سوره علق نود و ششمین سوره قرآن است که مکی است و 9 آیه دارد. در روایتی از امام صادق علیه السلام آمده است: کسی که سوره علق را در شب یا روز قرائت نماید و پس از آن از دنیا برود، شهید از دنیا رفته است و در درجه شهیدان و مانند کسی است که در رکاب رسول خدا صلی الله علیه وآله و سلم جهاد کرده است.
این سوره اولین سوره ای است که بر رسول الله (ص) نازل شده است و یکی از چهار سوره سجده دار قرآن است که واجب است وقتی به آیه مورد نظر رسیدیم سجده کنیم .
هدفهای این سوره
1- توجه انسان به خداوندی که او رب است و آفریدگار و ارجمند و آموزش دهنده است و کنار زننده پرده های جهل و نادانی؛
2- توجه بشر به اینکه خداوند او را از علق آفریده است و اینکه او تحت ربوبیت خداوند است و حامل لوای علم و معرفت و هنگامی که خود را مستغنی می یابد فساد و طغیان می کند؛
3- توجه به این که بازگشت همه چیز به سوی خداست. آغاز و انجام همه به دست او و به سوی اوست ؛
4- متوجه ساختن انسان به وظایف او که باید قرائتش بلکه همه افعالش به نام خدا و در سبیل هدایت باشد و دستور تقوا دهد، با حق ستیزه نکرده و به آن پشت نکند و بداند که خداوند او را می بیند (و او در محضر و مرئای خداست)؛
5- ترساندن از نکال خداوند که او موی سر او را می گیرد و با حقارت و ذلت به سوی عذاب می کشاند؛
6- توجه به اینکه خداوند می خواهد از طغات و فاسدین پیروی نشود و بندگان خدا در پیشگاه او به خاک مذلّت بیافتند و قرب و نزدیکی او را بخواهند.
بِسْمِ اللَّهِ الرَّحْمَنِ الرَّحِیمِ
اقْرَأْ بِاسْمِ رَبِّکَ الَّذِی خَلَقَ
بخوان به نام پروردگارت که آفرید (۱)
خَلَقَ الْإِنْسَانَ مِنْ عَلَقٍ
انسان را از علق آفرید (۲)
اقْرَأْ وَرَبُّکَ الْأَکْرَمُ
بخوان و پروردگار تو کریمترین [کریمان] است (۳)
الَّذِی عَلَّمَ بِالْقَلَمِ
همان کس که به وسیله قلم آموخت (۴)
عَلَّمَ الْإِنْسَانَ مَا لَمْ یَعْلَمْ
آنچه را که انسان نمى دانست [بتدریج به او] آموخت (۵)
کَلَّا إِنَّ الْإِنْسَانَ لَیَطْغَى
حقا که انسان سرکشى مى کند (۶)
أَنْ رَآهُ اسْتَغْنَى
همین که خود را بى نیاز پندارد (۷)
إِنَّ إِلَى رَبِّکَ الرُّجْعَى
در حقیقت بازگشت به سوى پروردگار توست (۸)
أَرَأَیْتَ الَّذِی یَنْهَى
آیا دیدى آن کس را که باز مى داشت (۹)
عَبْدًا إِذَا صَلَّى
بنده اى را آنگاه که نماز مى گزارد (۱۰)
أَرَأَیْتَ إِنْ کَانَ عَلَى الْهُدَى
چه پندارى اگر او بر هدایت باشد (۱۱)
أَوْ أَمَرَ بِالتَّقْوَى
یا به پرهیزگارى وادارد [براى او بهتر نیست] (۱۲)
أَرَأَیْتَ إِنْ کَذَّبَ وَتَوَلَّى
[و باز] آیا چه پندارى [که] اگر او به تکذیب پردازد و روى برگرداند [چه کیفرى در پیش دارد] (۱۳)
أَلَمْ یَعْلَمْ بِأَنَّ اللَّهَ یَرَى
مگر ندانسته که خدا مى بیند (۱۴)
کَلَّا لَئِنْ لَمْ یَنْتَهِ لَنَسْفَعًا بِالنَّاصِیَةِ
زنهار اگر باز نایستد موى پیشانى [او] را سخت بگیریم (۱۵)
نَاصِیَةٍ کَاذِبَةٍ خَاطِئَةٍ
[همان] موى پیشانى دروغزن گناه‌پیشه را (۱۶)
فَلْیَدْعُ نَادِیَهُ
[بگو] تا گروه خود را بخواند (۱۷)
سَنَدْعُ الزَّبَانِیَةَ
بزودى آتشبانان را فرا خوانیم (۱۸)
کَلَّا لَا تُطِعْهُ وَاسْجُدْ وَاقْتَرِبْ
زنهار فرمانش مبر و سجده کن و خود را [به خدا] نزدیک گردان (۱۹)
