یکی از بخش‌های جانبی نشریه اکونومیست تلاش کرده است با بررسی قیمت‌ها در شهرهای مهم جهان سطح زندگی آنان را باهم مقایسه کند. این نهاد برای این منظور دلار را به عنوان معیار در نظر گرفته است.
واحد اطلاعات اکونومیست (EIU) - نهاد زیرمجموعه نشریه انگلیسی «اکونومیست» – در جدیدترین گزارش خود «گران‌ترین و ارزان‌ترین» شهرهای جهان را معرفی کرد. در رتبه‌بندی این نهاد که هر ۶ ماه یکبار با عنوان «هزینه جهانی زندگی» منتشر می‌شود، قیمت ۱۶۰ قلم کالا در ۱۳۳ شهر از ۹۰ کشور جهان بر اساس دلار آمریکا مورد ارزیابی قرار گرفته است. گزارش‌ها از اطلاعات این نهاد، حاکی است: سنگاپور برای پنجمین‌بار پیاپی عنوان گران‌ترین شهر جهان را به‌دست آورد. پس از سنگاپور، شهرهای پاریس فرانسه، زوریخ سوئیس، هنگ‌کنگ و اسلو به ترتیب در رده‌های دوم تا پنجم «گران‌ترین» شهرهای جهان قرار دارند. در انتهای این رتبه‌بندی نیز شهرهای دمشق سوریه، کاراکاس ونزوئلا و آلماتی قزاقستان به ترتیب به‌عنوان «ارزان‌ترین» شهرهای جهان معرفی شده‌اند، شهرهایی که ارزانی در آنها دلیلی بر وضعیت رفاهی مناسب آنها نیست و رتبه‌بندی آنها نه بر اساس شاخص برابری قدرت خرید که بر اساس تبدیل قیمت‌ها به دلار است و در واقع برای فردی که قصد دارد دلار خرج کند، این رتبه‌بندی کاربرد دارد. مقادیر میانگین شاخص هزینه زندگی تمامی شهرها بیانگر آن است که «هزینه زندگی» در سراسر جهان، افزایشی ۷۴ درصدی یافته است.
سنگاپور «گران‌ترین»، دمشق «ارزان‌ترین»
در سال ۲۰۱۸، سنگاپور برای پنجمین سال متوالی عنوان «گران‌ترین» شهر جهان را از آن خود کرد. به‌رغم این جایگاه، در برخی از دسته‌بندی‌ها نظیر مراقبت‌های فردی و کالاهای خانوار، شهر سنگاپور نسبت به همتایان خود ارزان‌تر است. در خرید و استفاده از خودروی شخصی اما سنگاپور در رده نخست گران‌ترین‌ها قرار دارد و در خرید البسه سومین شهر گران دنیا است. به گزارش «واحد اطلاعات اکونومیست»، در کنار سنگاپور، سئول – پایتخت کره‌جنوبی – نیز تنها شهری در میان ۱۰ شهر گران جهان است که جایگاهش نسبت به گزارش سال گذشته تغییر نکرده است. از آسیا، هنگ‌کنگ و سیدنی نیز به جمع ۱۰ شهر گران جهان اضافه شده‌اند. تورم اندک موجب کاهش هزینه‌های زندگی در توکیو و اوساکا شده است، عاملی که این دو شهر ژاپنی را از فهرست ۱۰ شهر گران جهان خارج کرده است. پایتخت ژاپن –توکیو– که تا سال ۲۰۱۳ «گران‌ترین» شهر جهان به‌شمار می‌رفت با ۷ پله سقوط به سمت ارزانی حرکت کرده است. در مقام مقایسه، سئول که پنج سال قبل بیست‌ویکمین شهر گران جهان محسوب می‌شد، در گزارش امسال در جایگاه ششم قرار گرفته است.
در گزارش «هزینه زندگی جهانی ۲۰۱۸» منطقه غرب اروپا همچنان گران باقی مانده است. زوریخ سوئیس (رتبه ۲)، اسلو نروژ (رتبه ۵) و کپنهاگ دانمارک (رتبه ۸) شهرهایی هستند که در میان ۱۰ شهر گران جهان قرار دارند. یکی از استثنائات این منطقه اما پاریس (رتبه مشترک ۲ با زوریخ) است که از سال ۲۰۰۳ در فهرست ۱۰ شهر گران جهان قرار دارد. در منطقه آمریکا، شهر نیویورک با ۴ پله تنزل در رده سیزدهم گران‌ترین شهرهای جهان جای گرفته است. یکی از دلایل کاهش هزینه‌های زندگی نیویورک (و البته سایر شهرهای آمریکا) کاهش ارزش دلار در سال ۲۰۱۷ بوده است.
