«سوزان رایس» مشاور امنیت ملی دوران دوم ریاست‌جمهوری «باراک اوباما» رئیس‌جمهور سابق آمریکا طی یادداشتی در روزنامه آمریکایی «نیویورک‌تایمز» به خروج واشنگتن از برجام اشاره کرد و آن را احمقانه‌ترین تصمیمی خواند که «دونالد ترامپ» رئیس‌جمهور آمریکا تاکنون اتخاذ کرده است.
در مقدمه این یادداشت آمده است، تصمیم بی‌مهابای ترامپ برای خروج از برجام، نه ایران را وادار به بازگشت به میز مذاکره می‌کند و نه به نگرانی‌های جدی درباره رفتارهای ایران در غرب آسیا می‌پردازد بلکه برنامه هسته‌ای ایران را بدون محدودیت باقی می‌گذارد و آمریکای ناپایدار را از همپیمانانش منزوی می‌کند و امنیت این کشور را کاهش می‌دهد.
سوزان رایس سپس در بخشی از یادداشت خود به مزایای توافق هسته‌ای ایران و 1+5 (آمریکا، انگلیس،فرانسه، روسیه، چین بعلاوه آلمان) اشاره کرد و نوشت که برجام همانطوری عمل کرد که تعیین شده بود. طبق گفته آژانس بین‌المللی انرژی اتمی، جامعه اطلاعات آمریکا، شورای امنیت سازمان ملل و مشاوران ارشد رئیس‌جمهور، ایران کاملاًٌ به تعهداتش پایبند بوده است.
وی توضیح داد، همانطور که خواسته شده بود، ایران 97 درصد از ذخایر اورانیوم غنی شده خود را کنار گذاشت و دو سوم از سانتریفیوژهایش و تمام تأسیسات پلوتونیوم خود را برچید و از اکثر بازرسی‌های بین‌المللی سرزده و نظام نظارت در تاریخ پیروی کرد و برای همیشه تولید یک سلاح هسته‌ای را کنار گذاشت.
این دیپلمات سابق آمریکا توضیح داد: «این توافق هرگز بر پایه اعتماد نبوده است بلکه برپایه دقیق‌ترین راستی‌آزمایی‌ها-به صورت دائمی بوده است. این توافق به طور مؤثری تمامی مسیرهای احتمالی برای دستیابی ایران به سلاح هسته‌ای را مسدود کرده است».
وی با اشاره به تمامی این موارد ادامه داد که هم‌اکنون رئیس‌جمهور فعلی آمریکا سطح عالی از اخلاقیات را کنار گذاشته و ایران را از تمامی محدودیت‌ها آزاد کرده است. ایران قادر است بدون آنکه به نقض برجام متهم شود، فعالیت‌های هسته‌ای خود را از سربگیرد.
این گزارش ادامه داد، در عوض، این آمریکا است که با وضع مجدد تحریم‌های هسته‌ای در شرایطی که ایران به این توافق پایبند است، در آستانه نقض برجام است.
بر اساس این گزارش، ترامپ تقاضاهای نزدیک‌ترین همپیمانان اروپایی آمریکا را که ماهها برای رسیدگی به اهداف وی تلاش کرده بودند، نادیده گرفت و به جای آنکه با همپیمانان آمریکا به توافق برسد، به آنها گفت که گم شوند و هم‌اکنون شرکت‌های اروپایی را به واسطه پیروی از توافقی که کارساز است، تنبیه خواهد کرد.
سوزان رایس تصریح کرد: «پیامدهای سیاسی و اقتصادی برای روابط ما با اروپا احتمالاً چشمگیر خواهد بود».
بر اساس این گزارش، هزینه‌هایی که این تصمیم ترامپ به حاکمیت جهانی آمریکا وارد می‌کند، عمیق است.
