حسین عبده تبریزی در نشست بررسی بحران ارزی کشور، با اشاره به استراتژی دولت برای این مساله، اظهارداشت: استراتژی از شروع کار با مشکل مواجه بود و هم‌اکنون هم اگر قیمت سکه را بررسی کنید می‌بینید که بازار قیمت دلار 4200 تومان را نپذیرفته است.
وی با طرح این سوال که استراتژی قیمت‌گذاری نرخ ارز چگونه باید باشد، افزود: باید به گونه‌ای برای ارز رسمی نرخ‌گذاری کرد که فاصله آن با ارز بازار کم باشد و البته تعیین نرخ با فاصله کم و تعیین با فاصله زیاد هر دو نقاط قوت و ضعفی دارند اما با تعیین نرخی با فاصله زیاد از نرخ بازار و ممنوع کردن معاملات در صرافی‌ها نرخ ارز یکسان نمی‌شود.
این کارشناس مدیریت مالی تصریح کرد: در شرایط فعلی امکان یکسانسازی نرخ ارز نیست و باید نظام دو نرخی را بپذیریم زیرا اگر نپذیریم، باز هم نرخ دوم خودش را تحمیل خواهد کرد.
وی با اشاره به کاهش 19 میلیارد دلاری خالص حساب سرمایه در سال 96، گفت: تراز خالص حساب سرمایه در سال 96 منفی 19 میلیارد دلار بوده است؛ بنابراین اگر رشد 22 میلیارد دلاری ذخایر ارزی بانکها را در نظر بگیریم، می‌بینیم که در مجموع حدود 41 میلیارد دلار ارز در سال 96 از کشور خارج شده است. دولت نگران این وضعیت است و یکی از دلایل اعمال سیاست‌های فعلی ارزی جلوگیری از خروج سرمایه است.
بحران بانکی و ارزی دو بحران همزاد
این استاد دانشگاه درخصوص دلایل و ریشه‌های بحران ارزی اظهارداشت: شوک ارزی سال‌ای 73 و 74 ناشی از سوء مدیریت در کنترل بدهی‌های ارزی و نقدینگی بود و بحران سال 78 و 79 کاهش درآمدهای نفتی. دلیل بحران ارزی سال 90 و 91 تحریم‌ها و نقدینگی بود.
عبده تبریزی ادامه داد: اما بحران سال 96 و 97 از چند مساله تشکیل شده است که یک علت آن بحران نظام بانکی است. نظام بانکی با عدم تناسب در دارایی‌های و بدهی‌ها روبروست و این تفاوت بسیار قابل ملاحظه است به طوری که در صورت‌های مالی برخی بانکها زیان انباشته چند هزار میلیارد تومانی ثبت شده است و این اتفاق جدیدی است که پیش از این نداشتیم.
وی با بیان اینکه خرید ارز از سوی مردم تنها به دلیل رشد قیمت ارز نیست، گفت: یکی از دلایل ورود مردم به بازار ارز، عدم اطمینان از سیستم بانکی است و در واقع بحران بانکی موجب روی آوردن مردم به سایر بازارها از جمله بازار ارز شده است و یک فشار قابل ملاحظه‌ای از این ناحیه به بازار ارز وارد شده است.
یک کارشناس مدیریت مالی با به کار بردن عنوان بحران همزاد، افزود: آثار مخرب این بحران از تک تک بحران‌ها موثر‌تر است و به شدت ذخایر بانک مرکزی را از بین می‌برد و این مساله نجات سیستم بانکی را سخت‌تر می‌کند.
بانکی که دو برابر سرمایه زیان ثبت کرده نمی‌تواند ادامه فعالیت دهد
وی با بیان اینکه دولت و بانک مرکزی به تدریج نرخ ارز دوم را می‌پذیرند، تصریح کرد: به طور طبیعی سیستم ارز دونرخی برمی‌گردد و همزمان بانک مرکزی باید گام‌های مهمی در حوزه اصلاح نظام بانکی بردارد زیرا بانکی که دو برابر سرمایه زیان ثبت کرده نمی‌تواند به فعالیت ادامه دهد. اینکه چطور بحران سیستم بانکی را حل کنیم بحث دیگری است.
عبده تبریزی تاکید کرد: بدون حل مسائل بانکها نمی توانیم مشکل ارز را حل کنیم زیرا تا نگرانی مردم از سیستم بانکی برطرف نشود، تقاضا برای حفظ دارایی‌ها از بازار ارز خارج نخواهد شد.
نرخ‌های بالای سود سپرده دلیل اصلی بحران بانکی است
وی دلیل اصلی رشد زیان و عدم تناسب در دارایی‌ها و بدهی‌های بانکی را نرخ‌های بالای سود بانکی دانست و افزود: چطور وقتی یک بانک به عنوان مثال 5 درصد سود کرده است، 20 درصد یا 25 درصد سود به سپرده‌گذار می‌دهد؟ اساسا در این شرایط نرخ سود تسهیلات به 30 درصد افزایش می‌یابد و با این نرخ‌ها تولید و سرمایه‌گذاری هیچگونه توجیه اقتصادی ندارد.
این کارشناس مدیریت مالی اضافه کرد: اگر مدیریت و کنترل تورم و اقتصاد کلان اینقدر راحت بود دولت انگلستان نرخ سود بانکی را 20 درصد می‌گذاشت و مردم انگلیس هم پا روی پا می‌گذاشتند و کار نمی‌کردند و فقط سود می‌گرفتند.