در ۱۲ ماه گذشته، انتهای رتبه‌بندی «هزینه زندگی جهانی ۲۰۱۸» دستخوش تغییرات گسترده شده است. گرچه آسیا خانه بسیاری از شهرهای گران جهان است، اما ارزان‌ترین شهرهای جهان نیز در این منطقه قرار دارند. سال گذشته شهر آلماتی، مرکز کسب‌وکار قزاقستان، ارزان‌ترین شهر جهان بود. در گزارش امسال اما دمشق – پایتخت سوریه – با سقوطی ۱۴ پله‌ای و قرار گرفتن در انتهای این فهرست عنوان ارزان‌ترین شهر دنیا را به‌دست آورد. با توجه به تورم ۲۸ درصدی سوریه در سال ۲۰۱۷، شهروندان این کشور ممکن است ارزان‌تر شدن این شهر را حس نکرده باشند. در واقع افزایش قیمت‌های خره‌فروشی به‌طور کامل با کاهش ارزش پول ملی سوریه خنثی نشده است. پس از دمشق، کاراکاس، پایتخت ونزوئلا با سقوطی ۱۳ پله‌ای نسبت به گزارش قبل، در جایگاه ۱۳۲ به‌عنوان دومین شهر ارزان دنیا جای گرفت. یکی از اصلی‌ترین دلایل ارزانی کاراکاس، کاهش چشمگیر ارزش پول ملی این کشور – بولیوار – بوده است.
ارزان اما نه خوشحال
نابسامانی‌های اقتصادی و سیاسی یکی از اصلی‌ترین دلایل ارزانی دو شهر دمشق و کاراکاس است. به گزارش «واحد اطلاعات اکونومیست» گرچه شبه‌قاره هند به‌طور ساختاری ارزان است، اما بی‌ثباتی‌هایی که در این منطقه حاکم است، ممکن است موجب کاهش هزینه‌های زندگی شود. در واقع نکته مهم این است که در شهرهای ارزان، ریسک‌های اقتصادی و سیاسی قابل‌توجهی وجود دارد. در این رابطه، کراچی پاکستان، الجزیره الجزایر، آلماتی قزاقستان، و لاگوس نیجریه از جمله شهرهای ارزانی هستند که با ریسک‌های اقتصادی، سیاسی، امنیتی و ساختاری گسترده روبه‌رو هستند. باید توجه داشت که نتایج گزارش «هزینه زندگی» این نهاد ارتباط نزدیکی با گزارش «رتبه‌بندی جهانی قابلیت زندگی» دارد. بنابراین می‌توان گفت که در شهرهای ارزان، قابلیت زندگی پایین‌تر است.
سال نوسانات نرخ ارز
سال گذشته تورم نزولی و کاهش ارزش پول‌های ملی یکی از اصلی‌ترین عوامل تعیین‌کننده هزینه زندگی شهرهای جهان بود. بسیاری از شهرها تحت‌تاثیر کاهش قیمت‌های محلی و تضعیف ارزش پول ملی، در شاخص «خرید با دلار» ارزان‌تر شدند و به رده‌های پایین‌تر فهرست نزول کردند. بر این اساس در میان ۱۳۳ شهر مورد بررسی، تاشکند ازبکستان به‌دلیل تضعیف ۵۰ درصدی پول ملی، بالاترین کاهش هزینه زندگی را تجربه کرد. این عامل موجب سقوط ۳۵ پله‌ای این شهر در رتبه‌بندی و قرار گرفتن آن در رتبه ۱۱۲ گران‌ترین شهرهای جهان شد. در مقام مقایسه، نوسانات «پزو»، پول ملی مکزیک، که به‌دنبال مذاکرات «نفتا» اتفاق افتاد، در کنار تورم افزایشی موجب صعود ۲۳ پله‌ای مکزیکوسیتی در فهرست «گران‌ترین» شهرهای جهان شد.
