تا حالا به این فکر کرده اید که این افراد این پسماندها و ضایعات را برای چه جمع آوری می کنند و آنها را به کجا می برند؟
این ضایعات روزی خیلی از کسانی است که برای به دست آوردن پول و درآمد آنها را جمع آوری می کنند تا با بردن ضایعات به گاراژهایی در جنوب تهران و تحویل آن مبلغ بعضا ناچیزی دریافت کنند.
با سه نفر از این اشخاص مصاحبه کوتاهی را درباره چگونگی فعالیت آنها انجام دادم و البته دلیل روی آوردن آنها به این کار را جویا شدم.
محمد ۱۲ سال سن دارد عاشق فوتبال است و دوستانش او را محمد رونالدو خطاب می کنند.
وقتی که از محمد درباره کارش و اینکه اصلا چرا وارد این کارش شده است پرسیدم با تکاندن سر از روی ناراحتی و با اندوه می گوید مادرم ...
پرسیدم مادرت چه شده است؟
محمد از بیماری سخت مادرش گفت. اینکه مادرش با سرطان معده دست و پنجه نرم می کند و برای اینکه بتواند مخارج درمان مادرش را به دست بیاورد به ضایعات جمع کنی روی آورده است.
محمد پدر ندارد و سالهاست که از فوت او می گذرد و به قول خودش مرد خانه اوست و باید خرجی خانه را به دست بیاورد.
از محمد سوال کردم که چگونه وارد این کار شده است او در جواب گفت: «با یکی آشنا شدم (حسن آقا) که خیلی از بچه های همسن منو جمع می کنه تا براش کار کنن منم وارد گروهشون شدم. کار میکنم و درصد میگیرم.»
وقتی که از محمد درباره درآمدش پرسیدیم او گفت: «هر یک کیلو زباله و ضایعات رو ۳۰ هزار تومن از ما میخرن» او هنگامی که میخواست درآمد ماهیانه اش را بگوید، سرش را به نشانه خجالت پایین انداخت و گفت: «600 تومن. شب و روز کار می کنم و پول در میارم ولی حسن آقا بهم پول کم میده و بیشترش رو برای خودش نگه میداره. ما هم چون زورمون بهش نمیرسه سرمونو میندازیم پایین.»
محمد از آرزوهایش می گفت اینکه می خواهد فوتبالیست شود تا خرج درمان مادرش را به دست بیاورد، اینکه به آینده امیدوار است و خوش بین به درمان مادرش با اینکه با بیماری سختی مواجه است.
امیر یکی دیگر از این افرادی است که ضایعات و پسماندها را جمع آوری می کند او ۲۶ سال سن دارد و متاهل است و یک فرزند نیز دارد.
امیر می گوید پدر و مادرش را تا به حال ندیده است و وقتی که نوزاد بوده او را در اختیار یک شخصی که کودکان کار را در کنار خود جمع می کرده و پرورش میداده گذاشته اند و او در میان بچه های کار بزرگ شده است و بعد ها از محمد (سرپرستشان) جدا شده و خودش برای خود مستقل کار می کند.
مشخص بود که نتوانسته ام اعتماد امیر را جلب کنم. او با شک به من نگاه می کرد و فکر می کرد که مامور هستم. با عصبانیت به چند سوالم بیشتر جواب نداد و در آخر هم گفت «دنبالم نیا».
از او درباره دستمزدش که پرسیدیم به ما اینگونه جواب داد: «من ماهی یک میلیون و سیصد هزار تومن دخلمه و تو محله یافت آباد زندگی می کنم و از زندگیم راضیم و می خوام پیشرفت کنم. تو این چند سالی که این کار رو می کنم سختی های زیادی رو کشیدم و از همه کس و همه طرف حرف شنیدم و تو سری خوردم، باید خودمو به همه اثبات کنم که من می تونم به موفقیت های زیادی برسم.»
علیرضا نفر سومی بود که با او مصاحبه کردیم او ۴۰ سال سن دارد و متاهل است از او درباره چگونگی وارد شدن به این کار پرسیدیم و پاسخ ما را اینگونه جواب داد: «من قبلا لوله کش بودم و لوله کشی ساختمون رو انجام می دادم تو یکی از لوله کشی های یه ساختمون، دستم زیر اره رفت و سه تا انگشتم رو از دست دادم چند ماه خونه نشین بودم و باید میرفتم سرکار تا خرج زنو بچم رو بدم. نمیدونستم باید چه کاری رو بدون سه تا انگشت دستم انجام بدم. از روی ناچاری به ضایعات جمع کنی روی آوردم با اینکه از کارم ناراضیم ولی نون شبم در میاد و همین که تشنه و گشنه نمی خوابیم جای شکر داره».