رایس توضیح داد:«وقتی آمریکا در نبود هرگونه نقض، به صورت یکجانبه یک توافق بین‌المللی را لغو می‌کند، (در حیقیت) ما بینش جامعه بین‌الملل درباره قابلیت اعتماد به ما و مسئولیت‌پذیری ما را تضعیف می‌کنیم».
این گزارش ادامه داد، اگر دیگر امضاکنندگان برجام بتوانند مزایای تجاری و سرمایه‌گذاری کافی به ایران کنند، ممکن است ایران در برجام باقی بماند که البته چنین برآیندی با توجه به توانایی آمریکا برای وضع تحریم‌های دردناک علیه نهادهای خارجی که با ایران تعامل دارند، تضمین شده و پایدار نیست.
این دیپلمات پیشین آمریکا تصریح کرد، ممکن است ایران فعالیت‌های هسته‌ای خود را بدون محدودیت-خواه به صورت تدریجی یا به سرعت-از سربگیرد و حتی از پیمان منع گسترش سلاح هسته‌ای (ان پی تی) خارج شود.
وی به بهانه‌های دولت ترامپ برای خروج از برجام اشاره کرد که یکی از آنها این بود که برجام به مسائل غیرهسته‌ای از جمله برنامه موشکی ایران و فعالیت‌های ایران در منطقه نپرداخته است و گفت که هرگز قرار نبوده که برجام به دیگر مسائل غیرهسته‌ای مربوط به ایران بپردازد و هم‌اکنون با خروج واشنگتن از برجام، توانایی آمریکا برای رسیدگی به دیگر مسائل غیرهسته‌ای مربوط به ایران تضعیف می‌شود.
این گزارش ادامه داد که با کناره‌گیری آمریکا از تعهداتش در قبال برجام، موضع چین و روسیه به قیمت تضعیف واشنگتن، تقویت می‌شود.
این دیپلمات سابق آمریکا تصریح کرد که رئیس‌جمهور کشورش تأکید دارد که با افزایش فشار به ایران می‌تواند در خصوص یک توافق بهتر با تهران وارد مذاکره شود اما تنها کسی که هیچ‌چیز درباره ایران نمی‌‌داند، مسلم می‌داند که تهران تحت فشار هزینه‌هایی را در قبال همان چیزهایی پرداخت می‌کند که سه سال پیش وعده آن به این کشور داده شده بود.
رایس ادامه داد که اگر ترامپ فکر می‌کند که با کناره‌گیری از برجام، پیام محکمی را برای حل مسئله کره شمالی ارسال کرده است، بار دیگر در اشتباه است بلکه او در آستانه مذاکره با کره شمالی نشان می‌دهد که آمریکا قابل اعتماد نیست.
طبق این گزارش، «شرکای مذاکره‌کننده آمریکا در مذاکره با کره شمالی از جمله ژاپن، کره شمالی و چین در شرایطی به اعتبار ما شک می‌کنند که ما به نشان دادن یک راه‌حل جمعی نیاز داریم. به چه دلیل کیم جونگ اون (رهبر کره شمالی) توانمندی هسته‌ای و موشکی خود را در شرایطی کنار بگذارد که آمریکا یکبار نشان داده است که ممکن است، از وعده‌های خود کناره‌گیری کند؟»
رایس با اشاره به تمامی این موارد نوشت، رئیس‌جمهور آمریکا احمقانه‌ترین و از خودپسندانه‌ترین تصمیم امنیت ملی دوران حکومت خود را اتخاذ کرد. اقدام بعدی نامشخص است اما واشنگتن در مقایسه با امروز با اوضاع بسیار بدتری روبرو خواهد بود. وقتی آشفتگی به وجود بیاید، ترامپ طبق معمول، هرکسی از جمله مخالفان سیاسی، سلف خود، اروپایی‌ها و ایرانی‌ها را مقصر می‌داند اما تنها یک نفر مسئول است و آن رئیس‌جمهور ترامپ است.
