کنیم و جلوی خسارات خروج آمریکا را هم می‌گیریم و در ازای اینها شما هم در برجام بمانید. وگرنه قرار نیست جمهوری اسلامی ایران به کسی ضمانت بدهد که حتما در برجام می‌ماند. اروپا در جایگاهی نیست که بخواهد از ما تضمین بگیرد و آنها باید به ما تضمین بدهند.
آقای عراقچی هم در جلسه‌ای که دیروز با اعضای کمیسیون امنیت ملی مجلس داشتند، همین مسائل را توضیح دادند و اعلام کردند ما فعلا استفاده از ظرفیت خود برجام را برای مقابله با خروج آمریکا در دستور کار داریم و اگر این راه‌حل به نتیجه نرسد، ما وارد دستورهای بعدی می‌شویم.
سیدحسین نقوی‌حسینی