از علیرضا درآمدش را پرسیدم و پاسخ داد: «درآمد من زیاد نیست. بستگی داره چقدر کار کنم. هر چی بیشتر کار کنم بیشتر گیرم میاد. یه ماه یک تومن، یک ماه ۸۰۰ تومن، یک ماه یک و دویست، متغیره .... »
اینها همه مصاحبه سه نفر از کسانی بود که با جمع آوری ضایعات و پسماندها به زندگی خود ادامه می دهند. امثال محمدها و علیرضاها در این شهر زیاد هستند.
درست است که اینها برای به دست آوردن مخارج زندگی خود کار می کنند و شهرداری برای زیباسازی شهر و ایجاد فضای مناسب شهری اقدام به جمع آوری ضایعات و بازیافت پسماندها می کند اما بعضی از این اشخاصی که در این کار هستند می توانند برای امنیت و سلب آسایش از مردم دست به کارهای خلافی بزنند.
مسئولان مربوطه در شهرداری می توانند برای این افراد اقداماتی انجام دهند تا بتوانند در محل های خاصی که در نظرگرفته می شوند مشغول شوند و کار کنند.
طبق مشاهدات بیشتر این افراد تبعه کشورهای همسایه اعم از افغانستان و پاکستان هستند. چندی پیش بود که در یکی از محله های جنوب شهر تهران یکی از اتباع افغان که ضایعات و پسماند ها را جمع آوری می کرد دست به کودک آزاری زد که در پی آن کودک به شدت آسیب روحی و جسمی دید.
از این قبیل فعالیت ها در بین این افراد کم نیست چرا که هیچ نظارتی بر آنها نمی شود و آزادانه در خیابان های شهر در حال تردد هستند. عده زیادی از ضایعات جمع کن ها هم بدون داشتن گواهینامه پشت فرمان وانت های حمل پسماند می نشینند و رانندگی می کنند این امر می تواند موجب رخ دادن سانحه و تصادف شود با اینکه پسماندها و ضایعات شهری را جمع آوری می کنند اما مشکلاتی که آنها به وجود می آورند کمتر از کارشان نیست باید فکری اساسی نسبت به این افراد و ترددشان در شهر شود.
از زباله ها به عنوان طلای کثیف یاد می شود منبعی که می تواند محل درآمد خوبی باشد، در کلان شهر تهران وظیفه جمع آوری پسماندها و زباله ها وظیفه شهرداری شهر می باشد.
با جمع آوری پسماندهای شهری درآمد قابل توجهی به نصیب شهرداری می شود که می توان این مبلغ به دست آمده را صرف امور دیگر مربوطه در شهرداری کرد.
ناهید خداکرمی عضو شورای شهر تهران در مورد تفکیک زباله ها با بیان چند بعدی بودن و پیچیدگی موضوع پسماندهای تهران به باشگاه خبرنگاران جوان گفت: ما در کمیسیون سلامت و محیط زیست به شدت پیگیر چگونگی مدیریت و تفکیک زباله ها از مبداء هستیم. اما در این بین افراد سود جویی هستند که با دادن رشوه و به اصطلاح خریدن افراد جمع کننده پسماندها آن اشخاص را برای خود کرده و به اختیار خود در می آورند و تمام درآمدهای حاصله از جمع آوری ضایعات را به جیب خود می ریزند این اشخاص خلاف قانون عمل می کنند که این عمل به نحوی دزدی لحاظ میشود.
وی افزود: از آنجا که شهرداری برای جمع آوری زباله ها و پسماندها از جامعه عوارض دریافت می کند باید با این دزدی ها برخورد شود تا در قبال این پولی که از مردم بابت جمع آوری ضایعات و پسماندها دریافت می شود خدمات رسانی بهتری اعم از پاکسازی و زیباسازی شهر از سوی شهرداری تهران انجام شود.
خداکرمی عضو شورای شهر تهران در سمینار تخصصی نقش شوراها در توسعه شهرستان ری پیشنهادی درباره مدیریت زباله ها داد و اعلام کرد: بسیاری از شرکت های خارجی حاضرند زباله ها را جمع آوری کرده و از آنها درآمد کسب کنند بهتر است کار جمع آوری زباله ها را به آنها بسپاریم.
حال با این شرایط باید منتظر شد و دید که سرانجام این فعالیت های انجام شده در خصوص جمع آوری پسماندها و تدابیر مسئولین مربوط به این امر چه خواهد بود.
