سال ۹۷ در کدام بازار سرمایه‌گذاری کنیم؟

با فرا رسیدن سال جدید و انتشار گزارش های مختلف اقتصادی، ارزیابی ها از اینکه جذاب ترین بازارها در این سال چه خواهد بود نیز شروع می شود. با نگاهی به عملکرد هر بازار در طول زمان و بازدهی که بازار مربوطه در پایان سالی که گذشته می توان به ارزیابی نسبی خوبی از بازارها دست پیدا کرد.

بر اساس گفته های محمد باقر نوبخت، رئیس سازمان برنامه و بودجه در سال 97 نرخ تورم 9 درصد پیش بینی شده است. مجلس شورای اسلامی هم نرخ رشد اقتصادی را 3 درصد پیش بینی کرده است. از سویی کمیسیون تلفیق بودجه مجلس شورای اسلامی نرخ ارز را بین 4000 تا 4100 تومان در نظر گرفته است.

با در دست داشتن اطلاعات فوق اگر بتوان به میزان نقد شوندگی، ریسک و بازدهی برای سرمایه گذاری در بازارهای گوناگون پرداخت می توان کارایی بازارهای مختلف اعم از بازار مسکن، بازار سرمایه، بازار طلا و ارز را مورد بررسی قرار داد.

تداوم وابستگی بورس به سود بانکی

بازار بورس از ابتدای سال 96 قریب به 26 درصد بازدهی را عاید سهامداران خود کرد، که این روند هماهنگ با پشتوانه بنیادی رشد سودآوری شرکت ها بود.

بورس تهران در سال های گذشته وابستگی به نرخ سود بانکی را نشان داد. تحلیلگران معتقدند در سال 97 هم نیز این روند تداوم خواهد داشت و با انگیزش مثبتی رو به رو نمی شود. در بخش سوددهی شرکت ها نیز دو متغیر قیمت های جهانی و شرایط نرخ ارز در داخل از اهمیت بالایی برخوردار است و کفه به سمت عامل نرخ ارز داخلی وابسته تر است. با انتظار تداوم رشد سودآوری کل شرکت های بورسی در دامنه بیست تا بیست و پنج درصدی نسبت به سال 96 راه دستیابی به بازدهی مشابه در شاخص کل تا محدوده 120 تا 130 هزار واحدی را در افق سال 97 هموار می سازد.

واحد تحقیق و توسعه شرکت بورس هم در پژوهشی مشخص ساخته است که با کاهش درآمد گروه های پالایشی با نفت بشگه ای 50 دلار، شرایط روشن تری برای گروه های ساختمانی پیش بینی می شود. از سویی با بالارفتن نرخ ارز شرکت های صادرات محور بازار سهام وضعیت بهتری دارند.

احتمال رشد معاملات مسکن

در بازار مسکن آمارها تا پایان سال 96 نشان می داد که تعداد معاملات مسکن در شهر تهران افزایش داشت. به طوری که سامانه ثبت املاک و مستغلات کشور در پایان ماه بهمن مشخص کرد تعداد معاملات در کشور نسبت به مدت مشابه سال 95 رشد 22 درصدی داشته است. برخی تحلیلگران بر اساس این داده ها پیش بینی می کنند که حجم معاملات در سال 97 کماکان رشد خواهد داشت و این بازار را برای سرمایه گذاری جذاب می دانند.

آمارهای ارائه شده از سوی بانک مرکزی در انتهای سال 96 نشان داد که قیمت مسکن در ماه های پایانی این سال افزایش نشان داد. مجید کیان پور، عضو کمیسیون عمران مجلس این موضوع را حاکی از شکل گرفتن نوعی حباب در بازار مسکن می داند که در سال 97 نیز این حباب تخلیه نمی شود، وی می گوید که احتمال دارد این حباب قیمتی در بخش مسکن تا سه سال دیگر ادامه پیدا کند.

این نماینده مجلس شورای اسلامی با تفکیک میان گران شدن قیمت مسکن و حجم معاملات، بالارفتن قیمت های مسکن را در سال 96 نشانه رونق نمی داند و می گوید که عرضه گران مسکن توسط مردم نشان می دهد آنها نمی خواهند ارزش پول و دارایی شان از بین برود. این شرایط نشانه رونق بازار نیست، بلکه افزایش حجم معاملات نشانه رونق واقعی است.

وی نوسانات در بازار بورس، بازار طلا، سکه و ارز را عامل مهم تاثیر گذار بر بازار مسکن طی سال 97 می داند و بر این نظر است که تا زمانی که کنترل بر این بازارها به درستی اعمال نشود، بخش مسکن هم از نوسانات آنها تاثیر می گیرد.

دلار چند؟

سرمایه گذاری در ارز، هر چند این سرمایه گذاری روشی پر ریسک است، اما تجربه نشان داده که هر زمان عاملی خارجی یا داخلی سیگنال داده است که بازار ارز دارای جذابیت است، عده زیادی به سمت خرید و فروش آن متمایل شده اند.

در سال 97 هم عواملی همچون آینده روابط سیاسی ایران در قالب توافق نامه برجام و تداوم دشمنی های غرب می تواند در سرنوشت بازار ارز تاثیر زیادی داشته باشد. از سویی در بعد داخلی عملکرد اقتصادی (صادرات و واردات)، سیاست های بانک مرکزی درباره نرخ ارز و تک نرخی کردن ارز، ارزش پول ملی، تورم و تقویت صادرات می تواند شرایط تعیین کننده بازار ارز قلمداد شوند.

نقطه مشترک تحلیل ها این است که قیمت دلار در سال آینده از رقم 4000 تومان پایین تر نخواهد آمد. اما برخی تحلیل ها محدوده نوسان را حول حوش 4100 تا 4300 تومان ارزیابی می کنند.

برخی تحلیل ها می گوید که اگر در سال آینده به رقم 5 هزار تومان برسد بازدهی سرمایه گذاری در آن به کمتر از 15 درصد خواهد رسید و ریسک سرمایه گذاری در آن دیگر منطقی نیست.

بانک ها قربانی سایر بازارها

سرمایه گذاری در بانک ها هر چند کم ریسک ترین نوع سرمایه گذاری است، اما با مطرح شدن کاهش نرخ سود سپرده های بانکی به کمتر از 15 درصد در سال 97 می توان گفت سرمایه گذاری دیگر جذابیت خود را به شکل کامل از دست داده است و بانک ها با احتمال زیاد برای از دست ندادن سهم خود از سرمایه گذاری های مردمی به دنبال راه های جایگزین خواهند بود.

معیار مشخص سرمایه گذاری این است که افراد به دنبال این هستند که بازاری را انتخاب می کنند که ریسک در آن کمتر باشد. به همین سبب در سال 96 شاهد بودیم که علی رغم حرف و حدیث های بسیار درباره اصلاح نظام بانکی، دستاوردی حاصل نشد و در انتهای سال با طرح فروش اوراق یکساله با سود 20 درصدی حتی موضوع کنترل نرخ سود بانکی نیز اجرایی نشد. طرح فروش اوراق یکساله توسط بانک ها به منظور کنترل مقطعی بازار ارز انجام شد. به نظرمی رسد که تا زمانی که بانک مرکزی و دولت قدم های اساسی را برای اصلاح نظام بانکی بر ندارند و سوددهی بانک ها را برای اصلاح بازارهایی مثل ارز انجام دهند، بانک ها همچون محلی برای کسب سود بدون ریسک تلقی خواهند شد.